معرفت فلسفی

سال پانزدهم، شماره سوم، پیاپی 59، بهار 1397

مریم باروتی / دانشجوی دکتری حکمت متعالیه دانشگاه تربیت مدرس       Barooti1719@yahoo.com  
رضا اکبریان / استاد فلسفه دانشگاه تربیت مدرس      dr.r.akbarian@gmail.com  
قاسم کاکایی/ استاد فلسفه دانشگاه شیراز         ghkakaie@gmail.com
دریافت: 18/06/95                  پذیرش: 22/03/96

‎چکیده
علامه طباطبائی در «اصول فلسفه»، واقعیت را تصور ذات الهی می داند؛ اما در آثار گوناگون خود تصورات متفاوتی از ذات الهی (به صفت منحصر یا لوازم یا...) ارائه می نماید و نیز تصورات مختلفی از واقعیت تبیین می کند. در این مقاله تلاش شده است تا تصور مختار علامه طباطبائی از ذات الهی، بر اساس مبانی آن تبیین و تحلیل گردد. این تصور همان واقعیت ورای اطلاق و تقیید است؛ اما تبیین و تحلیل تصور ذات الهی به عنوان واقعیت مقید، واقعیت مطلق در برابر مقید و مطلق واقعیت، مطابق با تصور مختار از ذات الهی و مبانی موردنظر علامه طباطبائی نیست؛ هرچند، میان این تصورات با ابتنا بر مبانی مختلف، سازگاری برقرار است. در نهایت با تحلیل نحوه شکل‎گیری واقعیت مطلق در ذهن از دیدگاه علامه طباطبائی، روش انتزاع علامه به تصور سلبی و سلب تصور منوط می گردد.
کلیدواژه ها: واقعیت، تصور، ذات الهی، سلب تصور، تصور سلبی، علامه طباطبائی.