Ma`rifat Falsafi, Volume 8, Issue 2, No 30, Year 2025 , Pages 11-42
The World of Intellects in Ibn Sinā and Shaykh Ishrāq
Article Type:
Research
Writers:
Sayyed Yadullah Yazdanpanah / Seminary Professor, Qum Seminary,
Abstract:
Some people think that Surhavardi has done nothing in philosophy but changing technical terms; otherwise, his philosophy is not different from that of peripatetic. The authors in this article go through Shaykh Ishrāq’s ideas about the world of intellects and compare them with those of Ibn Sinā in order to establish the claim that Suhravardi, despite the fact that he benefits from a peripatetic context, and was one of its adherents at the outset, takes a distance from them in the process of his philosophical development.
On the basis of his philosophical principles, Shaykh Ishrāq establishes some levels of being such as the world of horizontal intellects. Moreover, those elements common to his philosophy and that of peripatetics find new interpretation in his homogeneous ontological system. According to the authors, although Suhravardi’s theory suffers from some shortcomings, his analysis seems more accurate in general.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :عالم عقول از منظر ابن سینا و شیخ اشراق
Abstract:
برخى بر این عقیدهاند که سهروردى جز تغییر اصطلاحات، کار دیگرى در فلسفه نکرده است؛ بر این اساس، اختلاف و افتراقى با مشّاء ندارد. در مقاله حاضر، با تأمّل بر دیدگاه شیخ اشراق درباره عالم عقول و مقایسه آن با دیدگاههاى ابنسینا، این فرضیه را به اثبات خواهیم رساند که سهروردى در عین آنکه از بستر مشّایى بهره مىبرد و خود نخست مشّایى بوده است، امّا به طور روشن از این مکتب جدا مىشود. او با توجه به مبانى فلسفى خاصّ خود، برخى مراتب هستى همچون عالم عقول عرضیه را اثبات مىکند. افزون بر این، مراتب مورد اتّفاق همچون عالم عقول طولیه نیز در دستگاه سازوار هستىشناختى وى تفسیر و تحلیلهاى جدید و مستقلى مىیابد. البته، سهروردى در برخى موارد نسبت به ابنسینا کاستىهایى دارد؛ امّا در مجموع، تبیینهاى وى در اینباره دقیقتر به نظر مىرسد.
References:
- ـ ابن سينا، الاشارات و التنبيهات مع الشرح للمحقّق الطوسى و العلّامة قطب الدين رازى، قم، البلاغة، 1375.
- ـ ـــــ ، التعليقات، بيروت، مكتبه الاعلام الاسلامى، 1404ق.
- ـ ـــــ ، الشفا (الالهيات)، تصحيح سعيد زائد، قم، كتابخانه آيت اللّه مرعشى نجفى، 1404ق.
- ـ ـــــ ، الشفا (النفس)، تحقيق حسن حسن زاده آملى، قم، بوستان كتاب، 1385.
- ـ ـــــ ، المباحثات، تحقيق محسن بيدارفر، قم، بيدار، 1371.
- ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامى، 1363.
- ـ ـــــ ، النجاة، تحقيق محمّدتقى دانش پژوه، دوّم، تهران، دانشگاه تهران، 1379.
- ـ ـــــ ، الهيات دانشنامه علايى، تصحيح محمّد معين، چ دوم، همدان، دانشگاه بوعلى سينا، 1383.
- ـ ـــــ ، رسائل، قم، بيدار، 1400ق.
- ـ ـــــ ، رساله در حقيقت و كيفيت سلسله موجودات و تسلسل اسباب و مسبّبات، تصحيح موسى عميد، چ دوّم، همدان، دانشگاه بوعلى سينا، 1383.
- ـ ـــــ ، رساله نفس، چ دوم، همدان، دانشگاه بوعلى سينا، 1383.
- ـ ـــــ ، رساله العروس، تهران، علمى و فرهنگى، 1362.
- ـ ـــــ ، شرح اثولوجيا (در كتاب ارسطو عندالعرب)، تحقيق عبدالرحمن بدوى، چ دوم، كويت، وكالة المطبوعات، 1978م.
- ـ ـــــ ، عيون الحكمة، تحقيق عبدالرحمن بدوى، چ دوم، بيروت، دارالقلم، 1980م.
- ـ الفاخورى، حنّا و خليل الجر، تاريخ فلسفه در جهان اسلامى، ترجمه عبدالمحمد آيتى، چ پنجم، تهران، علمى و فرهنگى، 1377.
- ـ بهمنيار بن مرزبان، التحصيل، تصحيح مرتضى مطهّرى، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1375.
- ـ جوادى آملى، عبداللّه، شرح حكمت متعاليه، چ دوم، قم، اسراء، 1382.
- ـ حسن زاده آملى، حسن، رساله وحدت از نگاه عارف و حكيم، قم، الف لام ميم، 1383.
- ـ ـــــ ، هزار و يك نكته، تهران، رجاء، 1365.
- ـ دائره المعارف بزرگ اسلامى، زيرنظر كاظم موسوى بجنوردى، تهران، مركز دائره المعارف بزرگ اسلامى، 1370.
- ـ رازى، فخر، المباحث المشرقيه، چ دوم، قم، بيدار، 1411ق.
- ـ رحيميان، سعيد، فيض و فاعليت وجودى، قم، بوستان كتاب، 1381.
- ـ سبزوارى، ملّاهادى، شرح المنظومه، تعليق حسن حسن زاده آملى، تهران، ناب، 1369.
- - سهروردى، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات، تصحيح سيدحسين نصر، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1380، ج 3.
- ـ ـــــ ، مجموعه مصنّفات، تصحيح نجفقلى حبيبى، چ سوم، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1380، ج 4.
- ـ ـــــ ، مجموعه مصنّفات، تصحيح هانرى كربن، چ سوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1380، ج 1و2.
- ـ شهرزورى، شمس الدين، شرح حكمه الاشراق، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، 1372.
- ـ شيرازى، قطب الدين، شرح حكمه الاشراق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1383.
- ـ طباطبائى، سيد محمّدحسين، نهايه الحكمة، تصحيح و تعليق غلامرضا فياضى، چ سوم، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى، 1385.
- ـ غزالى، ابوحامد، تهافت الفلاسفة، تهران، شمس تبريزى، 1382.
- ـ فارابى، ابونصر، آراء اهل المدينة الفاضلة و مضاداتها، تعليق على بوملحم، بيروت، الهلال، 1995م.
- ـ كردفيروزجايى، يارعلى، نوآورى هاى فلسفه اسلامى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى، 1387.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمّدبن ابراهيم شيرازى)، الحكمه المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعه، چ سوم، بيروت، دار احياءالتراث، 1981م.
- ـ ـــــ ، الشواهدالربوبية، قم، مطبوعات دينى، 1382.
- ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تصحيح سيد جلال الدين آشتيانى، تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران، 1354.
- ـ نصر، سيدحسين، سه حكيم مسلمان، چ پنجم، تهران، علمى و فرهنگى، 1382.
- ـ يثربى يحيى، ترجمه حكمت اشراق، قم، بوستان كتاب، 1385.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Ahsan, Majid, Yazdanpanah, Sayyed Yadullah.(2025) The World of Intellects in Ibn Sinā and Shaykh Ishrāq . Ma`rifat Falsafi, 8(2), 11-42
Majid Ahsan; Sayyed Yadullah Yazdanpanah."The World of Intellects in Ibn Sinā and Shaykh Ishrāq ". Ma`rifat Falsafi, 8, 2, 2025, 11-42
Ahsan, M, Yazdanpanah, S.(2025) 'The World of Intellects in Ibn Sinā and Shaykh Ishrāq ', Ma`rifat Falsafi, 8(2), pp. 11-42
