جایگاه حمل در مبحث اصالت وجود و ماهیت

سال هفدهم، شماره دوم، پياپي 66، زمستان 1398

عباس نیکزاد / دانشيار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی بابل    Nikzad37@yahoo.com
دريافت: 13/09/97                  پذيرش: 17/04/98
چکيده
یکی از مباحث اساسی در فلسفه، مبحث اصالت وجود یا ماهیت است. این مبحث را زیر و رو کننده فلسفه دانسته‌اند. صدراییان به اصالت وجود و اعتباریت ماهیت عقیده دارند. صدرالمتألهين نخستین فیلسوفی است که این مبحث را در صدر مباحث هستی‌شناسی نشاند و آن را پایه‌ای برای حل مسائل دیگر قرار داد. این گروه برای اثبات مدعای خویش به ادله‌ای تمسک کرده‌اند. مهم‌ترین ادله آنان بر محور حمل است؛ یعنی با تکیه بر حمل، ادله‌ای اقامه کرده‌اند که به‌زعم آنها بر اصالت وجود و اعتباریت ماهیت دلالت دارد؛ چنان‌که برخی از مهم‌ترین آثاری که بر قول به اصالت وجود و اعتباریت ماهیت بار کرده‌اند، مربوط به حمل است. در این نوشتار به بررسی هم آن ادله و هم این آثار مرتبط با حمل می‌پردازیم. به نظر نگارنده بر هر دو بخش این بحث، نقدهای جدی وارد است.
کلیدواژه‌ها: اصالت وجود، اعتباریت ماهیت، حمل، حمل اولی، حمل شایع، واسطه در عروض.