Ma`rifat Falsafi, Volume 22, Issue 4, No 88, Year 2025 , Pages -

    مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Seyyed Mohammad Mohsen mirmorshedi / دکتری فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / mohsengmirus@gmail.com
    Mohammad Fanaei ashkevari / استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / fanaei.ir@gmail.com
    Receive Date: 2025/04/07 Accept Date: 2025/04/07
    doi 10.22034/marefatfalsafi.2025.5001567
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه
    Abstract: 
    از مهم‌ترین مبانی نظریات هنر، مبانی معرفت‌شناختی است که باعث تفاوت این نظریات می شود. توجه به این مبانی به درک عمیق‌تر از ماهیت هنر، کارکردهای آن و رابطه آن با حقیقت، زیبایی و تجربه انسانی در هنر منجر می‌شود. یکی از عمیق‌ترین و جامع‌ترین نظام‌های فلسفی که می‌تواند چارچوبی متقن برای تحلیل هنر ارائه دهد، حکمت متعالیه است. در این نوشتار سعی شده است تا به روش تحلیلی- توصیفی و با استناد به مطالعات کتابخانه‌ای مبانی معرفت شناختی نظریه هنر بررسی شود. بر اساس حکمت متعالیه قوای نفسانی متعددی مانند حس، خیال، وهم و عقل، در ادراک و خلق اثر هنری دخیل هستند که قوه خیال متصل انسان بیشترین نقش را در این زمینه ایفا می‌کند و عنصر اصلی در خلاقیت هنری به شمار می‌آید. خیال با شهود صور از عالم مثال است که زمینه خلق اثر هنری را فراهم می‌کند. از دیگر سوی عدم نسبیت معرفت‌شناختی در این دیدگاه راه را برای ارزش‌گذاری و تعیین معیار مشخص هنری هموار می‌کند. حکمت متعالیه هنر را هم واقع‌نما دانسته و هم بازنمایى، بیان‌گرایی، احساس‌گرایی، نمادگرایی، ابداع و صورت¬گرایى را در جهت رشد انسانی با یکدیگر آمیخته و همه آن‌ها را در نظامی منسجم با نام «نظریه مرآتی» هنر، ارائه می‌دهد.
    Keywords: 
    مبانی معرفت‌شناختی
    نظریه هنر
    نظریه اسلامی
    حکمت متعالیه
    • 39 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    mirmorshedi, Seyyed Mohammad Mohsen, Fanaei ashkevari, Mohammad.(2025) مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه. Ma`rifat Falsafi, 22(4), - https://doi.org/10.22034/marefatfalsafi.2025.5001567

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Seyyed Mohammad Mohsen mirmorshedi; Mohammad Fanaei ashkevari."مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه". Ma`rifat Falsafi, 22, 4, 2025, -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    mirmorshedi, S, Fanaei ashkevari, M.(2025) 'مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه', Ma`rifat Falsafi, 22(4), pp. -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    mirmorshedi, S, Fanaei ashkevari, M. مبانی معرفت‌شناختی نظریه اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه. Ma`rifat Falsafi, 2025; 22(4): -