بررسي رابطه وجود و ماهيت در انديشه صدرايي معاصر با محوريت سه تفسير «حدي، عيني و تصوري» از ماهيت

      سال بيستم، شماره چهارم، پياپي 80، تابستان 1402، ص 23ـ38
 

نوع مقاله: پژوهشي

* مختارعلي رضائي/ استاديار گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)     marezaei1382@gmail.com
محمدعلي محيطي اردکان/ استاديار گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    hekmatquestion@gmail.com
دريافت: 17/11/1401       پذيرش: 15/02/1402

چکيده
رابطه وجود و ماهيت يکي از مسائل مهم وجودشناختي در انديشه فلسفي معاصر به شمار مي‌آيد. آيت‌الله مصباح يزدي، استاد فياضي و استاد عبوديت، از فيلسوفان صدرايي معاصر هستند که هريک در اين باب ديدگاهي ويژه دارند. براساس ديدگاه استاد فياضي، ماهيت، متن وجود است. استاد عبوديت معتقد است که ماهيت، تصور وجود است و آيت‌الله مصباح يزدي ماهيت را حد وجود مي‌داند. پژوهش حاضر با روش توصيفي ‌ـ تحليلي به تبيين، مقايسه و بررسي سه ديدگاه مزبور پرداخته و به اين نتيجه دست يافته که ماهيت صرفاً حد وجود است، نه متن وجود. ازاين‌روست که مي‌توان ماهيت را تصور يا خيال وجود هم دانست. براساس ديدگاه برگزيده، اعتباريت ماهيت مستلزم عدم صدق ماهيت بر واقعيت خارجي نيست. توجه به تمايز ميان حقيقت فلسفي و ادبي، نشان‌دهندة برتري ديدگاه آيت‌الله مصباح يزدي بر ديدگاه‌هاي رقيب در مسئلة رابطه وجود و ماهيت است.

کليد‌واژه‌ها: وجود،‌ ماهيت،‌ حکمت متعاليه، آيت‌الله مصباح يزدي، استاد فياضي، استاد عبوديت.