The Criterion for the Truth of Religious Statements
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
بنیادی ترین مسئله در حوزه معرفت شناسی دینی، که دشوارترینِ آن ها نیز هست، معیار صدق گزاره های ظنی و جزمی دین است. از منظر ما برای معرفت به دین، جزم و علم متعارف و اطمینان کفایت می کند. بر اساس این نگرش، یعنی کفایتِ علم متعارف یا جزم، معیار صدق این گونه معرفت ها چیست؟ در پاسخ به این مسئله، چندین معیار برای ارزیابی معرفت های اطمینانی یا جزمی می توان برشمرد. در این مقال، هر یک از راه حل های مزبور را بررسی کرده ایم، که مهم ترین آن ها دکترین حجیت در معرفت شناسی دینی و راهبرد شهید صدر در حل مسئله استقراست. این راه حل ها در صورتی قابل استنادند که نتوانیم گزاره های ظنی، جزمی و یقینی بالمعنی الاعم دین را بر گزاره های یقینی بالمعنی الاخص مبتنی بدانیم. اما اگر بتوانیم آن معرفت ها و گزاره ها را بر گزاره های یقینی بالمعنی الاخص مبتنی بدانیم، نیازی به آن راه حل ها نیست. از نظر ما چنین ابتنایی ممکن است.
- ـ الحسینی الحائری، سید کاظم، مباحث الاصول فی تقریرات درس آیت الله العظمی سید محمدباقر الصدر، (قم، مؤلف، 1408هـ ق);
- ـ الصدر، سید محمدباقر، الاسس المنطقیة للاستقراء، (بیروت، دارالتعاریف، 1397هـ. ق);
- ـ کاظمی، محمدعلی، فوائد الاصول، (قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1406 هـ. ق)، ج 3;
- ـ المجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، (بیروت، مؤسسة الوفاء، 1403هـ. ق)، الطبعة الثانیة;
- ـ المظفر، محمدرضا، اصول الفقه، (النجف، دارالنعمان، 1386هـ. ق)، الطبعة الثانیة;
- ـ حسین زاده، محمد، دراسات فی اصول الفقه، (جزوه منتشره نشده);
- ـ ـــــ ، درآمدی بر معرفت شناسی و مبانی معرفت دینی، (قم، مؤسسه آموزشی و پژهشی امام خمینی، 1383);
- ـ ـــــ ، دین شناسی، (قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1378);
- ـ ـــــ ، «معرفت لازم و کافی در دین»، مجله معرفت فلسفی 7، (بهار 1384);
- ـ طباطبائی، سید محمدحسین، الحاشیة علی کفایة الاصول، (قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، بی تا);
- ـ میرداماد، السبع الشداد، (قم، مطبعة الاسلام، بی تا).