TY  - JOUR
ID  - 5001567
TI  - مبانی معرفت‌شناختی نظریه‌پردازی اسلامی هنر بر اساس حکمت متعالیه
JO  - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)
JA  - 4
LA  - fa
SN  - 1735-4545
AU  - Seyyed Mohammad Mohsen, mirmorshedi
AD  - دانشجوی دکتری - فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
AU  - Mohammad, Fanaei ashkevari
AD  - استاد - گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
Y1  - 2025
PY  - 2025
VL  - 22
IS  - 4
SP  - 7EP  - 31مباني معرفت‌شناختي ,نظريه هنر ,نظريه اسلامي ,حکمت متعاليه ,DO  - 10.22034/marefatfalsafi.2025.5001567
AB  - از مهم‌ترین مبانی نظریات هنر، مبانی معرفت‌شناختی است که موجب تفاوت این نظریات می‌شود. توجه به این مبانی به درک عمیق‌تر از ماهیت هنر، کارکردهای آن و رابطة آن با حقیقت، زیبایی و تجربة انسانی در هنر منجر می‌شود. یکی از عمیق‌ترین و جامع‌ترین نظام‌های فلسفی که می‌تواند چارچوبی برای تحلیل هنر ارائه دهد، حکمت متعالیه است. این نوشتار کوشیده است تا به روش «تحلیلی ـ توصیفی» و با استناد به مطالعات کتابخانه‌ای، مبانی معرفت‌شناختی دخیل در نظریه‌پردازی اسلامی هنر را بررسی کند. بر اساس حکمت متعالیه، قوای نفسانی متعددی (مانند حس، خیال، وهم و عقل) در ادراک و خلق اثر هنری دخیل هستند که قوة «خیال متصل» بیشترین نقش را در این زمینه ایفا می‌کند و عنصر اصلی در خلاقیت هنری به‌شمار می‌آید. خیال با شهود صور از عالم مثال، زمینة خلق اثر هنری را فراهم می‌کند. از دیگر سو، نبود نسبیت معرفت‌شناختی در این دیدگاه، راه را برای ارزش‌گذاری و تعیین معیار مشخص هنری هموار می‌سازد. حکمت متعالیه هنر را هم واقع‌نما دانسته و هم بازنمایى، بیان‌گرایی، احساس‌گرایی، نمادگرایی، ابداع و صورت‌گرایى را در جهت رشد انسانی با یکدیگر آمیخته و همة آنها را در نظامی منسجم با نام «نظریة مرآتی هنر» ارائه داده است.
UR  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/5001567
L1  - https://marefatfalsafi.nashriyat.ir/sites/marefatfalsafi.nashriyat.ir/files/article-files/5001567-1757128370.pdf
ER  -