تحليل و نقد نظرية وجود رابط معلول در حکمت صدرایي

      سال بيستم، شماره چهارم، پياپي 80، تابستان 1402، ص 7ـ22
 

نوع مقاله: پژوهشي

* سيد‌محمد‌جواد ميرجعفري/ دکتراي حکمت متعاليه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني (ره)     javadmirjafari2@gmail.com
غلامرضا فياضي/ استاد گروه فلسفه مؤسسة آموزشي و پژوهشي امام خميني(ره)    marifat@qabas.net
دريافت: 20/10/1401       پذيرش: 13/03/1402
چکيده
نظرية وجود رابط معلول در حکمت متعاليه و برهان صدرالمتألهين بر آن، از ابتکارات و شاخصه‌هاي مهم فلسفه او به شمار مي‌آيد و نقش اساسي در ساختار تشکيک وجود صدرایي و پيوند زدن حکمتِ او با نظرية‌ وحدت شخصي وجود دارد. لذا تحليل درست از اين نظريه و امعان نظر در برهان آن، با هدف کشف ابعاد و زواياي اين مسئلة مهم و آشکار شدن نقاط قوت و ضعف احتمالي آن، که منجر به فهم کامل‌تري از ساختار حکمت متعاليه خواهد شد، از ضروريات پژوهش فلسفي است. پژوهش حاضر درصدد است با روشي تحليلي ـ انتقادي و با نگاه دقيق به تشابهات و تمايزات ديدگاه صدرالمتألهين و حکماي پيشين در باب وجود معلول و سپس تبيين و تقرير تفصيلي برهان او بر وجود رابط معلول و آنگاه نقد و بررسي يکايک مقدمات برهان، کاستي‌ و نارسايي آن را براي اثبات مقصود صدرا آشکار نمايد که مهم‌ترین آن، خلط ميان معناي اسمي يا وصفي ربط با معناي حرفي آن است.
کليد‌واژه‌ها: علت، معلول، وجود رابط، وجود مستقل، صدرالمتألهين.