نوع و گستره نقش وجود در حمل‌هاي ماهوي از منظر علامه طباطبائي

سال پانزدهم، شماره دوم، پياپي 58، زمستان 1396

سيداحمد حسيني سنگچال / كارشناس ارشد فلسفه دانشگاه تربيت مدرس                  Hosseini.sangchal.ahmad@gmail.com

محمد سعيدی‌مهر / استاد دانشگاه تربيت مدرس                                                                        saeedi@modares.ac.ir

دريافت: 16/9/95                  پذيرش: 25/4/96

چکيده

پس از اثبات اصالت وجود، بررسی نقشی که وجود در حمل‌های ماهوی ايفا می‌کند، خود اهميتی در حد مسئله «اصالت وجود» دارد و به نوعی تکميل پروژه اصالت وجود است. علامه طباطبائی در آثارش به حل اين معما همت گمارده است اما به نظر می‌رسد شارحان، اين بيانات را از جنبه نو‌آوری انداخته‌اند. در اين نوشتار ديدگاهی نقد مي‌شود که طی آن، وجود در قالب جزئي از موضوع نقش‌آفرينی می‌کند؛ به گونه‌ای که شکل‌گيری حملی ماهوی با موضوع واقع شدن ماهيت به قيد وجود، محقق می‌گردد. در ادامه از ديدگاهی دفاع مي‌شود که وجود را تمام‌الموضوع مي‌انگارد. بر اساس اين ديدگاه، اگر محمولات ماهوی، در قالب جمله‌ای درست‌ساخت ارائه شوند، در واقع محمولات وجود به شمار می‌آيند. از سويي به طور مطلق نمی‌توان از تمام‌الموضوع بودن نقش وجود دفاع کرد، بلکه اين حکم به آثار خارجی ماهيت اختصاص می‌يابد و وجود به آثار ذهنی ماهيت متصف نمی‌شود.

کليدواژه‌ها: وجود، حيثيت تقييدی، حمل های ماهوی، علامه طباطبائی.