Ma`rifat Falsafi, Volume 9, Issue 4, No 36, Year 2025 , Pages 157-194

    A Theoretical Attempt at Discovering Islamic Normative Stance towards Entertainment

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Naser Bahonar / Assistant professor, Imam Sadiq University / Nbahonar@yahoo.com
    ✍️ Seyyed hosein Sharafoddin / Assistant professor, Imam Khomeini I.E.R / sharaf@qabas.net
    Abstract: 
    One of the fundamental and primary needs of human being is the need for entertainment and filling in the leisure time in various creative ways. This need is usually met in various ways and according to the individual and social understandings and demands as well as environmental facilities, In the past, entertainment was mixed with work and activity in the regular process of life without considering special preparations towards managing it. It was mainly a concern of children and teenagers or the upper class of the society. However, it is changed nowadays to one of the public opportunities distinct from the usual process of official work and activity which seriously requires policy making, planning, making preparations, and allocating facilities. Considering the institutionalization of all mechanisms toward social needs, meeting this need has also been left to a body of social organizations and institutions ranging from national to international levels. The question of the present article is: what is the position of Islam as a religion and as a social meta-institution in the Islamic society in Iran, towards this need and its requirements. What are the general features of normative outlines derived from Islamic shari’ah towards meeting this need? Accusing religions of disregarding, or even opposing, this type of needs, and the dislike or reluctance of most of believers and followers of religions to this kind of activities have made studying and taking necessary positions in this regard as one of the most serious and necessary needs in the field of religious investigations touching social demands.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :تکاپوى نظرى براى کشف مواضع هنجارى اسلام درباره سرگرمى
    Abstract: 
    يكى از نيازهاى بنيادى و ديرپاى انسان كه همواره به گونه‏هاى متفاوت و متناسب با درك و تقاضاى فردى و جمعى و امكانات محيطى، در قالب كنش‏هايى پاسخ يافته است، نياز به سرگرمى و پر كردن اوقات فراغت به شيوه‏هاى متنوع و خلّاق بوده است. فراغت اگر در گذشته به صورتى درهم‏آميخته با كار و تلاش و روندهاى معمول زندگى بدون نياز به تمهيدات و چاره‏انديشى‏هاى ويژه، پوشش مى‏يافت و يا بيشتر در ميان كودكان و نوجوانان يا اقشار متمكن و مرفه احساس مى‏شد، امروزه به يكى از فرصت‏هاى همگانى مستقل از روندهاى عادى كار و تلاش رسمى، و به شدت نيازمند سياست‏گذارى و برنامه‏ريزى، تمهيد مقدمات و تخصيص امكانات تبديل شده است. هم‏اكنون با نهادى شدن همه سازوكارها و مجارى معطوف به نيازهاى جمعى، تأمين اين نياز نيز به مجموعه‏اى از نهادها و سازمان‏هاى اجتماعى داراى گستره ملى و بين‏المللى محول شده است. پرسشى كه اين نوشتار درصدد پاسخ بدان است اينكه اسلام به منزله يك دين و فرانهادى اجتماعى در جامعه اسلامى ايران، درباره اين نياز و اقتضائات و ملزومات آن چه موضعى دارد؟ خطوط هنجارى عام مستفاد از شريعت اسلام كه در مقام ارضاى اين نياز از مجراى كنش‏هاى فردى يا اقدامات سازمانى بايد منظور شوند، چه ويژگى‏هايى دارند؟ اتهام تاريخى به اديان مبنى بر بى‏اعتنايى و كم‏التفاتى و بلكه معاندت با اين سنخ خواست‏ها و كراهت و تحذر اغلب مؤمنان و متشرعان از اين قبيل اشتغالات، بررسى و مطالعه و موضع‏گيرى در اين‏باره را به يكى از جدى‏ترين و ضرورى‏ترين نيازها در قلمرو پژوهش‏هاى دينى معطوف به مطالبات اجتماعى تبديل كرده است.
    References: 
    • ـ ادگار، اندرو و پيترسج ويك، مفاهيم بنيادى نظريه فرهنگى، ترجمه مهران مهاجر و محمد نبوى، تهران، آگه، 1387.
    • ـ استوكر، جرى و ديويد مارش، روش و نظريه در علوم سياسى، ترجمه اميرمحمد حاجى‏يوسفى، تهران، پژوهشكده مطالعات راهبردى، 1387.
    • ـ الوانى، سيدمهدى و حسن دانايى‏فرد، گفتارهايى در فلسفه تئورى‏هاى سازمان دولتى، تهران، صفار، 1380.
    • ـ باقرى، خسرو، نگاهى دوباره به تربيت اسلامى، چ دوم، تهران، مدرسه، 1388.
    • ـ برزينكا، ولفگانگ، نقش تعليم و تربيت در جهان امروز، ترجمه مهر آفاق بايبوردى، تهران، مركز نشر دانشگاهى، 1371.
    • ـ برن، اگ و نيم كوف، زمينه جامعه‏شناسى، ترجمه اميرحسين آريان‏پور، چ هفتم، تهران، فرانكلين، 1353.
    • ـ بودون، ريمون، مطالعاتى در آثار جامعه‏شناسان كلاسيك، ترجمه باقر پرهام، تهران، نشر مركز، 1384.
    • ـ ـــــ ، و فرانسوا بوريكو، فرهنگ جامعه‏شناسى انتقادى، ترجمه عبدالحسين نيك‏گهر، تهران، فرهنگ معاصر، 1385.
    • ـ بهجت فومنى، محمدتقى، استفتائات، قم، دفتر معظمٌ‏له، 1428ق.
    • ـ بيرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعى، ترجمه باقر ساروخانى، چ دوم، تهران، كيهان، 1370.
    • ـ پارسانيا، حميد، «دين و خاستگاه شادى‏هاى پايدار»، كتاب زنان، ش 14، زمستان 1380، ص 48ـ60.
    • ـ ـــــ ، «نسبت فقه سياسى و فلسفه سياسى»، علوم سياسى، ش 21، بهار 1382، ص 7ـ18.
    • ـ تبريزى، ميرزاجواد، استفتائات جديد، قم، دفتر معظمٌ‏له، بى‏تا.
    • ـ جعفرى، محمدتقى، ترجمه و شرح نهج‏البلاغه، چ چهارم، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1370.
    • ـ جناتى، محمدابراهيم، «هنر و زيبايى از نگاه مبانى فقه اجتهادى»، كيهان انديشه، ش 69، آذر و دى 1375، ص 91ـ112.
    • ـ جوادى آملى، عبداللّه، تفسير موضوعى قرآن كريم، قم، اسراء، 1377.
    • ـ چلبى، مسعود، جامعه‏شناسى نظم، تهران، نى، 1375.
    • ـ حسينى خامنه‏اى، سيدعلى، اجوبه‏الاستفتائات، تهران، انتشارات بين‏المللى الهدى، 1379.
    • ـ دبيرخانه شوراى عالى انقلاب فرهنگى، بيست سال تلاش در مسير تحقق اهداف انقلاب فرهنگى، چ دوم، تهران، دانش‏پرور، 1385.
    •  ـ روزنانى، هاشم، «اسلامى‏كردن برنامه آموزشى و تحصيلى»، ترجمه سوسن كشاورز، حوزه و دانشگاه، ش 32، پاييز 1381، ص 87ـ110.
    • ـ زرگر، افشين، «نظريه هنجارى روابط بين‏الملل در جهان معاصر»، سياست خارجى، سال بيست و يكم، ش 3، پاييز 1386، ص 599ـ634.
    • ـ ساروخانى، باقر، درآمدى بر دائره‏المعارف علوم اجتماعى، تهران، كيهان، 1370.
    • ـ شجاعى‏زند، عليرضا، «آميزه عقل و ايمان»، نقد و نظر، ش 25و26، زمستان 1379 و بهار 1380، ص 240ـ265.
    • ـ ـــــ ، «دين تمام زندگى»، حكومت اسلامى، ش 22، زمستان 1380، ص 23ـ50.
    • ـ شلبى، احمد، زندگى اجتماعى از ديدگاه اسلام، ترجمه سيدمحمود اسداللهى، مشهد، آستان قدس رضوى، 1376.
    • ـ صادق‏زاده قمصرى، عليرضا، «دين و تربيت: رويكردهاى اسلامى و تربيتى»، حوزه و دانشگاه، ش 32، پاييز 1381، ص 117ـ142.
    • ـ صافى گلپايگانى، لطف‏اللّه، جامع الأحكام، چ چهارم، قم، حضرت معصومه عليهاالسلام، 1417ق.
    • ـ طباطبائى، سيد محمدحسين، تفسير الميزان، ترجمه سيد محمدباقر موسوى همدانى، قم، جامعه مدرسين، 1363.
    • ـ طباطبايى، جواد، زوال انديشه سياسى در ايران، تهران، كوير، 1383.
    • ـ علم‏الهدى، جميله، مبانى تربيت اسلامى و برنامه‏ريزى درسى، تهران، دانشگاه امام صادق عليه‏السلام، 1384.
    • ـ عليزاده، عبدالرضا، مبانى رويكرد اجتماعى به حقوق، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387.
    • ـ غزالى، ابوحامد، احياء علوم‏الدين، بيروت، دارالكتب‏العلميه، 1406ق.
    • ـ فاضل لنكرانى، محمد، جامع‏المسائل (استفتائات)، چ دهم، قم، اميرالعلم، 1380.
    • ـ فضل‏اللّه، سيد محمدحسين، فقه و زندگى، ترجمه مجيد مرادى، قم، دارالملاك، 1380.
    • ـ فنايى، ابوالقاسم، دين در ترازوى اخلاق، تهران، مؤسسه فرهنگى صراط، 1384.
    • ـ كرايب، يان، نظريه اجتماعى مدرن، ترجمه عباس مخبر، تهران، آگاه، 1378.
    • ـ گليسر، داريل، نظريه هنجارى، در: ديويد مارش و جرى استوكر، روش و نظريه در علوم سياسى، ترجمه اميرمحمد حاجى‏يوسفى، تهران، پژوهشكده مطالعات راهبردى، 1378.
    • ـ لاريجانى، صادق، «دين و دنيا (گفت وگو)»، نامه فرهنگ، ش 16، زمستان 1372، ص 16ـ30.
    • ـ ليتل، دانيل، تبيين در علوم اجتماعى، ترجمه عبدالكريم سروش، چ دوم، تهران، صراط، 1381.
    •  ـ ماير، فردريك، تاريخ انديشه‏هاى تربيتى، ترجمه على‏اصغر فياض، چ دوم، تهران، سمت، 1374.
    • ـ مرادى، مريم و ديگران، «شادمانى و شخصيت»، تازه‏هاى علوم شناختى، سال هفتم، ش 2، تابستان 1384، ص 60ـ71.
    • ـ مصباح، محمدتقى، اخلاق در قرآن، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى، 1377.
    • ـ ـــــ ، نظريه حقوقى اسلام، قم، مؤسسه آموزشى و پژوهشى امام خمينى، 1386.
    • ـ مكارم شيرازى، ناصر، استفتائات جديد، قم، چ دوم، مدرسه امام على عليه‏السلام، 1427ق.
    • ـ مك كوايل، دنيس، درآمدى بر نظريه ارتباطات جمعى، ترجمه پرويز اجلالى، تهران، مركز مطالعات و تحقيقات رسانه‏ها، 1382.
    • ـ ملكيان، مصطفى، «مدرنيته و ايران»، آيين، ش 4، مهر 1385، ص 48ـ53.
    • ـ موسوى خمينى، سيدروح‏اللّه، استفتائات، قم، جامعه مدرسين، 1372.
    • ـ موسوى گلپايگانى، سيدمحمدرضا، مجمع‏المسائل، چ سوم، قم، مؤسسه دارالقرآن الكريم، 1412ق.
    • ـ نجاريان، بهمن و فريد براتى سده، «ورزش و بهداشت روانى»، مجله علمى ـ پژوهشى علوم انسانى دانشگاه الزهراء، ش 9و10، تابستان 1371، ص 98ـ116.
    • ـ نصر، حسين، «اسلام براى عرضه به دنياى جديد چه دارد؟»، ترجمه ه. حيدرى و ح. امينى، قبسات، ش 28، تابستان 1382، ص 44ـ73.
    • ـ ـــــ ، اسلام: مذهب، تاريخ و تمدن، ترجمه عباس گيلورى، تهران، روزبهان، 1385.
    • ـ هلاكويى، فرهنگ، جامعه امروز، تهران، جلالى، 1356.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahonar, Naser, Sharafoddin, Seyyed hosein.(2025) A Theoretical Attempt at Discovering Islamic Normative Stance towards Entertainment . Ma`rifat Falsafi, 9(4), 157-194

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Naser Bahonar; Seyyed hosein Sharafoddin."A Theoretical Attempt at Discovering Islamic Normative Stance towards Entertainment ". Ma`rifat Falsafi, 9, 4, 2025, 157-194

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahonar, N, Sharafoddin, S.(2025) 'A Theoretical Attempt at Discovering Islamic Normative Stance towards Entertainment ', Ma`rifat Falsafi, 9(4), pp. 157-194

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Bahonar, N, Sharafoddin, S. A Theoretical Attempt at Discovering Islamic Normative Stance towards Entertainment . Ma`rifat Falsafi, 2025; 9(4): 157-194