Pages:
53-85
Receive Date: 2025/11/10
Accept Date: 2025/11/10
Abstract:
All theist philosophers and theologians believe in resurrection; however, they engage in debates over its nature and quality. According to Mullā Ṣadrā, those who think that it is impossible for human body to resurrect after it is perished, and only soul will be present in the hereafter, they are ignorant of the nature of the next world, and such an idea requires an esoteric interpretation of those verses in the Qur’an which explicitly indicate the physicality of resurrection.
Ṣadr al-Muta’alihīn argues that every person, who enjoys a sound and healthy psych, and looks into the premises of bodily resurrection, would certainly come to the conclusion that the same human body will revive in the hereafter. Shaykh Ishrāq emphasizes the idea of bodily resurrection with an imaginal form. Still other philosophers such as Ibn Sīnā establish bodily resurrection through narrations from the Noble Prophet (peace be upon him and his progeny), and Muḥaqiq Ṭūsi considers it as an essential part of Islam.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :حیات برزخى از منظر حکمت متعالیه، قرآن و سنّت
Abstract:
بدن ابزارى براى نفس مجرّد انسانى است که به وسیله آن مى تواند استعدادهاى نهفته خود را متبلور و شکوفا سازد. نفس، پس از قطع علاقه از بدن، در وعائى دیگر به نام عالم «برزخ» یا عالم «مثال»، با تعلق گرفتن به «قالب مثالى» یا «جسم برزخى»، به حیات خود ادامه مى دهد؛ حیاتى که همراه لذایذ یا رنج هاى ویژه اى است که نتیجه افکار، عقاید، اعمال، صفات و ملکات راسخ در نفوس در طول حیات دنیوى خواهد بود. این نوشتار، ابتدا به اثبات برزخ، از منظر حکمت متعالیه، قرآن و سنّت مى پردازد، سپس به برخى ویژگى هاى برزخ و برزخیان اشاره مى کند، و آن گاه دیدگاه برخى از فلاسفه را که معتقدند در برزخ، «تکاملى براى افراد وجود ندارد» به نقد کشیده است. نویسنده معتقد است فلسفه، هرگز نمى تواند مدعى شود که براى برزخیان ارتقاى درجه و تکامل یا سقوط بیشتر امکان ندارد، به علاوه این دیدگاه نه تنها مخالف بسیارى از روایات وارده در مورد عالم برزخ است، که با ظاهر برخى از آیات شریفه قرآنى نیز سازگارى ندارد.
References:
- ـ ابنسينا (حسينبن عبداللّه)، الشفاء؛ الطبيعيات، قاهره، دارالكتاب العربى، 1389ق.
- ـ ـــــ ، حدود يا تعريفات، ترجمه محمّدمهدى فولادوند، بىجا، مركز ايرانى مطالعه فرهنگها، 1358.
- ـ ابن عربى، محيىالدين، فتوحات مكّية، بيروت، دارصادر، بىتا.
- ـ ابن فارس، احمدبن، معجم مقاييساللغة، قم، دفتر تبليغات اسلامى، 1410.
- ـ ابن كثير (اسماعيل ابن كثير دمشقى)، تفسير القرآن العظيم، بيروت، دارالاندلس، بىتا.
- ـ ابن منظور، لسان العرب، بيروت، دارالفكر، بىتا.
- ـ ازهرى، ابومنصور، تهذيباللغة، بيروت، دار احياءالتراث العربى، 1421.
- ـ الخورى، سعيد، اقرب الموارد، قم، كتابخانه آيةاللّه مرعشى نجفى، بىتا.
- ـ امام خمينى، تقريرات فلسفه، اسفار، قم، مؤسسه تنظيم و نشر آثار امام خمينى، 1381.
- ـ تفتازانى، سعدالدين، شرح المقاصد، قم، شريف رضى، 1409.
- ـ جرجانى، سيد شريف، شرح المواقف، قم، منشورات شريف رضى، 1412.
- ـ جمعى از نويسندگان، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامى، 1377.
- ـ جوهرى، اسماعيلبن حمّاد، صحاحاللغة، بيروت، دارالعلم، 1376ق.
- ـ حسينى طهرانى، سيد محمّدحسين، معادشناسى، بىجا، حكمت، 1403.
- ـ راغب اصفهانى، محمّد، المفردات فى غريبالقرآن، مصر، نشر الكتاب، 1404.
- ـ زمخشرى، محمودبن عمر، الكشاف عن حقائق غوامض التنزيل، بيروت، المركز العالمى للدراسات الاسلامية، 1412.
- ـ سبحانى، جعفر، الالهيّات، قم، المركز العالمى للدراسات الاسلامية، 1412.
- ـ سيوطى، جلالالدين، الدّرالمنثور، بيروت، دارالفكر، 1403.
- ـ شبّر، عبداللّه، حقاليقين، تهران، عابدى، بىتا.
- ـ شيرازى، ناصرالدين، تفسير البيضاوى، بيروت، مؤسسة شعبان، بىتا.
- ـ صدوق، محمّدبن على، الخصال، تهران، مكتبة الصدوق، 1389ق.
- ـ ـــــ ، معانى الاخبار، بىجا، اسلامى، 1361.
- ـ طباطبائى، سيد محمّدحسين، الميزان، قم، جامعه مدرّسين، بىتا.
- ـ طبرسى، امينالاسلام، جوامعالجامع، قم، مركز مديريت حوزه علميه، 1409.
- ـ طبرسى، فضلبن حسن، مجمعالبيان، بيروت، احياء التراث العربى، 1379ق.
- ـ فلسفى، محمّدتقى، معاد از نظر روح و جسم، تهران، هيئت نشر معارف، 1360.
- ـ فيض كاشانى، مولى محسن، تفسير صافى، بيروت، مؤسسة اعلمى، 1402.
- ـ ـــــ ، علماليقين، قم، بيدار، 1400.
- ـ قمى، شيخ عبّاس، سفينةالبحار، ايران، دارالاسوة، 1422.
- ـ قمى، علىبن ابراهيم، تفسير علىبن ابراهيم، قم، دارالكتاب، 1387ق.
- ـ كلينى، محمّدبن يعقوب، اصول كافى، بيروت، دارالتعارف، 1411.
- ـ ـــــ ، فروع كافى، تهران، دارالكتاب الاسلاميه، بىتا.
- ـ مجلسى، محمّدباقر، بحارالانوار، تهران، دارالكتب الاسلاميه، بىتا.
- ـ ـــــ ، مرآةالعقول، تهران، دارالكتب الاسلاميه، 1404.
- ـ مفيد، محمّدبن محمّد، الارشاد، نجف، بىنا، 1392ق.
- ـ ـــــ ، اوائل المقالات، قم، المؤتمر العالمى لالفية الشيخ المفيد، 1413.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمّدبن ابراهيم شيرازى)، الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، قم، مصطفوى، 1379.
- ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تهران، انجمن فلسفه ايران، 1354.
- ـ ـــــ ، رسائل فلسفى، تهران، حكمت، بىتا.
- ـ ـــــ ، الشواهد الربوبية، قم، بوستان كتاب، 1382.
- ـ ـــــ ، مفاتيحالغيب، بيروت، مؤسسة التاريخالعربى، 1419.
- ـ نهجالبلاغه، ترجمه محمّد دشتى، قم، الهادى، 1379.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ghasemi, Ali mohammad.(2025) Bodily Resurrection according to Theist Philosophers . Ma`rifat Falsafi, 5(4), 53-85
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ali mohammad Ghasemi."Bodily Resurrection according to Theist Philosophers ". Ma`rifat Falsafi, 5, 4, 2025, 53-85
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ghasemi, A.(2025) 'Bodily Resurrection according to Theist Philosophers ', Ma`rifat Falsafi, 5(4), pp. 53-85
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ghasemi, A. Bodily Resurrection according to Theist Philosophers . Ma`rifat Falsafi, 2025; 5(4): 53-85