مهم‌ترین شبهات معاد جسماني با جسم عنصری در ترازوی نقد

* سیدمحمدمهدی نبویان / دکترای فلسفه تطبیقی مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره و سطح 4 حوزه علميه
    smm.nabavian@yahoo.com
سیدمحمود نبویان / دانشیار گروه فلسفه مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره    nabaviyan@gmail.com
دريافت: 23/06/99                  پذيرش: 24/11/99
چکيده
معاد جسمانی یکی از مسائل اصلی و تأثیرگذار در حوزه دین است که حجم وسیعی از منابع دین را به خود اختصاص داده است. بسیاری از اندیشمندان اسلامی درصدد تحلیل و بررسی این موضوع برآمده و برخی از آنها نیز دیدگاه خاصی را درباره آن مطرح کرده‌اند. درباره کیفیت معاد جسمانی اختلاف‌نظرهایی وجود دارد، اما براساس عقیده صحیح و نیز براساس آیات و روایات، معاد جسمانی در روز قیامت با جسم و بدنی عنصری محقق می‌شود نه با بدن مثالی. با این حال، بر نظریه معاد جسمانی با جسم عنصری، شبهه‌ها و اشکال‌هایی از سوی برخی اندیشمندان مطرح شده است. در این نوشتار، هفت شبهه از شبهات مهمِ معاد جسمانی با جسم عنصری، بررسی می‌شود و نشان داده خواهد شد که هیچ‌یک از آنها نمی‌توانند ظهور آیات و روایات در عنصری بودنِ معاد جسمانی را خدشه دار کنند. این شبهات عبارت‌اند از نبود ماده در قیامت، نبود زمان در قیامت، نبود مکان در قیامت، نبود فساد در قیامت، انشائی بودنِ موجودات اُخروی، تکرار دنیا و وحدت فعل الهی.
کلیدواژه‌ها: معاد، جسم عنصری، جسم مثالی، ماده، زمان و مکان.