معرفت فلسفی، سال پانزدهم، شماره اول، پیاپی 57، پاییز 1396، صفحات 89-106

    بازگشت به اصل؛ درآمدی بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حکمت اسلامی

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    حسین سرآبادانی / دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق علیه السلام / 87sarabadani@gmail.com
    ✍️ کریم ابراهیمی / دانشجوی دکتری مدیریت تولید و عملیات پردیس فارابی دانشگاه تهران / k.ebrahimi@chmail.ir
    محمدتقی حیدری / دکترای تخصصی، هیئت علمی دانشگاه یاسوج     
    حسین پرکان / دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام / hparkan@yahoo.com
    صفحه‌ها: 89-106 تاریخ دریافت: 1395/07/01 تاریخ پذیرش: 1396/01/29
    چکیده: 
    علم و دانش پیش از مدرنیته و عصر جدید، در حوزه­های تمدنی گوناگون از نوعی وحدت و انسجام برخوردار بود. اگرچه دانش مشتمل بر قلمروهای گوناگون بود، اما این قلمروها در پیوند با یکدیگر یک کل واحد را تشکیل می دادند و از یکدیگر قابل تفکیک نبودند؛ ولی هم زمان با آغاز عصر مدرن دوران انشقاق و ازهم گسیختگی میان علوم و معارف بشری آغاز شد. جنبش مطالعات میان رشته­ای، تفکر سیستمی و برخی جریانات فرهنگی و فلسفی در غرب، ضمن توجه به عرصه‌ی وحدت­گرایی در علوم، به انتقاد از حرکت علم مدرن در مسیر تخصص­گرایی پرداختند و بر این نکته تأکید داشتند که این نگاه تخصص گرا، فاقد کارایی لازم برای برطرف کردن نیازها و مسائل تمدنی غرب است. در این پژوهش ضمن معرفی انتقادی برخی جریان های وحدت گرا در ساحت علوم، به بررسی و تحلیل آن از منظر حکمت اسلامی پرداخته ایم. به نظر می رسد دانش در این منظر، از نوعی وحدت منسجم و یک پارچه برخوردار است که در ادبیات قدمای ما از آن تعبیر به حکمت می شده است.
    کلمات کلیدی: 
    وحدت علوم
    تخصص‌گرایی
    نظریه عمومی سیستم‌ها
    مطالعات میان‌رشته‌ای
    مسائل تمدنی
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Returning to the Origin; an Introduction to a Unitarian View of Sciences from the Viewpoint of Islamic Theosophy
    Abstract: 
    Knowledge and science enjoyed some sort of unity and solidarity before modernity and the modern age. Although science included various domains, those domains formed a single unit in linking to one another and were not separable from one another. When the modernity began, however, there appeared a detachment and separation among different domains of human knowledge. The interdisciplinary studies movement, the systematic thought and some cultural and philosophical trends in the West, while considering the unitary among sciences, began to criticize the movement of modern science in the path of specialization and stressed that the specialist view lacks the necessary efficiency for fulfilling the needs and resolving the issues related to the Western civilization. In the present research, while critically introducing some Unitarian trends in the sphere of science, we investigate and analyze it from the view point of Islamic theosophy. It seems that science, in this view, enjoys some sort of solidarity and unity which was called philosophy (or theosophy) in our classic literature.
    Keywords: 
    unity of sciences
    specialization
    general view of systems
    interdisciplinary studies
    civilization issues.
    متن کامل مقاله: 

    سال پانزدهم، شماره اول، پیاپی 57، پاییز 1396

    Normal
    0

    false
    false
    false

    EN-US
    X-NONE
    FA

    /* Style Definitions */
    table.MsoNormalTable
    {mso-style-name:"Table Normal";
    mso-tstyle-rowband-size:0;
    mso-tstyle-colband-size:0;
    mso-style-noshow:yes;
    mso-style-priority:99;
    mso-style-parent:"";
    mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt;
    mso-para-margin:0cm;
    mso-para-margin-bottom:.0001pt;
    mso-pagination:widow-orphan;
    font-size:10.0pt;
    font-family:"Calibri","sans-serif";
    mso-bidi-font-family:Arial;}

    حسین سرآبادانی تفرشی / دانشجوی دکتری مدیریت دولتی دانشگاه امام صادق علیه السلام 87sarabadani@gmail.com

    کریم ابراهیمی / دانشجوی دکتری مدیریت تولید و عملیات پردیس فارابی دانشگاه تهران ebrahemi68@gmail.com

    محمدتقی حیدری / دکترای تخصصی، هیئت علمی دانشگاه یاسوج                                           heydari@yu.ac.ir

    حسین پرکان / دانشجوی دکتری سیاستگذاری فرهنگی دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام               hparkan@yahoo.com

    دریافت: 1/7/95 ـ پذیرش: 29/1/96

    چکیده

    علم و دانش پیش از مدرنیته و عصر جدید، در حوزه­های تمدنی گوناگون از نوعی وحدت و انسجام برخوردار بود. اگرچه دانش مشتمل بر قلمروهای گوناگون بود، اما این قلمروها در پیوند با یکدیگر یک کل واحد را تشکیل می دادند و از یکدیگر قابل تفکیک نبودند؛ ولی هم زمان با آغاز عصر مدرن دوران انشقاق و ازهم گسیختگی میان علوم و معارف بشری آغاز شد. جنبش مطالعات میان رشته­ای، تفکر سیستمی و برخی جریانات فرهنگی و فلسفی در غرب، ضمن توجه به عرصة وحدت­گرایی در علوم، به انتقاد از حرکت علم مدرن در مسیر تخصص­گرایی پرداختند و بر این نکته تأکید داشتند که این نگاه تخصص گرا، فاقد کارایی لازم برای برطرف کردن نیازها و مسائل تمدنی غرب است. در این پژوهش ضمن معرفی انتقادی برخی جریان های وحدت گرا در ساحت علوم، به بررسی و تحلیل آن از منظر حکمت اسلامی پرداخته ایم. به نظر می رسد دانش در این منظر، از نوعی وحدت منسجم و یک پارچه برخوردار است که در ادبیات قدمای ما از آن تعبیر به حکمت می شده است.

    کلیدواژه ها: وحدت علوم، تخصص گرایی، نظریة عمومی سیستم ها، مطالعات میان رشته ای، مسائل تمدنی.

     

    • بازدید: 107
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سرآبادانی، حسین، ابراهیمی، کریم، حیدری، محمدتقی، پرکان، حسین.(1396) بازگشت به اصل؛ درآمدی بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حکمت اسلامی. فصلنامه معرفت فلسفی، 15(1)، 89-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسین سرآبادانی؛ کریم ابراهیمی؛ محمدتقی حیدری؛ حسین پرکان."بازگشت به اصل؛ درآمدی بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حکمت اسلامی". فصلنامه معرفت فلسفی، 15، 1، 1396، 89-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سرآبادانی، حسین، ابراهیمی، کریم، حیدری، محمدتقی، پرکان، حسین.(1396) 'بازگشت به اصل؛ درآمدی بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حکمت اسلامی'، فصلنامه معرفت فلسفی، 15(1), pp. 89-106

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    سرآبادانی، حسین، ابراهیمی، کریم، حیدری، محمدتقی، پرکان، حسین. بازگشت به اصل؛ درآمدی بر نگاه وحدت‌گرا به علوم از منظر حکمت اسلامی. معرفت فلسفی، 15, 1396؛ 15(1): 89-106