Pages:
107-132
Receive Date: 2025/10/16
Accept Date: 2025/10/16
Abstract:
Mulla Sadra as a comprehensive thinker, reviews various philosophical, theological, and mystical approaches to the problem of revelation and its essence, and tries to assimilate all the different elements in his predecessors’ interpretations into his own epistemological view in this regard. This is why one encounters three approaches in Sadr al-Muta’allihin’s various works that he works toward their unification and solving their inconsistencies.
The authors in this article try to show that Mullah Sadra connects different approaches with diverse foundations into the geometry of his Transcendental Philosophy in order to argue for the idea that the essence of revelation is an existential fact, rather than a quiddity. As a result, it has a gradational character which begins with the Imperative Qur’an (Qur’an Amri) and ends with the Created Furqān (Furqān Khalqi). Such an understanding of revelation brings with it a special understanding of the Qur’an with an existential flavor. His attention to diverse levels and dimensions of revelation has prevented him from falling prey to reductionism by reducing revelation to one of its features, such as its verbal discourse or rational understanding.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :حقیقت تشکیکى وحى در هندسه حکمت متعالیه
Abstract:
ملّاصدرا به عنوان متفکرى جامعنگر، رویکردهاى فلسفى، عرفانى، و کلامى گوناگونى را در باب چیستى وحى بررسى کرده و کوشیده است تا عناصر مختلف اندیشه متفکّران پیش از خود را در نگاه معرفتىاش هضم کند. از اینرو، در آثار گوناگون صدرالمتألّهین، سه رویکرد قابل مشاهده است که وى براى وحدتبخشى و جامعیت، به سمت حلّ تعارضات این رویکردها حرکت مىکند. نویسندگان در این مقاله تلاش مىکنند نشان دهند که ملّاصدرا رویکردهاى مختلف و مبانى متنوّع را در هندسه حکمت متعالیه به یکدیگر مىپیوند تا مشخّص شود که رابطه وحیانى و حقیقت وحى، به جاى آنکه حقیقتى ماهوى باشد، حقیقتى وجودى است. و به تبع، وجودى بودن است که در مراتب مختلف هستى قابل تشکیک است و در بستر مراتب هستى، از قرآن امرى تا فرقان خلقى، سیّالیت و تدرّج دارد. این وحىشناسىْ قرآنشناسى خاصّى را براى ملّاصدرا به ارمغان مىآورد که رنگوبوى وجودى دارد. توجه به مراتب و ابعاد مختلف حقیقت وحى، نظرگاه او را از فروکاهشگرایى به یکى از ساحتهاى معرفتى وحى نظیر کلام لفظى، معرفت عقلانى، و... مصون مىدارد.
References:
- ـ آملى، سيدحيدر، جامع الاسرار و منبع الانوار، تهران، علمى و فرهنگى، بى تا.
- - ابن سينا، رسائل، قم، بيدار، 1400 ق.
- ـ ـــــ ، مبدأ و معاد، ترجمه محمود شهابى، تهران، دانشگاه تهران، 1332.
- ـ باقرى اصل، حيدر، نقد و بررسى نظريه هاى وحى، تبريز، ياس نبى، 1384.
- ـ حلّى، حسن بن يوسف، كشف المراد، ترجمه على شيروانى، قم، دارالعلم، 1383.
- ـ رشيدرضا، محمّد، كتاب الوحى المحمّدى، مصر، المنار، 1352ق.
- ـ سعيدى روشن، محمّدباقر، تحليل وحى از ديدگاه اسلام و مسيحيت، تهران، انديشه، 1375.
- ـ سهروردى، شهاب الدين، مجموعه مصنّفات، تصحيح هنرى كربن، تهران، انجمن ايران، 1396.
- ـ صالح، صبحى، پژوهش هايى در قرآن و وحى، ترجمه محمّد مجتهد شبسترى، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامى، 1362.
- ـ طباطبائى، سيد محمّدحسين، وحى يا شعور مرموز، قم، دارالفكر، بى تا.
- ـ غزالى، محمّد، احياء علوم الدين، بيروت، دارالكتاب العلميه، 1406ق.
- ـ ـــــ ، الاقتصاد فى الاعتقاد، بيروت، دارالكتاب العلميه، 1409ق.
- ـ ـــــ ، مجموعه رسائل، بيروت، دارالكتب العلميه، 1414ق.
- ـ فارابى، ابونصر، السياسة المدنية، تعليق و تصحيح فوزى مترى نجار، تهران، الزهرا، 1346.
- ـ كاشانى، عبدالرزاق، شرح منازل السائرين، تحقيق محسن بيدارفر، قم، بيدار، 1372.
- ـ محمّدى رى شهرى، محمّد، فلسفه وحى و نبوّت، قم، دفتر تبليغات اسلامى، 1359.
- ـ مفيد، محمّدبن نعمان، اوائل المقالات، بيروت، دارالكتب الاسلامى، 1403ق.
- ـ ـــــ ، تصحيح الاعتقاد، تعليق هبه الدين شهرستانى، بيروت، دارالكتب الاسلامى، 1403ق.
- ـ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير پيام قرآن، چ سوم، قم، مدرسه امام على بن ابيطالب، 1375.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمّدبن ابراهيم شيرازى)، الشواهدالربوبية، تهران، مطبوعات دينى، 1382.
- ـ ـــــ ، اسرارالآيات، ترجمه محمّد خواجوى، تهران، مولى، 1380.
- ـ ـــــ ، الحكمه المتعالية فى الاسفار العقليه الاربعة، چ سوم، بيروت، داراحياء التراث العربى، 1981ق.
- ـ ـــــ ، تفسير القرآن الكريم، تصحيح محمّد شمس الدين، بيروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1419ق.
- ـ ـــــ ، تفسير سوره جمعه، ترجمه و تصحيح محمد خواجوى، تهران، مولى، بى تا.
- ـ ـــــ ، مفاتيح الغيب، تعليق محمّد خواجوى، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، 1363.
- ـ نعمانى، شبلى، سوانح مولوى رومى، ترجمه محمّدتقى فخر داعى گيلانى، تهران، بى نا، 1332.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Beheshti , Ahmad, Yaghoubian, Mohammad Hasan.(2025) The Gradational Essence of Revelation in the Geometry of the Transcendental Philosophy. Ma`rifat Falsafi, 8(1), 107-132
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Ahmad Beheshti ; Mohammad Hasan Yaghoubian."The Gradational Essence of Revelation in the Geometry of the Transcendental Philosophy". Ma`rifat Falsafi, 8, 1, 2025, 107-132
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Beheshti , A, Yaghoubian, M.(2025) 'The Gradational Essence of Revelation in the Geometry of the Transcendental Philosophy', Ma`rifat Falsafi, 8(1), pp. 107-132
APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER
Beheshti , A, Yaghoubian, M. The Gradational Essence of Revelation in the Geometry of the Transcendental Philosophy. Ma`rifat Falsafi, 2025; 8(1): 107-132