Ma`rifat Falsafi, Volume 11, Issue 3, No 43, Year 2025 , Pages 11-34

    The Epistemological Bases of Human’s Ultimate Perfection in Ayatollah Mesbah’s View

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    ✍️ Hasan Jan-Nesari / MA of Philosophy in Imam Khomeini Educational and Research Institute / hasannesarhi@gmail.com
    Ahmad Aboutorabi / Assistant Professor in Imam Khomeini Educational and Research Institute / Ahmad.abutorabi@gmail.com
    Abstract: 
    Although there is no disagreement on the desirability of perfection, there are disagreements – both in practice and in theory – as to the notion of perfection itself. Most of these disagreements are rooted in the bases of discussion on human’s ultimate perfection. This disagreement on bases of ultimate perfection has led to the emergence of various ethical schools. Among the most important of these bases are the epistemological bases. In the present article, we deal with the discussion on epistemological bases of perfection in Ayatollah Mesbah’s view based on which knowledge is a possible and even a realized affair and can be proved with a certain explanation. Besides, the devices for knowledge are not restricted to reason and senses; rather, revelation and intuition are among the main devices of human knowledge. In addition, according to Ayatollah Mesbah’s view, there is a necessary relationship between action and the goal of morality.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :مبانى معرفت‏ شناختى کمال نهایى انسان از دیدگاه آیت‏ اللّه مصباح
    Abstract: 
    با اینکه در مطلوبیت کمال اختلافى نیست، درباره خود مفهوم کمال، چه در عمل و چه در نظر اختلاف وجود دارد. ریشه بیشتر این اختلافات، مبانى بحث کمال نهایى انسان است؛ تا آنجا که اختلاف در مبانى کمال نهایى، به ایجاد مکاتب مختلف اخلاقى انجامیده است. یکى از مهم‏ترین این مبانى، مبانى معرفت‏شناختى است. در این مقاله به بحث درباره مبانى معرفت‏شناختى کمال از دیدگاه آیت‏ اللّه مصباح مى‏ پردازیم که بر اساس آن، معرفت امرى ممکن بلکه متحقق است و مى‏توان آن را با تبیینى یقین‏آور اثبات کرد. به علاوه، ابزار معرفت منحصر به عقل و حس نیست، بلکه وحى و شهود نیز جزو ابزارهاى اصلى معرفت‏هاى بشرى‏اند. همچنین بر اساس دیدگاه ایشان میان فعل و هدف اخلاق رابطه‏اى ضرورى (ضرورت بالقیاس) برقرار است.
    References: 
    • آشتيانى، سيدجلال‏ الدين، 1372، شرح مقدمه قيصرى بر فصوص‏الحكم، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
    • تهانوى، محمدعلى، 1996، كشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بيروت، مكتبة لبنان.
    • جوادى، محسن، 1375، مسئله بايد و هست، قم، دفتر تبليغات اسلامى.
    • حسين ‏زاده، محمد، 1385، پژوهشى تطبيقى در معرفت‏شناسى معاصر، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره.
    • راغب اصفهانى، حسين‏بن محمد، 1416ق، المفردات فى غريب القرآن، قم، ذوى‏القربى.
    • سروش، عبدالكريم، 1380، تفرج صنع، تهران، مؤسسه فرهنگى صراط.
    • صدرالمتألهين، بى‏تا، شرح الهداية الاثيريه، چاپ سنگى.
    • فراهيدى، خليل‏بن احمد، 1373، كتاب العين، قم، اسوه.
    • فيومى، احمدبن محمد، 1405ق، المصباح المنير، قم، دارالهجره.
    • قرشى، على‏اكبر، 1376، قاموس قرآن، تهران، دارالكتاب الاسلاميه.
    • لاريجانى، صادق، جزوه درسى فلسفه اخلاق.
    • مصباح، محمدتقى، 1374، آموزش عقايد، تهران، سازمان تبليغات اسلامى.
    • ـــــ ، 1374، آموزش عقايد، تهران، سازمان تبليغات اسلامى.
    • ـــــ ، 1379، آموزش فلسفه، تهران، سازمان تبليغات اسلامى.
    • ـــــ ، 1382 الف، فلسفه اخلاق، تحقيق و نگارش احمدحسين شريفى، تهران، سازمان تبليغات اسلامى.
    • ـــــ ، 1382 ب، به سوى خودسازى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره.
    • ـــــ ، 1364، تعليقه على نهاية الحكمه، قم، مؤسسه در راه حق.
    • ـــــ ، 1375، سلسله درس‏هاى شرح اسفار، تحقيق و نگارش محمد سعيدى‏مهر، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره.
    • ـــــ ، 1380، معارف قرآن (خداشناسى، كيهان‏شناسى، انسان‏شناسى)، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره.
    • ـــــ ، 1384، نقد و بررسى مكاتب اخلاقى، تحقيق و نگارش احمدحسين شريفى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى قدس‏سره.
    • مطهرى، مرتضى، 1374، مجموعه آثار، تهران، صدرا، ج 6.
    • معلمى حسن، 1380، مبانى اخلاق در فلسفه غرب و در فلسفه اسلامى، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامى.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jan-Nesari, Hasan, Aboutorabi, Ahmad.(2025) The Epistemological Bases of Human’s Ultimate Perfection in Ayatollah Mesbah’s View. Ma`rifat Falsafi, 11(3), 11-34

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hasan Jan-Nesari; Ahmad Aboutorabi."The Epistemological Bases of Human’s Ultimate Perfection in Ayatollah Mesbah’s View". Ma`rifat Falsafi, 11, 3, 2025, 11-34

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jan-Nesari, H, Aboutorabi, A.(2025) 'The Epistemological Bases of Human’s Ultimate Perfection in Ayatollah Mesbah’s View', Ma`rifat Falsafi, 11(3), pp. 11-34

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Jan-Nesari, H, Aboutorabi, A. The Epistemological Bases of Human’s Ultimate Perfection in Ayatollah Mesbah’s View. Ma`rifat Falsafi, 2025; 11(3): 11-34