نقد و بررسي اتصال و يا اتحاد نفس و عقل فعال

سال شانزدهم، شماره اول، پياپي 61، پاييز 1397

حسن معلمی / دانشیار دانشگاه باقرالعلوم علیه السلام    info@hekmateislami.com
دريافت: 17/05/96                  پذيرش: 23/03/97
چکیده
در فلسفه اسلامی عقل فعال در نظام علّی و معلولی، علت فاعلی و غایی برای نفس قلمداد شده است و نفس در ادامه سیر تکاملي خود با آن متحد می‌گردد. آنچه در این مقاله مورد نقد و بررسی قرار می‌گیرد، اتحاد و یا اتصال نفس انسان در حرکت تکاملی خود با عقل فعال است و این نقد از دو طریق انجام می‌شود: 1. نقد مبانی پذیرش عقل فعال همچون عقول عشره و نظام طولی فلسفه مشاء؛ 2. نقد اتحاد و یا اتصال دو وجود با یکدیگر بعد از فهم دقیق معانی اتحاد و اثبات این نکته که تنها معنای صحیح برای اتحاد، رسیدن نفس انسان به درجه وجودی عقل فعال و يا اتحاد با افاضات عقل فعال است.
کلیدواژه‌ها: عقل، عقل فعال، اتحاد با عقل فعال، نظام احسن و عقل فعال، عقول عشره.