Ma`rifat Falsafi, Volume 10, Issue 1, No 37, Year 2025 , Pages 11-39
Nature of Creation from the Perspective of Mulla Sadra
Article Type:
Research
Writers:
Morteza Rezaei / Assistant professor, Department of Philosophy, Imam Khomeini I.E.R. / Arezaee4@gmail.com
Abstract:
Having a clear image of the nature of creation not only gives a true comprehension of the quality of the relation of man with his Creator, but paves the way for being a better servant before God. Considering the comprehensiveness of Mulla Sadra’s philosophy, the important question is what picture he gives of the reality of creation. Taking the works and thoughts of Mulla Sadra into consideration, we find out that he depicts creation in the framework of the theory of manifestation in the light of the theory of particular unity of existence. Based on this picture, the absolute existence, enjoying all existential perfections, creates the creatures through a process of retrogression and manifestation. What occurs in the process of manifestation is the appearance of the latent attributes and perfections of the absolute existence the absolute that is present within the determinations and manifestations. However the absolute essence has adopted certain determination and has descended from the position of absoluteness and absence of determination. Thus the reality of creation, from the perspective of Mulla Sadra, is nothing but limitation and determination of the unique absolute essence of God. Creatures are considered as the determinations of the very absolute existence. Of course, God — glory be to Him — is not the very essence of any creature, and no creature is the very essence of God.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :چیستى آفرینش از نگاه ملّاصدرا
Abstract:
داشتن تصویرى روشن از حقیقت آفرینش، هم درکى صحیح از چگونگى ارتباط انسان با آفریدگارش به دست مى دهد و هم مى تواند زمینه بندگى بهتر در برابر او را فراهم آورد. با عنایت به جامعیت فلسفه ملّاصدرا، پرسش این است که وى چه تصویرى از حقیقت آفرینش ارائه مى دهد؟ آنچه از مطالعه آثار ملّاصدرا به دست مى آید این است که وى، در پرتو نظریه وحدت شخصى وجود، آفرینش را در قالب نظریه «تجلى» تصویر مى کند. برپایه این تصویر، وجود مطلق، که داراى همه کمالات وجودى است، مخلوقات را با فرایند تنزل و تجلى پدید مى آورد. آنچه در جریان تجلى و ظهور روى مى دهد، ظاهر شدن صفات و کمالات پنهان وجود مطلق است؛ مطلقى که خود در دل تعینات و ظهورات حضور دارد؛ ولى ذات مطلقى که تعینى را پذیرفته، و از مقام اطلاق و بى تعینى تنزل یافته است. به این ترتیب حقیقت آفرینش، در نگاه ملّاصدرا، چیزى جز مقید و متعین شدن ذات یگانه و مطلق الهى نیست، و مخلوقات، تعینات همان وجود مطلق به شمار مى آیند. البته خداى سبحان عین ذات هیچ مخلوقى نیست و هیچ مخلوقى نیز عین ذات خداوند شمرده نمى شود.
References:
- ـ آملى، سیدحیدر، نقد النقود فى معرفه الوجود، در: کتاب جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، 1368.
- ـ ابن ترکه، صائن الدین، تمهید القواعد، حواشى آقامحمدرضا قمشه اى و آقامیرزا محمود قمى، مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، تهران، وزارت فرهنگ و آموزش عالى، 1360.
- ـ ابن عربى، محى الدین، الفتوحات المکیه، بیروت، دارصادر، بى تا.
- ـ ابن منظور، لسان العرب، بیروت، دار احیاء التراث العربى، 1408ق.
- ـ اصفهانى، راغب، مفردات الفاظ القرآن الکریم، بیروت، الدار الشامیه، 1416ق.
- ـ جامى، عبدالرحمان، نقدالنصوص فى شرح نقش الفصوص، چ دوم، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1370.
- ـ جوادى آملى، عبداللّه، رحیق مختوم، تدوین حمید پارسانیا، چ دوم، قم، اسراء، 1382.
- ـ جوهرى، اسماعیل بن حماد، الصحاح، چ سوم، بیروت: دارالمعرفه، 1429ق.
- ـ دهخدا، على اکبر، لغت نامه دهخدا، چ دوم، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
- ـ طباطبائى، سید محمدحسین، نهایة الحکمة، تصحیح و تعلیق غلامرضا فیاضى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1378.
- ـ طریحى، فخرالدین، مجمع البحرین، تحقیق سیداحمد حسینى، چ چهارم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1386.
- ـ فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، تحقیق مهدى الخزومى، چ دوم، بغداد، دار و مکتبه الهلال، 1986.
- ـ فنارى، محمدبن حمزه، مصباح الانس، به همراه مفاتیح الغیب قونوى، تصحیح محمد خواجوى، تهران، مولى، 1374.
- ـ قونوى، صدرالدین، اعجازالبیان، مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، قم، بوستان کتاب، 1381.
- ـ ـــــ ، رسالة النصوص، تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، تهران، مرکز نشر دانشگاهى، 1362.
- ـ قیصرى رومى، محمدداود، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلال الدین آشتیانى، تهران، علمى و فرهنگى، 1375.
- ـ کاشانى، عبدالرزاق، اصطلاحات الصوفیه، تحقیق د. عاصم ابراهیم الکیالى، بیروت، دارالکتب العلمیه، 2005.
- ـ مصطفوى، حسن، التحقیق فى کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، 1360.
- ـ معین، محمد، فرهنگ فارسى، چ چهاردهم، تهران، امیرکبیر، 1378.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمدبن ابراهیم شیرازى)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت، دار احیاء التراث، 1981.
- ـ ـــــ ، اسرار الآیات، مقدمه و تصحیح محمد خواجوى، تهران، انجمن حکمت و فلسفه، 1360.
- ـ ـــــ ، الحاشیة على الهیات الشفاء، قم، بیدار، بى تا.
- ـ ـــــ ، الشواهدالربوبیة فى المناهج السلوکیه، تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، چ دوم، مشهد، المرکز الجامعى للنشر، 1360.
- ـ ـــــ ، العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى، تهران، مولى، 1361.
- ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلال الدین آشتیانى، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
- ـ ـــــ ، المشاعر، به اهتمام هانرى کربن، چ دوم، تهران، کتابخانه طهورى، 1363.
- ـ ـــــ ، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق محمد خواجوى، چ دوم، قم، بیدار، 1366.
- ـ ـــــ ، رساله زادالمسافر، تحقیق سید جلال الدین آشتیانى، چ سوم، قم، بوستان کتاب، 1381.
- ـ ـــــ ، رسالة فى الحدوث، تحقیق سیدحسین موسویان، تهران، بنیاد حکمت اسلامى صدرا، 1378.
- ـ ـــــ ، مجموعه رسائل فلسفى صدرالمتألهین، تحقیق و تصحیح حامد ناجى اصفهانى، تهران، حکمت، 1375.
- ـ ـــــ ، مفاتیح الغیب، مقدمه و تصحیح محمد خواجوى، تهران، مؤسسه تحقیقات فرهنگى، 1363.
- ـ یزدان پناه، یداللّه، اصول و مبانى عرفان نظرى، نگارش عطاء انزلى، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمینى، 1388.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Rezaei, Morteza.(2025) Nature of Creation from the Perspective of Mulla Sadra. Ma`rifat Falsafi, 10(1), 11-39
Morteza Rezaei."Nature of Creation from the Perspective of Mulla Sadra". Ma`rifat Falsafi, 10, 1, 2025, 11-39
Rezaei, M.(2025) 'Nature of Creation from the Perspective of Mulla Sadra', Ma`rifat Falsafi, 10(1), pp. 11-39
