بررسی و نقد دو راه‌حل صدرالمتألهین در تطابق نظریه جسمانی بودن حدوث نفس انسانی با متون دینی

حسین سعادت / كارشناس ارشد فلسفه و کلام اسلامی دانشگاه تربیت مدرس     hosein.saadat540@gmail.com
رضا اکبریان / استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس     dr.r.akbarian@gmil.com
دريافت: 19/02/98                  پذيرش: 22/10/98
چکيده
از مهم‌ترین دغدغه‌های صدرالمتألهین ایجاد هماهنگی میان فلسفه و شریعت است. جمله «تبّاً لفلسفة تکون قوانینها غیر مطابقة للکتاب و السنة» او، برای همه متعلمین حکمت متعالیه آشناست. با این حال صدرالمتألهین در مسئله حدوث نفس، خود راهی غیر از ظواهر برخی متون دینی (که ظهور در حدوث نفس پیش از بدن دارند) را برگزیده و قائل به حدوث جسمانی نفس شده است. صدرالمتألهين که خود متفطن به تعارض نظریه خود با ظواهر این دسته از متون دینی است، برای برون‌رفت از این تعارض و ایجاد هماهنگی میان نظریه خود با متون دینی، دو وجه جمع ارائه می‌دهد. یک راه‌حل او تمایز نهادن میان نفس و روح و همچنین نفوس کملین و غیرکملین بوده و راه‌حل دیگرش قائل شدن به کینونت عقلی برای نفس است. در این مقاله در پی آن هستیم که با روش توصیفي ـ تحلیلی و با رویکرد انتقادی، به بررسی و نقد راه‌حل‌های صدرالمتألهین پرداخته، عدم توفیق وی را در این مسئله روشن کنیم.
کلیدواژه‌ها: حدوث، قدم، نفس، بدن، کینونت عقلی، روح، جسمانیة‌الحدوث.