Ma`rifat Falsafi, Volume 9, Issue 4, No 36, Year 2025 , Pages 11-40

    Irfani Intuition; the Criterion for the Reality of Existence in Ibn Sina’s “Proof of the Righteous”

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Ahmad Beheshti / Professor, Azad University in Tehran.
    ✍️ Mahmoud reza / M.A. in Islamic Philosophy and Theology, Azad University in Fasa / hamedmirzajani@gmail.com
    Abstract: 
    Theist philosophers have always tried to come up with an argument for the existence of God without depending on philosophical premises, or requiring reference to creatures. For the first time, Ibn Sina introduced a quasi-demonstrative argument, reasoning from the mode of existence for the existence of God as the necessary existence, and called it “Proof of the Righteous”. Mulla Sadra criticized it for depending on the concept of existence, and called it a “pseudo-righteous” one. The authors of this article review some of the philosophers’ support for Ibn Sina, and then argue, from intuitive and near-existential arguments, that Ibn Sina kills two birds with one stone; i.e. suggests a rational argument, and intuitively gets into the objective reality of existence.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :شهود عرفانى ملاک حقیقى بودن وجود در برهان صدیقین سینوى
    Abstract: 
    فلاسفه خداباور همواره کوشیده‏اند استدلالى بر وجود خدا اقامه کنند که تا حد ممکن از مقدمات فلسفى برى باشد و بدون نیاز به مخلوقات، از خود «حقیقت وجود» بر وجود حق گواه گیرند. بنابراین نخستین بار ابن‏سینا خود را به منزله مُبدِع و پیشگام این مسئله معرفى کرد و با قیاسى «شبه‏ برهانى»، از حال «وجود» که اقتضا دارد واجبى داشته باشد، بر «وجود خدا» استدلال کرد و آن را «برهان صدیقین» نامید؛ اما ملّاصدرا بر این برهان اشکال کرده که از راه «مفهوم وجود» بر وجود خدا اقامه دلیل شده است، و به همین دلیل آن را شبیه به صدیقین نامید.      ما ضمن اینکه از زبان برخى فلاسفه تبیین مى‏ کنیم که این برهان صدیقین است، از طریق برهان شهودى و قرین به وجودى ابن‏ سینا، روشن مى‏ سازیم که ابن‏سینا با یک تیر دو نشان زده است؛ یعنى هم برهان عقلى‏ اش را هدف رفته و هم به طریق شهودى، به حقیقت عینى وجود دست یافته است.
    References: 
    • ـ نهج‏البلاغه، ترجمه سيدجعفر شهيدى، چ چهاردهم، تهران، علمى و فرهنگى، 1378.
    • ـ ابن‏سينا، الاشارات و التنبيهات، ترجمه و شرح حسن ملكشاهى، تهران، سروش، 1385.
    • ـ ـــــ ، التعليقات، مصحح عبدالرحمن بدوى، چ چهارم، قم، دفتر تبليغات اسلامى، 1379.
    • ـ ـــــ ، النجاة من‏الغرق فى بحرالضّلالات، ديباجه محمدتقى دانش‏پژوه، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1379.
    • ـ ـــــ ، الهيات من كتاب الشفاء، ترجمه ابراهيم دادجو، تهران، اميركبير، 1388.
    • ـ ـــــ ، مبدأ و معاد، ترجمه محمود شهابى خراسانى، قم، اشراق، 1388.
    • ـ بهشتى، احمد، هستى و علل آن، چ دوم، قم، بوستان كتاب، 1387.
    • ـ پترسون، مايكل، عقل و اعتقادات دينى، ترجمه احمد نراقى و ابراهيم سلطانى، چ ششم، تهران، طرح نو، 1388.
    • ـ پلنتينجا، آلوين، فلسفه دين (خدا، اختيار و شر)، ترجمه محمد سعيدى‏مهر، چ دوم، قم، مؤسسه فرهنگى طه، 1384.
    • ـ جوادى‏آملى، عبداللّه، تبيين براهين اثبات خدا، چ چهارم، قم، اسرا، 1384.
    • ـ حسن‏زاده آملى، حسن، دروس شرح إشارات و تنبيهات، به اهتمام سيدعلى حسينى، قم، آيت اشراق، 1389.
    • ـ سبزوارى، ملّاهادى، اسرارالحكم، تصحيح و تحقيق كريم فيضى، قم، مطبوعات دينى، 1383.
    • ـ طباطبائى، سيد محمدحسين، اصول فلسفه و روش رئاليسم، چ هفدهم، تهران، صدرا، 1388.
    • ـ ـــــ ، نهايه‏الحكمة، ترجمه مهدى تدين، چ دوم، تهران، مركز نشر دانشگاهى، 1373.
    • ـ فروغى، محمدعلى، سير حكمت در اروپا، تهران، هرمس، 1383.
    • ـ فياضى، غلامرضا، تعليقه على نهايه‏الحكمة، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى، 1378.
    • ـ قمى، شيخ عباس، مفاتيح‏الجنان، قم، فاطمه‏الزهرا عليهاالسلام، 1377.
    • ـ مصباح، محمدتقى، آموزش فلسفه، چ نهم، تهران، سازمان تبليغات اسلامى، 1388.
    • ـ ملّاصدرا، الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، ترجمه محمد خواجوى، چ سوم، تهران، مولى، 1384.
    • ـ ـــــ ، شرح رساله مشاعر، تصحيح سيد جلال‏الدين آشتيانى، تهران، اميركبير، 1376.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Beheshti , Ahmad, , Mahmoud reza.(2025) Irfani Intuition; the Criterion for the Reality of Existence in Ibn Sina’s “Proof of the Righteous”. Ma`rifat Falsafi, 9(4), 11-40

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Ahmad Beheshti ; Mahmoud reza ."Irfani Intuition; the Criterion for the Reality of Existence in Ibn Sina’s “Proof of the Righteous”". Ma`rifat Falsafi, 9, 4, 2025, 11-40

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Beheshti , A, , M.(2025) 'Irfani Intuition; the Criterion for the Reality of Existence in Ibn Sina’s “Proof of the Righteous”', Ma`rifat Falsafi, 9(4), pp. 11-40

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Beheshti , A, , M. Irfani Intuition; the Criterion for the Reality of Existence in Ibn Sina’s “Proof of the Righteous”. Ma`rifat Falsafi, 2025; 9(4): 11-40