كاركردهاى عليت تحليلى در برهان

فصل‏نامه‏اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى زمستان 1395

سيدمصطفى موسوى اعظم / استاديار گروه الهيات دانشگاه ياسوج           mostafa.mousavi64@gmail.com

دريافت: 11/10/94               پذيرش: 16/8/95

چكيده

انقسام عليت به خارجى و تحليلى، كاركردهاى فراوانى در فلسفه اسلامى دارد كه گستره برهان از جمله آنهاست. برهان به عنوان تنها روش معتبر منطقى در اكتساب يقين، از رهگذر عليت تحليلى بستر تحولات و كاركردهايى است. 1. كارآمدى برهان اقترانى حملى، 2. حصرگرايى اقسام برهان در «لمّ»، «دليل» و «إنّ مطلق» (معلولينِ علت واحده) و ردّ برهان «ملازمات عامه» و 3. امكان طرح برهان «لمّ» در اثبات وجود حق تعالى و نقد برهان «شبه لمّ» از جمله تأثيرات عليت تحليلى در گستره برهان است.

كليدواژه ها: كاركرد، عليت تحليلى، برهان ملازمات عامه، برهان لمّ، برهان إنّ مطلق، برهان شبه لمّ.