اصطلاح‌شناسی مفهوم علم در فلسفه اسلامی

غلامحسین ابراهیمی دیناني / استاد دانشگاه تهران    ghdinani@ut.ac.ir
عبدالحسین خسروپناه/ دانشيار مؤسسة پژوهشي حكمت و فلسفه ايران     Akhosropanah@yahoo.com
احمد امامی / دکتری فلسفه اسلامی مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران    ahmademami@yahoo.com
دريافت: 20/12/97                  پذيرش: 03/07/98
چکيده
در این نوشتار، پس از بیان مقدمه‌ای در باب چیستی اصطلاح‌شناسی و مراد ما از آن در اینجا، حدود پنجاه لفظ و اصطلاح مربوط به مفهوم فلسفی «علم» یا نزدیک به معنای آن، از طریق استقرا برشمرده می‌شود و از میان آنها، واژگان «شعور»، «ادراک»، «معرفت»، «علم»، «عقل» و «تعقل» با بحث‌های علم‌شناسی فلسفی متناسب تشخیص داده شده، جهت بررسی برگزیده می‌شوند. در مرحلۀ بعد به بیان معناشناسی لغوی این الفاظ پرداخته می‌شود؛ سپس مفهوم فلسفی این اصطلاحات و تفاوت آنها با یکدیگر، با استناد به آثار فیلسوفان بیان می‌گردد و در مرحلۀ بعد به کاربردشناسی این اصطلاحات، در آثار فلاسفه پرداخته می‌شود و در نهایت، بهترین و مناسب‌ترین واژگان برای ابعاد مختلف علم‌شناسی فلسفی، نظیر بعد معرفت‌شناختی و هستی‌شناختی علم پیشنهاد می‌گردد.
کلیدواژه‌ها: اصطلاح‌شناسی، معناشناسی، مفهوم‌شناسی، کاربردشناسی، علم، ادراک، معرفت، شعور، عقل، تعقل.