Ma`rifat Falsafi, Volume 1, Issue 3, No 3, Year 2025 , Pages 55-88
تطابق عوالم
Article Type:
Promotional
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :تطابق عوالم
Abstract:
مبحث تطابق عوالم در حکمت متعالیه، متأثر از مبحث حضرات خمس در عرفان نظری است. در این مقاله، ابتدا وجود خاص (یا فرد) ماهیت و وجود جمعی آن توضیح داده می شوند و سپس بر اساس تشکیک در ماهیتْ افراد طولی ماهیت و بر اساس تشکیک در وجودْ وجودات طولی ماهیت تصویر می شوند. هم افراد طولی ماهیت، که به نظریه مثل افلاطونی می انجامند، و هم وجودات طولی ماهیت، هر دو، به نحوی نظریه تطابق عوالم را تبیین می کنند امّا با توجه به مقبول نبودن تشکیک در ماهیت، در حقیقت، وجودات طولی ماهیت اند که توجیه گر تطابق عوالم اند. در پایان مقاله، به قاعده «کل ما هو أشدّ وجودا، فهو اشدّ احاطة للمعانی و الماهیات» که بر وجودات طولی ماهیت متفرع است، و قاعده «بسیط الحقیقة کل الاشیاء»، که حالت خاصی از قاعده اول است، و سپس به تتمیم مسئله «ماهیت نداشتن واجب بالذات»، که نتیجه قاعده اخیر است، اشاره می شود.
Keywords:
References:
- ـ زنوزی، ملاعبدالله، لمعات الهیه، (تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، 1355)؛
- ـ صدرالمتألهین، اسفار، (قم، دارالمعارف الاسلامیه)، 9ج؛
- ـ ــــــــــــــ، شرح اصول کافی، (چاپ سنگی)؛
- ـ ــــــــــــــ، مجموعه رسائل فلسفی صدرالمتألهین، (تهران، حکمت، 1375)؛
- ـ ــــــــــــــ، تعلیقه بر حکمة الاشراق، (چاپ سنگی)؛
- ـ ــــــــــــــ، مفاتیح الغیب، (تهران، انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، 1363)؛
- ـ ــــــــــــــ، المبدأ و المعاد، (قم، بوستان کتاب)؛
- ـ ــــــــــــــ، الشواهد الربوبیّة، (مشهد، دانشگاه مشهد، 1360)؛
- ـ ــــــــــــــ، تعلیقه بر الهیات شفا، (چاپ سنگی)؛
- ـ ــــــــــــــ، عرشیه، (تهران، مولی، 1361)، ص274؛
- ـ ــــــــــــــ، مشاعر، (اصفهان، مهدوی)؛
- ـ ــــــــــــــ، تفسیر، (قم، بیدار، 1361، ج7؛
- ـ طباطبائی، سید محمدحسین، نهایةالحکمة، (قم، مؤسسة النشر الاسلامی التابعة لجامعة المدرسین، 1362)؛
- ـ مدرس زنوزی، آقاعلی، بدایع الحکم، (تهران، الزهرا، 1376)؛
