Pages:
49-61
Receive Date: 2025/04/07
Accept Date: 2025/04/07
Abstract:
In the first pages of ‘theology’ in his Ishārāt, Avicenna claims that we may find out an abstract non-sensible thing through investigating the sensible things. By superimposing mixed quiddity over the non-conditioned quiddity, he argues that non-conditioned quiddity is free from the material accidents of mixed quiddities, hence non-sensible. This leads to misunderstanding that he regards the non-conditioned quiddity as existing out of the mind; thus, Khwāja Tūsī, unlike some of his books that regard general entities out of mind as impossible, in interpreting Avicenna’s statement says that non-conditioned quiddity, while non-sensible, is out of mind. This is in spite of the fact that Avicenna, based on his other books, regards general entities existing only in mind. It seems that in Ishārāt, Avicenna is seeking to prove that general entity in mind, i.e. non-conditioned quiddity in mind, is an abstract entity; thus, he prove an abstract being.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :بررسى مسئله کلیات از منظر ابن سینا و تفسیر خواجه طوسى از آن با محوریت اشارات و تنبیهات
Abstract:
ابن سینا در آغاز الهیات اشارات مدعى مى شود که از تفتیش در محسوسات مى توان به وجود امرى غیرمحسوس و مجرد پى برد. وى از طریق حمل ماهیات مخلوطه بر ماهیت لابشرط استدلال مى کند که ماهیت لابشرط از عوارض مادى ماهیات مخلوطه مبراست و لذا غیرمحسوس است. بیان ابن سینا موهم آن است که وى ماهیت لابشرط مذکور را در خارج از اذهان موجود مى داند، به گونه اى که خواجه طوسى برخلاف برخى دیگر کتبش که وجود امر کلى را در خارج ممتنع مى داند، در تفسیر بیان ابن سینا حکم به خارجیت ماهیت لابشرط در عین نامحسوس بودن مى کند؛ درحالى که به قرینه بیانات ابن سینا در دیگر کتبش، وى امر کلى را تنها در ذهن موجود مى داند. به نظر مى رسد که ابن سینا در اشارات درصدد اثبات آن است که ماهیت لابشرطِ در ظرف ذهن، امرى مجرد است و از همین طریق وجودى مجرد را اثبات مى کند.
References:
- ابن سینا، حسین بن عبدالله، 1375، الاشارات و التنبیهات، در: شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى، قم، البلاغه.
- ـــــ ، 1387، الالهیات من کتاب الشفاء، تحقیق حسن حسن زاده آملى، چ سوم، قم، بوستان کتاب.
- ـــــ ، 1383، الهیات دانشنامه علائى، همدان، دانشگاه بوعلى سینا.
- ـــــ ، 1379، النجاة من الغرق فى بحر الضلالات، مقدمه و تصحیح محمدتقى دانش پژوه، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران.
- ـــــ ، 1404ق، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوى، بیروت، مکتبة الاعلام الاسلامى.
- ـــــ ، 1400ق، رسائل، قم، بیدار.
- اشکورى، میرزا، 1384، حاشیه بر مصباح الانس، تصحیح محمد خواجوى، چ دوم، تهران، مولى.
- رازى، قطب الدین، 1375، المحاکمات بین شرحى الاشارات، در: شرح الاشارات و التنبیهات للمحقق الطوسى، قم، البلاغه.
- ـــــ ، بى تا، شرح مطالع الانوار فى المنطق، قم، کتبى نجفى.
- ژیلسون، اتین، 1385، نقد تفکر فلسفى غرب، ترجمه احمد احمدى، تهران، سمت.
- صدرالمتألهین، 1981، الحکمة المتعالیة فى الاسفار الاربعة العقلیة، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث.
- طوسى، نصیرالدین، 1383، اجوبة المسائل النصیریة، به اهتمام عبدالله نورانى، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى.
- ـــــ ، 1375، شرح الاشارات و التنبیهات، قم، البلاغه.
- ـــــ ، 1405ق، مصارع المصارع، تحقیق حسن معزى، قم، مکتبه آیه اللّه المرعشى النجفى.
- فخررازى، محمدبن عمر، 1403ق، شرح الاشارات من کتاب شرح الاشارات، قم، مکتبة آیه اللّه العظمى المرعشى النجفى.
- مجتهدى، کریم، 1380، فلسفه و غرب، تهران، امیرکبیر.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Tvakkoli, Mohammad hadi, Shirvani, Ali.(2025) Investigating the Problem of Universals in Ibn Sina’s View and Its Interpretation by Khāja Tūsī with a Focus on Ishārāt wa Tanbīhāt. Ma`rifat Falsafi, 11(2), 49-61
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Mohammad hadi Tvakkoli; Ali Shirvani."Investigating the Problem of Universals in Ibn Sina’s View and Its Interpretation by Khāja Tūsī with a Focus on Ishārāt wa Tanbīhāt". Ma`rifat Falsafi, 11, 2, 2025, 49-61
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Tvakkoli, M, Shirvani, A.(2025) 'Investigating the Problem of Universals in Ibn Sina’s View and Its Interpretation by Khāja Tūsī with a Focus on Ishārāt wa Tanbīhāt', Ma`rifat Falsafi, 11(2), pp. 49-61
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Tvakkoli, M, Shirvani, A. Investigating the Problem of Universals in Ibn Sina’s View and Its Interpretation by Khāja Tūsī with a Focus on Ishārāt wa Tanbīhāt. Ma`rifat Falsafi, 2025; 11(2): 49-61