Ma`rifat Falsafi, Volume 8, Issue 1, No 29, Year 2025 , Pages 55-81

    The Illuminationist Theory of Emanation and its Influences on Mullā Sadra

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Monireh Sayed-Mazhari / دانشگاه آزاد اسلامی - واحد کرج / msayyidmazhari@yahoo.com
    Abstract: 
    Historians of philosophy, theologians, and many sages have pointed out that one of the objectives of the theory of emanation is to explain the relation between God and the creatures, and the process of the emanation of multitude from unity. From among Muslim philosophers it was Farabi, and then Ibn Sina, who first theorized about this issue. Sohrawardi criticized the peripatetic approach, and came up with a new model of the theory of emanation in which he accepted the core structure of Ibn Sina’s theory while adding new elements and basing it on a different footings. This new plan has influenced Mulla Sadra. The author in this article tries to show that Mulla Sadra has been influenced by the Illumationist theory of emanation in at least four areas: a) taking objective aspects into consideration in explaining the emanation of multiplicity from unity; b) rejecting the delimitation of intellects in ten; c) accepting latitudinal intellects; d) employing the principle of the possibility of the nobler in explaining the emanation system.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :طرح اشراقى نظریه صدور و تأثرات ملّاصدرا از آن
    Abstract: 
    مورّخان فلسفه و نیز اهل کلام و بسیارى از حکما، یکى از اهداف و ارکان نظریه فیض را «تبیین وساطت بین خداوند و خلق او و نیز توضیح نحوه برآمدن کثرت از وحدت» ذکر کرده‏اند. در میان فلاسفه اسلامى، فارابى و ابن‏سینا نخستین کسانى بودند که در این‏باره به نظریه‏پردازى پرداختند. پس از ایشان، سهروردى با این اعتقاد که نظریه حکماى مشّایى وافى به مقصود نیست، ضمن اخذ ساختار اصلى نظریه صدور ابن‏سینا، با قرار دادن آن بر مبنایى دیگر و وارد کردن آموزه‏هاى جدید، به طرح نوینى از نظریه صدور دست یافت که قرن‏ها پس از او مورد توجه صدرالمتألّهین قرار گرفت. نویسنده در این مقاله سعى مى‏کند نشان دهد که ملّاصدرا در تدوین نظریه خویش درباره نظام فیض، حدّاقل از چهار جهت از مکتب اشراقى تأثیر پذیرفته است: 1) توجه به جهات و حیثیات عینى در پیدایش کثیر از واحد؛ 2) عدم پذیرش انحصار عقول به ده عقل؛ 3) پذیرش عقول عرضى علاوه بر عقول طولى؛ 4) استفاده از قاعده امکان اشرف براى تبیین نظام فیض.
    References: 
    • ـ ابن سينا، الاشارات و التنبيهات، شرح خواجه نصيرالدين طوسى، تهران، الكتاب، 1403ق.
    • ـ ـــــ ، التعليقات، قم، دفتر تبليغات اسلامى، 1379.
    • ـ ـــــ ، النجات، تهران، دانشگاه تهران، 1364.
    • ـ افلوطين، مجموعه آثار، ترجمه محمدحسن لطفى، تهران، خوارزمى، 1362.
    • ـ سهروردى، شهاب الدين، حكمه الاشراق، ترجمه سيدجعفر سجادى، تهران، دانشگاه تهران، 1377.
    • ـ ـــــ ، مجموعه مصنّفات، ج 1 (التلويحات، المشارع و المطارحات)، مقدمه و تصحيح هانرى كربن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1373.
    • ـ  ـــــ ، مجموعه مصنّفات، ج 3 (پرتونامه، يزدان شناخت)، مقدّمه سيدحسين نصر، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1372.
    • ـ ـــــ ، مجموعه مصنّفات، ج 2 (حكمه الاشراق)، مقدمه و تصحيح هانرى كربن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1373.
    • ـ شهرزورى، شمس الدين محمد، شرح حكمه الاشراق، تصحيح حسين ضيائى، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگى، 1372.
    • ـ شيرازى، قطب الدين، شرح حكمه الاشراق، تهران، دانشگاه تهران، 1380.
    • ـ فارابى، ابونصر، سياسات مدنيه، ترجمه و حاشيه سيدجعفر سجادى، تهران، انجمن فلسفه ايران، 1358.
    • ـ ـــــ ، مجموعه رسائل (عيون المسائل)، حيدرآباد دكن، دائره المعارف عثمانيه، 1349.
    • ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمّدبن ابراهيم شيرازى)، الحكمه المتعاليه فى الاسفار العقليه الاربعه، بيروت، داراحياء التراث العربى، 1990م.
    • ـ ـــــ ، الشواهد الربوبية، تعليقات ملّاهادى سبزوارى، تهران، مركز نشر دانشگاهى، 1360.
    • ـ ـــــ ، المبدأ و المعاد، تصحيح محمد ذبيحى، تهران، بنياد حكمت اسلامى صدرا، 1381.
    • ـ ـــــ ، شرح الهدايه الاثيرية، بى جا، چاپ سنگى، بى تا.
    • ـ ـــــ ، مجموعه رسائل فلسفى (اجوبه المسائل النصيريه)، تهران، حكمت، 1375.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sayed-Mazhari, Monireh.(2025) The Illuminationist Theory of Emanation and its Influences on Mullā Sadra. Ma`rifat Falsafi, 8(1), 55-81

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Monireh Sayed-Mazhari."The Illuminationist Theory of Emanation and its Influences on Mullā Sadra". Ma`rifat Falsafi, 8, 1, 2025, 55-81

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sayed-Mazhari, M.(2025) 'The Illuminationist Theory of Emanation and its Influences on Mullā Sadra', Ma`rifat Falsafi, 8(1), pp. 55-81

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Sayed-Mazhari, M. The Illuminationist Theory of Emanation and its Influences on Mullā Sadra. Ma`rifat Falsafi, 2025; 8(1): 55-81