Inference to the Best Explanation
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
استنتاج فرضیه ای، نوعی استدلال است که چارلز سندرس پیرس در کنار دو نوع استنتاج دیگر یعنی قیاس و استقراء مطرح کرده است و پس از او، کسانی چون گلبرت هارمن آنرا بسط و توسعه داده اند. ایدة اصلی آن این است که ملاحظات تبیینی می توانند ما را به استنتاج نتیجه ای راه نمایند که پیش از آن به صورت فرضیه قابل طرح بوده و در صورت صحت این نتیجه، شواهد و قرائن نیز بهتر تبیین می گردند. امروزه بسیاری کسان در قلمرو های گوناگون آن را به کار می برند که از آن جمله در معرفت شناسی و توجیه گزاره های مربوط به عالم خارج است. معرفت شناسان، دربارة عالم خارج با سه مسئله بنیادی روبه رویند که عبارتند از: وجود عالم خارج، معرفت ما به آن و معیار ارزیابی معرفت. برخی فیلسوفان اخیراً برای حل این مسائل به شیوه ای متوسل شده اند که معروف به «استنتاج معطوف به بهترین تبیین» است و این شیوه را شکلی از استنتاج فرضیه ای دانسته اند. امّا این شیوه جدید استنتاج نیز با سه پرسش بنیادی مواجه است: توصیف، تبیین و توجیه. مشکل اول به چیستی هویت آن باز می گردد، مشکل دوم علل برتری آن ر که در عنوان فوق مأخوذ است بیان می دارد و مشکل سوم، به دلایل اثبات و توجیه آن ارتباط پیدا می کند. نویسنده با نگاهی به تفاسیر مختلف این شیوه از استنتاج، بر آن است تا پاسخی به پرسش های فوق بیابد و در ادامه به نحوی رویکرد علّی تبیین را تقویت کند و از این رهگذر، کارآمدی آن را در توجیه گزاره های مربوط به عالم خارج مورد ارزیابی قرار دهد.
- ــ آیت الله مصباح یزدی، آموزش فلسفه، تهران، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 13.
- ــ آلن چالمرز، فلسفه علم، ترجمه سعید زیبا کلام، تهران، سمت، 1371.
- -- دانیل لیتل، تبیین در علوم اجتماعی، ترجمه عبدالکریم سروش ، تهران: مؤسسه فرهنگی صراط، 1373.
- -- کارل همپل، فلسفة علوم طبیعی، ترجمه حسین معصومی ، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1369.
- -- طباطبایی، محمد حسین، نهایه الحکمه، قم، انتشارات جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، 1416ه. ق.
- -- ــــــ، برهان، ترجمه، تصحیح و تعلیق مهدی قوام صفری، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1371.
- -- راسل، برتراند، علم ما به جهان خارج، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1359.
- -- Van B. Frassen, The Scientific Image, New York, Oxford, 1980.
- -- Peter Lipton, Inference to the Best Explanation, in "A Companion to the philosophy of science", Edited by W.H. Newton Smith, Blackwell, 2000.
- -- Robert Burch ,Charles Sanders Peirce, in " The Stanford Encyclopedia of philosophy", (Fall 1999 Edition) Edward N. Zalta. (ed) URL= http: // plato. Stanford. Edu/ archives/ fall 1999/ entries/ Russell/
- -- Paul k. Moser, Knowledge and Evidence, Cambridge University Press, 1997.
- -- ----------, Moser (with others), The Theory of Knowledge, Oxford, 1997.
- -- Paul R. Thagard, inference to the best explanation, in :" Philosophy of Science, edited by
- Lawrence sklar, Harward University Press, 1999, vol. 5, 1.
- -- Sextus Emoiricus, Outlines of Pyrrhonism, Trasilated by R.G.Bury, Buffalo, New York, 1990.
- -- Roderick Milton Chisholm, The Problem of the Criterion, Marquette University, in the United
- states of America,1996.
- -- Robert Amico, The Problem of the Criterion, Edited by Paul K. Moser, U.S.A: Rowman and
- Littlefield Publishers, 1993.
- -- Sextus Emoiricus, Outlines of Pyrrhonism, Trasilated by R.G.Bury, Buffalo, New York, 1990.
- -- van Fraassen, B., The Scientific Image, Oxford: Oxford University Press, 1980.
