معرفت فلسفی، سال نهم، شماره سوم، پیاپی 35، بهار 1391، صفحات 77-100

    محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‏شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    قاسم کاکائی / استاد گروه فلسفه دانشگاه شيراز. / ghkakaie@yahoo.com
    ✍️ حسن رهبر / كارشناس ارشد فلسفه اسلامى دانشگاه شيراز / h_rahbar@theo.usb.ac.ir
    چکیده: 

    یکى از مباحث مهم در معرفت شناسى معاصر، بحث درباره قلمرو و محدوده معرفت است که پرسش هایى را از این دست برمى انگیزد: حوزه شناخت انسان تا کجاست؟ آیا انسان به حقیقت دست مى یابد یا نه؟ آیا امورى هستند که خارج از محدوده شناخت انسان باشند؟ آیا انسان قادر است به همه حقایق علم یابد؟      نویسندگان این مقاله کوشیده اند بر پایه مبانى معرفت شناختى فیلسوفان صدرایى و فیلسوفان دکارتى، به منزله دو گروه مهم و تأثیرگذار در تاریخ فلسفه و با نگاهى مقایسه اى، به تحلیل این مبحث از معرفت شناسى معاصر بپردازند و وجوه افتراق و اشتراک این دو گروه را کانون بحث و بررسى قرار دهند. محدودیت هریک از منابع معرفت را مى توان از نکات اشتراک آنها برشمرد و تفاوت دیدگاه آنان درباره متعلق معرفت را مى توان از برجسته ترین تفاوت هاى ایشان ارزیابى کرد.

    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Limits and Scope of Knowledge In the Epistemological Systems of Transcendent Philosophy and Cartesian Philosophers
    Abstract: 
    The scope and limits of human knowledge are important issues with which contemporary theory of knowledge deals. They raise such questions as: what is the realm of human knowledge? Is the human being capable of attaining the truth? And are there facts outside the reach of human knowledge? The authors try to analyze such issues on the basis of epistemological foundations provided by two groups of influential philosophers in the West and in the Islamic World, namely, Sadraian philosophers on the one hand, and Cartesians on the other. These views are compared and their commonalities as well as differences are reviewed. Admitting some limits for each source of knowledge is one of their commonalities, while their different views about the object of knowledge can be considered as major points of divergence.
    • ـ بريه، اميل، تاريخ فلسفه قرن هفدهم، ترجمه اسماعيل سعادت، تهران، هرمس، 1385.
    • ـ دكارت، رنه، قواعد هدايت ذهن، ترجمه منوچهر صانعى، تهران، دانشگاه شهيد بهشتى، 1372.
    • ـ ـــــ ، اعتراضات و پاسخ ها، ترجمه على موسايى افضلى، تهران، علمى و فرهنگى، 1384.
    • ـ ـــــ ، اصول فلسفه، ترجمه منوچهر صانعى دره بيدى، تهران، آگاه، 1364.
    • ـ ـــــ ، تأملات در فلسفه اولى، ترجمه احمد احمدى، چ دوم، تهران، نشر دانشگاهى، 1369.
    • ـ راسل، برتراند، شرح انتقادى فلسفه لايب نيتس، ترجمه ايرج قانونى، تهران، نشر نى، 1382.
    • ـ سبزوارى، ملّاهادى، شرح منظومه، تصحيح حسن حسن زاده آملى و تحقيق مسعود طالبى، تهران، ناب،
    • 1369ـ1379.
    • ـ سبزوارى، ملّاهادى، اسرار الحكم، تصحيح كريم فيضى، قم، مطبوعات دينى، 1383.
    • ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمدبن ابراهيم شيرازى)، مجموعه رسائل فلسفى، تحقيق و تصحيح حامد ناجى اصفهانى، تهران، حكمت، 1375.
    • ـ ـــــ ، مفاتيح الغيب، تهران، مؤسسه تحقيقات فرهنگى، 1363.
    • ـ ـــــ ، الحكمة المتعاليه فى الاسفار العقلية الاربعة، چ چهارم، بيروت، دارالاحياء التراث العربى، 1981م.
    • ـ ـــــ ، اللمعات المشرقية فى فنون المنطقية، تهران، آگاه، 1362.
    • ـ ـــــ ، ايقاظ النائمين، مقدمه و تصحيح محسن مؤيدى، تهران، انجمن اسلامى حكمت و فلسفه ايران، بى تا.
    • ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تصحيح سيد جلال الدين آشتيانى، تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران. 1354.
    • ـ طباطبائى، سيد محمدحسين، اصول فلسفه و روش رئاليسم، مقدّمه و پاورقى مرتضى مطهّرى، تهران، شركت افست، 1332.
    • ـ ـــــ ، نهاية الحكمة، ترجمه على شيروانى، چ ششم، قم، بوستان كتاب، 1384، ج 3.
    • ـ ـــــ ، نهاية الحكمة، ترجمه على شيروانى، چ ششم، قم، الزهراء، 1383، ج 1.
    • ـ لايب نيتس، گتفريد ويلهلم، گفتار در مابعدالطبيعه و نوشتارهاى مربوط به آن، ترجمه ابراهيم دادجو، تهران، حكمت، 1381.
    • ـ مطهّرى، مرتضى، شرح مبسوط منظومه، چ ششم، تهران، حكمت. 1369.
    • ـ هاملين، ديويد. و.، تاريخ معرفت شناسى، ترجمه شاپور اعتماد، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1374.
    • ـ ياسپرس، كارل، اسپينوزا (فلسفه، الهيات، سياست)، ترجمه محمدحسن لطفى، تهران، طرح نو، 1375.
    • - Audi, Robert, Epistemology; A Contemporary Introduction to the Theory of Knowledge, London & New York, Routledge, 1998.
    • - Jolley, Nicholas, The Light of the Soul: Theories of Ideas in leibniz, Malbranche and Descartes, New York, Oxford University Press, 1998.
    • - Lennon, M. Thomas, The Plain Truth Descartes, Huet and Skepticism, Leiden, Boston: Brill, 2008.
    • - Mason, Rechard, The God of Spinoza, New York, Cambredge University Press, 1997.
    • - Scruton, Roger, A Short History of Modern Philosophy, London & New York, Routledge, 2002.
    • - Spinoza, Benedict, A Spinoza Reader: the Ethics And other Works, ed. And tr. By Edwin Curley, Priceton University Press, 1994.
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کاکائی، قاسم، رهبر، حسن.(1391) محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‏شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى. فصلنامه معرفت فلسفی، 9(3)، 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    قاسم کاکائی؛ حسن رهبر."محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‏شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى". فصلنامه معرفت فلسفی، 9، 3، 1391، 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کاکائی، قاسم، رهبر، حسن.(1391) 'محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‏شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى'، فصلنامه معرفت فلسفی، 9(3), pp. 77-100

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    کاکائی، قاسم، رهبر، حسن. محدوده و قلمرو معرفت در نظام معرفت‏شناسى حکمت متعالیه و فیلسوفان دکارتى. معرفت فلسفی، 9, 1391؛ 9(3): 77-100