Ma`rifat Falsafi, Volume 7, Issue 1, No 25, Year 2025 , Pages 81-129
تشابه تجربه‌هاى عرفانى و توجیه عقلانى وحدت وجود از نظر ملّاصدرا و استیس
Article Type:
Research
Writers:
Mohammad Fanaei ashkevari
/ استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / fanaei.ir@gmail.com
/ استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / fanaei.ir@gmail.comچکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تشابه تجربه‌هاى عرفانى و توجیه عقلانى وحدت وجود از نظر ملّاصدرا و استیس
Abstract:
وحدت وجود را مى توان مهم ترین گزاره اکثر مکاتب عرفانى دانست. البته مکاتب گوناگون عرفانى، در نوع جهان بینى و دستورالعمل هاى مربوط به سیر و سلوک، تفاوت هایى با یکدیگر دارند؛ امّا ظاهرآ در این آموزه، اغلب با هم اختلاف اساسى ندارند. امّا، توجیه منطقى و عقلانى این امر با مشکلات بزرگى روبه روست و کمتر مکتب فکرى اى توانسته است از عهده تبیین آن برآید؛ بلکه گاهى برخى با صراحت گفته اند: اساسآ این امر توجیه عقلانى ندارد و امرى غیرعقلانى است. در این مقاله، نخست به بررسى مکاتب مختلف عرفانى پرداخته، و تشابه آنها را در موضوع «وحدت وجود» و چند آموزه مهم و مرتبط با آن بررسى کرده ایم و سپس، کوشش ملّاصدرا و استیس را در توجیه وحدت وجود به بحث گذاشته ایم.
References:
- ـ ابن سینا، التعلیقات، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1379.
- ـ ابن عربى، محى الدین، فصوص الحکم، تعلیقات ابوالعلاء عفیفى، تهران، الزهراء، 1370.
- ـ ـــــ ، فصوص الحکم، تهران، الزهراء، 1370.
- ـ ـــــ ، الفتوحات المکیة، بیروت، دار صادر، بى تا.
- ـ استیس، والتر ترنس، عرفان و فلسفه، ترجمه بهاءالدین خرّمشاهى، تهران، سروش، 1361.
- ـ الیاده، میرچا، فرهنگ و دین، ترجمه بهاءالدین خرّمشاهى، تهران، طرح نو، 1374.
- ـ ایزوتسو، توشیهیکو، صوفیسم و تائوئیسم، ترجمه محمّدجواد گوهرى، تهران، روزنه، 1378.
- ـ جامى، عبدالرحمن بن احمد، نفحات الانس من حضرات القدس، بى جا، بى نا، 1326.
- ـ جیمز، ویلیام، دین و روان، ترجمه مهدى قائنى، تهران، انقلاب اسلامى، 1372.
- ـ حسن زاده آملى، حسن، ممدّالهمم در شرح فصوص الحکم، تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1378.
- ـ حلّى، حسن بن یوسف، کشف المراد فى شرح تجریدالاعتقاد، تحقیق حسن حسن زاده آملى، قم، نشر اسلامى، 1422ق.
- ـ دکارت، رنه، تأمّلات در فلسفه اولى، ترجمه احمد احمدى، تهران، نشر دانشگاهى، 1361.
- ـ زرّین کوب، عبدالحسین، ارزش میراث صوفیه، تهران، امیرکبیر، 1362.
- ـ سربخشى، محمّد، «تشکیک در سه مکتب فلسفى»، معرفت فلسفى، ش 20 (تابستان 1387)، ص 11ـ52.
- ـ شایگان، داریوش، آیین هندو و عرفان اسلامى، ترجمه جمشید ارجمند، تهران، فرزان روز، 1382.
- ـ شعرانى، عبدالوهّاب، الیواقیت و الجواهر فى بیان عقائدالاکابر، مصر، مصطفى البابى الحلبى و اولاده، 1378ق.
- ـ شیخ اشراق، مجموعه مصنّفات، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1372.
- ـ طباطبائى، سید محمّدحسین، نهایة الحکمة، با تعلیقات غلامرضا فیّاضى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1378.
- ـ عبودیت، عبدالرسول، درآمدى به نظام حکمت صدرایى، تهران، سمت، 1385.
- ـ فیّاضى، غلامرضا، درآمدى بر معرفت شناسى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امّام خمینى، 1386.
- ـ قیصرى رومى، محمّدداود، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلال الدین آشتیانى، تهران، علمى و فرهنگى، 1375.
- ـ کاشانى، عبدالرزاق، شرح فصوص الحکم، قم، بیدار، 1370.
- ـ کاکایى، قاسم، وحدت وجود به روایت ابن عربى و مایستر اکهارت، تهران، هرمس، 1381.
- ـ مدرّسى، محمّدتقى، مبانى عرفان اسلامى، ترجمه صادق پرهیزگار، تهران، بقیع، 1373.
- ـ مصباح، محمّدتقى، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، 1386.
- ـ «معرفت شناسان (5)و (6)»، ذهن، ش 14 (تابستان 1382)، ص 175ـ181.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازى)، الشواهدالربوبیة، مشهد، دانشگاه مشهد، 1346.
- ـ ـــــ ، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، بیروت، دار احیاءالتراث العربى، بى تا.
- ـ ـــــ ، شرح اصول کافى، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1366.
- ـ ـــــ ، شرح الهدایة الاثیریة، بى جا، موسسة التاریخ العربى، 1313ق.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Sarbakhshi, Mohammad, Fanaei ashkevari, Mohammad.(2025) تشابه تجربه‌هاى عرفانى و توجیه عقلانى وحدت وجود از نظر ملّاصدرا و استیس . Ma`rifat Falsafi, 7(1), 81-129
Mohammad Sarbakhshi; Mohammad Fanaei ashkevari."تشابه تجربه‌هاى عرفانى و توجیه عقلانى وحدت وجود از نظر ملّاصدرا و استیس ". Ma`rifat Falsafi, 7, 1, 2025, 81-129
Sarbakhshi, M, Fanaei ashkevari, M.(2025) 'تشابه تجربه‌هاى عرفانى و توجیه عقلانى وحدت وجود از نظر ملّاصدرا و استیس ', Ma`rifat Falsafi, 7(1), pp. 81-129
