Ma`rifat Falsafi, Volume 12, Issue 1, No 45, Year 2025 , Pages 121-141
Mulla Sadra׳s View on the Death of Human Being; a Critical Analysis with Special Focus on Ibn Sina׳s Views
Article Type:
Research
Writers:
✍️ Ghasem Amjadian / A.M. in Islamic philosophy and theology, University of Qom. / Ghasemamjadian@yahoo.com
Abstract:
Referring to the meaning of death and its different types, the present article has raised various approaches concerning the real cause of human being death in an attempt to understand its real cause. Thus the article proceeds a comparative study of the views of Ibn Sina and Mulla Sadra towards clarifying the true and authentic view about the real cause of death. Ibn Sina׳s view considering the collapse of temperament balance through domination of instinctive heat as the real cause of death has met three objections by Mulla Sdra. Relying on these objections, Mulla Sadra rejects Ibn Sina׳s view and holds that the real cause of death is the perfection of human being soul and turning away of the soul from the body. Studying the objections of Mulla Sadra and criticizing his view, the authors have come to the conclusion that the real cause of death is the very disturbance of the temperament balance and spoil of the body. They believe that Mulla Sadra׳s view corresponds more with voluntary death rather than natural one.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :نقد دیدگاه صدرالمتألهین در باب مرگ انسان با تکیه بر آراى ابن سینا
Abstract:
در نوشتار پیش رو پس از اشاره به معناى مرگ و اقسام آن، رویکردهاى گوناگون درباره علت مرگ انسان به منظور فهم علت حقیقى مرگ طرح شده و از این رهگذر دو دیدگاه ابن سینا و صدرالمتألهین مورد تطبیق قرار گرفته تا روشن شود کدام دیدگاه در بیان علت حقیقى مرگ، صحیح و بر حق است. دیدگاه ابن سینا که علت حقیقى مرگ را ضایع شدن اعتدال مزاجى به واسطه استیلاى حرارت غریزى بر بدن مى داند با سه انتقاد صدرالمتألهین روبه رو شده است. صدرالمتألهین به استناد این اشکالات دیدگاه ابن سینا را مردود مى شمارد و اعتقاد دارد که علت حقیقى مرگ کمال نفس انسان و روى گردانى نفس از بدن است. نگارندگان با بررسى اشکالات صدرالمتألهین و نیز نقد دیدگاه او، به این نتیجه رسیده اند که علت حقیقى مرگ همان برهم خوردن اعتدال مزاجى و ضایع شدن بدن است و دیدگاه صدرالمتألهین بیشتر متناسب با مرگ ارادى است، نه مرگ طبیعى.
Keywords:
References:
- منابع
- آشتیانى، سیدجلال الدین، 1381، شرح بر زادالمسافر، چ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى.
- ابن بهریز، 1357، حدود المنطق، تهران، انجمن فلسفه ایران.
- ابن سینا، حسین بن عبداللّه، 1953م، رساله فى ابطال احکام نجوم، در: رسائل ابن سینا، به اهتمام حلمى ضیاء اولکن، استانبول، دانشکده ادبیات استانبول.
- ـــــ ، 1985م، رساله فى الخوف من الموت و حقیقته، در: مقالات لمشاهیر المسلمین و النصارى، لویس شیخون، چ سوم، قاهره، دارالعرب.
- ـــــ ، 1404ق ـ الف، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوى، بیروت، مکتبة الاعلام الاسلامى.
- ـــــ ، 1404ق ـ ب، طبیعیات شفاء، تحقیق سعید زاید، قم، مکتبة آیه اللّه المرعشى النجفى.
- ـــــ ، 1404ق ـ ج، منطق شفاء، تحقیق سعید زاید، قم، مکتبة آیه الله المرعشى النجفى.
- ـــــ ، 1363، المبدأ و المعاد، به اهتمام عبداللّه نورانى، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامى.
- ـــــ ، 1371، المباحثات، تحقیق محسن بیدارفر، قم، بیدار.
- ـــــ ، 1375، الاشارات و التنبیهات، قم، البلاغة.
- ـــــ ، 1379، النجاة، تصحیح محمدتقى دانش پژوه، چ سوم، تهران، دانشگاه تهران.
- ـــــ ، 1383، رساله نفس، تصحیح موسى عمید، چ سوم، همدان، دانشگاه بوعلى سینا.
- ـــــ ، 2007م، رساله احوال نفس، تحقیق فؤاد الاهوانى، پاریس، داربیبلیون.
- ارسطو، 1433ق، علم الاخلاق الى نیقوماخوس، تحقیق بارتلمى سانتهلیر، قاهره، دارصادر.
- تهانوى، محمدعلى، 1996م، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون.
- جامى، عبدالرحمن، 1336، نفحات الانس، تصحیح مهدى توحیدى پور، تهران، کتابفروشى محمودى.
- دیرباز، عسگر و قاسم امجدیان، 1390، «قضاء و قدر و..»، انسان پژوهى دینى، سال هشتم، ش 25، ص 5ـ25.
- سهروردى، شهاب الدین، 1375، پرتونامه، تصحیح هانرى کربن، سیدحسین نصر و نجفقلى حبیبى، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، ج 3.
- سهروردى، شهاب الدین، 1375، الواح العمادیه، تصحیح هانرى کربن، سیدحسین نصر و نجفقلى حبیبى، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، ج 4.
- زنوزى، ملّاعبداللّه، 1381، انوارجلیه، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانى، چ سوم، تهران، بى نا.
- صدرالمتألهین، 1354، المبدأ و المعاد، تصحیح سیدجلال الدین آشتیانى، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران.
- ـــــ ، 1981م، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت، داراحیاء التراث العربى.
- ـــــ ، 1360، الشواهدالربوبیه، تعلیق سیدجلال الدین آشتیانى، مشهد، المرکزالجامعى للنشر.
- ـــــ ، 1361، العرشیه، تصحیح غلامحسین آهنى، تهران، مولى.
- ـــــ ، 1422ق، شرح الهدایه الاثیریه، تصحیح محمدمصطفى فولادکار، بیروت، مؤسسه التاریخ العربى.
- ـــــ ، 1381، زادالمسافر، چ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى.
- صلیبا، جمیل و منوچهر صانعى دره بیدى، 1366، فرهنگ فلسفى، تهران، حکمت.
- طباطبائى، سیدمحمدحسین، 1386، نهایة الحکمة، ترجمه و شرح على شیروانى، چ ششم، تهران، الزهراء.
- طوسى، خواجه نصیرالدین، 1374، آغاز و انجام، تعلیقات حسن حسن زاده آملى، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى.
- ـــــ ، 1375، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، البلاغة.
- فارابى، ابونصر، 1995م، آراء اهل المدینة الفاضلة، تحقیق على بوملحم، بیروت، مکتبة الهلال.
- گایتون، آرتور، 1362، فیزیولوژى پزشکى، ترجمه فرخ شادان، تهران، شرکت سهامى چهر.
- مجلسى، محمدباقر، 1404ق، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء.
- محسنى، منوچهر، 1353، جامعه شناسى پزشکى و بهداشت، تهران، دانشگاه تهران.
- مصباح، محمدتقى، 1375، شرح جلد هشتم اسفار اربعه، تحقیق محمد سعیدى مهر، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى قدس سره.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Amjadian, Ghasem, Dirbaz, Askar.(2025) Mulla Sadra׳s View on the Death of Human Being; a Critical Analysis with Special Focus on Ibn Sina׳s Views. Ma`rifat Falsafi, 12(1), 121-141
Ghasem Amjadian; Askar Dirbaz."Mulla Sadra׳s View on the Death of Human Being; a Critical Analysis with Special Focus on Ibn Sina׳s Views". Ma`rifat Falsafi, 12, 1, 2025, 121-141
Amjadian, G, Dirbaz, A.(2025) 'Mulla Sadra׳s View on the Death of Human Being; a Critical Analysis with Special Focus on Ibn Sina׳s Views', Ma`rifat Falsafi, 12(1), pp. 121-141
