تناسخ از دیدگاه شیخ اشراق
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
«تناسخ» آموزه اى است که از دیرباز فکر اندیشمندان را به خود معطوف داشته؛ بحثى که در علم النفس فلسفى از جایگاه ویژه اى برخوردار است، به گونه اى که هم در فلسفه نفس بازتاب هاى درخور توجهى دارد و هم در دیگر مباحث فلسفى. علاوه بر این، نمى توان از بازتاب هاى کلامى آن نیز غافل شد. از این رو، اندیشمندان مسلمان به فراخور توان فکرى خویش، به بررسى آن پرداخته اند و غالبآ به امتناع عقلى آن گرایش نشان داده اند. در این میان، شیخ اشراق به گونه اى دیگر سخن گفته است. در این مقاله، تلاش شده است تا دیدگاه ایشان با توجه به آثار وى تبیین شود؛ در این زمینه، ابتدا تاریخچه آموزه تناسخ، گرایش هاى گوناگون در این باره، اصطلاحات تناسخ و انواع آن و مبانى تناسخ و مبانى انکار آن، بررسى شده و در ادامه، تبیین دقیقى از دیدگاه ایشان ارائه گردیده است. در پایان، دلایل عقلى و نقلى طرفین ـ البته بر اساس آثار شیخ اشراق ـ ارائه شده است.
