Ma`rifat Falsafi, Volume 7, Issue 5, No 28, Year 2025 , Pages 131-165

    “Ideas” in Shaykh Ishrāq with an Eye to Plato’s “Ideas”

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Morteza Rezaei / Ph.D. Student of Philosophy, Imam Khomeini I.E.R; / Arezaee4@gmail.com
    Sayyed Yadullah Yazdanpanah / Assistant Professor, Bāqir al-‘Ulūm University
    Abstract: 
    The Theory of Ideas suggested by Plato has had a great impact on different fields of philosophical discussion because it suggests a wider universe including being with a distinctive feature. Shaykh Ishrāq, Shahābuddin Suhrawardi sympathized with this theory. He gives a determining place to “ideas” in his ontological system and tries to establish it through firm arguments. He also makes all his efforts to give this theory a more plausible and more rational structure by explaining the relation of the world of ideas with its superior and inferior worlds. This article is an inquiry into the definition and nature of ideas from the viewpoint of Plato and Shaykh Ishrāq, the latter’s arguments for establishing such a world, and the place of this theory in the ontological system of the two thinkers. The main objective of the author, however, has been to investigate about Suhrawardi’s point of view; therefore, Plato’s theory has been discussed in order to show the commonalities and the differences between the two theories.
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :«مُثُل» در نگاه شیخ اشراق و تطبیق اجمالى آن با اندیشه افلاطون
    Abstract: 
    طرح «نظریه مُثُل» و حضور تأثیرگذار آن در مباحث گوناگون فلسفى، مستند به افلاطون است و به دلیل آنکه دایره هستى را گسترده‏تر ترسیم مى‏کند و از وجود موجوداتى با صفاتى ویژه سخن مى‏گوید، در دوره‏هاى گوناگون فلسفى و تاریخى موضوع گفت‏وگو بوده است. یکى از طرف‏داران این نظریه شیخ اشراق، شهاب‏الدین سهروردى است که جایگاهى تعیین‏کننده به مُثل در نظام هستى‏شناختى خود مى‏دهد و مى‏کوشد از سویى با ارائه ادلّه‏اى متقن وجود این عالم را اثبات کند و از سوى دیگر، با تبیین روشن نسبت این عالم با مراتب وجودى مافوق و مادون آن، چهره‏اى معقول‏تر و پذیرفتنى‏تر در قیاس با تبیین افلاطون به آن ببخشد. مقاله حاضر کاوشى است در چیستى مُثل از نگاه افلاطون و شیخ اشراق؛ ادلّه‏اى که شیخ اشراق براى اثبات عالم مُثل ارائه کرده است، و نیز جایگاهى که مُثل در نظام هستى‏شناختى این دو متفکر دارد. از آنجا که مقصود اصلى نگارنده، بررسى نگاه سهروردى به مُثل بوده است، دیدگاه افلاطون نیز به اجمال کانون توجه قرار گرفته است تا اشتراکات و تفاوت‏ها بهتر خود را نمایان کند.
    References: 
    • ـ آشتیانى، سید جلال‏الدین، شرح مقدّمه قیصرى بر فصوص‏الحکم، چ سوم، تهران، امیرکبیر، 1370.
    • ـ استیس، والتر ترنس، تاریخ انتقادى یونان، ترجمه یوسف شاقول، قم، دانشگاه مفید، 1385.
    • ـ افلاطون، دوره آثار، ترجمه محمدحسن لطفى، تهران، خوارزمى، بى‏تا.
    • ـ بهبهانى، على‏نقى بن احمد، عیار دانش، تهران، بنیان، 1377.
    • ـ حسینى بحرانى، سیدهاشم، البرهان فى تفسیرالقرآن، بیروت، مؤسسة البعثه، 1419ق.
    • ـ حییم، حسن، فرهنگ معاصر دوجلدى انگلیسى ـ فارسى، تهران، فرهنگ معاصر، 1999م.
    • ـ سبزوارى، ملّاهادى، شرح‏المنظومه، تعلیق حسن حسن‏زاده آملى، قم، ناب، 1413ق.
    • ـ سهروردى، شهاب‏الدین: مجموعه مصنّفات، تصحیح هانرى کربن، تهران، انجمن فلسفه ایران، 1397ق.
    • ـ شیرازى، قطب‏الدین، شرح حکمه‏الاشراق، اهتمام عبداللّه نورانى و مهدى محقق، تهران، دانشگاه تهران، 1380.
    • ـ طباطبائى، سید محمّدحسین، بدایة الحکمه، تحقیق عباس‏على زارعى سبزوارى، چ هیجدهم، قم، مؤسسه نشر اسلامى، 1422ق.
    • ـ ـــــ ، نهایه‏الحکمه، تحقیق عباس‏على زارعى سبزوارى، قم، مؤسسه نشر اسلامى، 1420ق.
    • ـ عروسى حویزى، عبدعلى، تفسیر نورالثقلین، تحقیق سیدعلى عاشور، بیروت، مؤسسة التاریخ العربى، 1422ق.
    • ـ کاپلستون، فردریک: تاریخ فلسفه، ج 1، ترجمه سید جلال‏الدین مجتبوى، چ سوم، تهران، علمى و فرهنگى / سروش، 1375.
    • ـ مصباح، محمّدتقى، آموزش فلسفه، چ دوم، تهران، سازمان تبلیغات اسلامى، 1379.
    • ـ ـــــ ، تعلیقه على نهایه‏الحکمه، قم، در راه حق، 1405ق.
    • ـ مطهّرى، مرتضى، مجموعه آثار، چ هفتم، تهران، صدرا، 1381.
    • ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازى)، الشواهد الربوبیه، حواشى ملّاهادى سبزوارى، مقدّمه، تصحیح و تعلیق سید جلال‏الدین آشتیانى، چ سوم، قم، دفتر تبلیغات اسلامى، 1382.
    • ـ ـــــ ، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چ چهارم، بیروت، دار احیاءالتراث العربى، 1410ق.
    • ـ ـــــ ، تفسیر القرآن الکریم، چ دوم، قم، بیدار، 1373.
    • - Advanced learner's Dictionary, Oxford, new ed, 2001.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rezaei, Morteza, Yazdanpanah, Sayyed Yadullah.(2025) “Ideas” in Shaykh Ishrāq with an Eye to Plato’s “Ideas”. Ma`rifat Falsafi, 7(5), 131-165

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Morteza Rezaei; Sayyed Yadullah Yazdanpanah."“Ideas” in Shaykh Ishrāq with an Eye to Plato’s “Ideas”". Ma`rifat Falsafi, 7, 5, 2025, 131-165

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rezaei, M, Yazdanpanah, S.(2025) '“Ideas” in Shaykh Ishrāq with an Eye to Plato’s “Ideas”', Ma`rifat Falsafi, 7(5), pp. 131-165

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Rezaei, M, Yazdanpanah, S. “Ideas” in Shaykh Ishrāq with an Eye to Plato’s “Ideas”. Ma`rifat Falsafi, 2025; 7(5): 131-165