جسمانيت سراى جاويدان از منظر قرآن و فيلسوفان مسلمان

جعفر انواري / دانشيار گروه تفسير و علوم قرآن مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمينى ره    anvari@qabas.net
دريافت: 15/09/98                  پذيرش: 07/06/99
چكيده
براساس نص صریح قرآن، سرای آخرت از ویژگی‎های جسمانی نیز برخوردار است؛ ولی در میان متفکران و فیلسوفان مسلمان، در این‌باره دیدگاه‎هایی با گونه های گوناگون ارائه شده است؛ دیدگاهی آخرت را صرفاً روحانی می‎داند،  برخی آن را جسمانی محض می‎پندارند. در اين ميان کسانی سرای جاویدان را هم جسمانى و هم روحانى می‎دانند، به باور برخى بدن آن سرا بدن مثالى  است و برخى دیگر از بدن مادى عنصرى سخن رانده‏اند و بعضی ديگر به وجود بدن جسمانى غيرمادى رأى داده‏اند. در راستاى اين بحث، از تفاوت‏هاى بدن دنيوى و اخروى سخن به ميان آمده است. صاحبان اين ديدگاه‏ها چه‏بسا به آيات قرآنى نيز استناد جسته‏اند. در این نوشتار پس از گزارش این دیدگاه‎های متنوع، و نقد و بررسی آنها، دیدگاه صواب تبیین شده است .
كليدواژه‌ها: قرآن، فيلسوفان، معاد جسمانى، معاد روحانى، بدن مثالى، بدن جسمانى مادى، بدن جسمانی غيرمادى.