معرفت فلسفی، سال پانزدهم، شماره اول، پیاپی 57، پاییز 1396، صفحات 39-54

    تأملی در قاعده‌ی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها»

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ احمد حیدرپور / استادیار گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره / heydarpour@iki.ac.ir
    غلامرضا فیاضی / استاد گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره / g.faiyazi@gmail.com
    چکیده: 
    التزام به قاعده‌ی فلسفی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها» که مستلزم استحاله‌ی خلق موجود حادث از عدم است، از سویی با ظاهر متون دینی ناسازگار می نماید و از سوی دیگر موجب ارائه‌ی تفسیر بسیار غریبی از برخی معجزات منقول در قرآن کریم شده است. ازآنجاکه حمل متون دینی برخلاف ظاهر بدون دلیل قطعی، در شرع مقدس اسلام جایز نیست، این احتمال در ذهن شکل می گیرد که شاید قاعده‌ی مذکور مبتنی بر عقل صریح و نتیجه‌ی برهان عقلی تام نباشد. اهتمام به این مطلب مهم، نویسنده را به این نتیجه رهنمون ساخته که نه تنها ادله‌ی این قاعده تام نیستند، بلکه بر فرض تمامیت، بر نظریه‌ی کون و فساد مبتنی اند؛ ولی نظریه‌ی حرکت جوهری که نزد محققان مقبول و مشهور است، نه تنها مصداقی برای موضوع این قاعده باقی نمی گذارد، بلکه مستلزم استحاله‌ی مسبوقیت حادث زمانی به ماده است! در نتیجه نیازی به حمل ظواهر متون دینی بر خلاف ظاهر و پذیرش تفسیرهای غریب از معجزات نیست.
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    A Speculation on the Rule “Any Originated Being is Preceded by the Potentiality of Existence and a Matter Carrying it”
    Abstract: 
    Being committed to the philosophical rule of “any originated being is preceded by the potentiality of existence and the matter carrying it”, which necessitates the impossibility of creating an originated being from nothingness, is on the one hand opposing the religious texts and on the other hand causes suggestion of a very peculiar interpretation of some of the miracles narrated in the Holy Quran. Since interpreting religious texts contrary to their appearance without a definite reason is not permissible in Islamic Religious Law, it seems probable that the abovementioned rule is not based on the explicit reason and resulted from the completely rational argumentation. This important issue led the writer to conclude that not only the proofs of that rule are not complete, but also they – even if complete – are based on the theory of ‘generation and corruption’. The theory of essential movement – which is well known and popular for most scholars – not only leaves no instance for the subject of that rule, but also necessitates the impossibility of precedence of temporal origination to the matter. Thus, it is not necessary to interpret religious texts contrary to their appearance and accepting the peculiar interpretation for miracles.
    متن کامل مقاله: 

    سال پانزدهم، شماره اول، پیاپی 57، پاییز 1396

    احمد حیدرپور / استادیار گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                aheydar6013@gmail.com

    غلامرضا فیاضی / استاد گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره                                                                

    دریافت: 25/9/95 ـ پذیرش: 6/2/96

    چکیده

    التزام به قاعدة فلسفی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها» که مستلزم استحالة خلق موجود حادث از عدم است، از سویی با ظاهر متون دینی ناسازگار می نماید و از سوی دیگر موجب ارائة تفسیر بسیار غریبی از برخی معجزات منقول در قرآن کریم شده است. ازآنجاکه حمل متون دینی برخلاف ظاهر بدون دلیل قطعی، در شرع مقدس اسلام جایز نیست، این احتمال در ذهن شکل می گیرد که شاید قاعدة مذکور مبتنی بر عقل صریح و نتیجة برهان عقلی تام نباشد. اهتمام به این مطلب مهم، نویسنده را به این نتیجه رهنمون ساخته که نه تنها ادلة این قاعده تام نیستند، بلکه بر فرض تمامیت، بر نظریة کون و فساد مبتنی اند؛ ولی نظریة حرکت جوهری که نزد محققان مقبول و مشهور است، نه تنها مصداقی برای موضوع این قاعده باقی نمی گذارد، بلکه مستلزم استحالة مسبوقیت حادث زمانی به ماده است! در نتیجه نیازی به حمل ظواهر متون دینی بر خلاف ظاهر و پذیرش تفسیرهای غریب از معجزات نیست.

    کلیدواژه ها: حادث زمانی، ماده، قوه، امکان ذاتی، امکان استعدادی، استعداد، ترجیح بلامرجح.

     

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدرپور، احمد، فیاضی، غلامرضا.(1396) تأملی در قاعده‌ی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها». فصلنامه معرفت فلسفی، 15(1)، 39-54

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    احمد حیدرپور؛ غلامرضا فیاضی."تأملی در قاعده‌ی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها»". فصلنامه معرفت فلسفی، 15، 1، 1396، 39-54

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدرپور، احمد، فیاضی، غلامرضا.(1396) 'تأملی در قاعده‌ی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها»'، فصلنامه معرفت فلسفی، 15(1), pp. 39-54

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حیدرپور، احمد، فیاضی، غلامرضا. تأملی در قاعده‌ی «کل حادث تسبقه قوة الوجود و مادة تحملها». معرفت فلسفی، 15, 1396؛ 15(1): 39-54