مراتب علم الهی در اندیشه صدرالمتألهین عبارت اند از: عنایت، قلم، قضا، لوح محفوظ و قدر. صدرالمتألهین با جامع نگری به تفسیر قضا و قدر می پردازد و ضمن تبیین قضا و قدر ذاتی که مورد اهتمام فلاسفه مشاء است، قضا و قدر فعلی را نیز که مورد نظر متکلمان است، تبیین می کند. در نوشتار حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی و با بهره گیری از آثار مختلف صدرالمتألهین، تفاسیر قضا و قدر در نظام فلسفی حکمت متعالیه جمع آوری، دسته بندی، تنظیم و تقریر گشته و در پایان، ضمن برشماری نقاط قوت این دیدگاه، برخی کاستی های آن نیز نشان داده شده است.