معرفت فلسفی، سال چهاردهم، شماره سوم، پیاپی 55، بهار 1396، صفحات 47-74

    تشکیک و تشابه وجود نزد ابن سینا و توماس آکوئیناس

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    رضا اکبریان / استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس / rakbarian@rose.shirazu.ac.ir
    ✍️ اصغر پوربهرامی / دکتراى فلسفه دانشگاه تربیت مدرس / apourbahrami@yahoo.com
    محمد سعیدی مهر / استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس / saeedi@modares.ac.ir
    علی افضلی / دانشیار گروه کلام مؤسسه پژوهشى حکمت و فلسفه ایران / ali_m_afzali@yahoo.com
    صفحه‌ها: 47-74 تاریخ دریافت: 1394/07/11 تاریخ پذیرش: 1395/09/29
    چکیده: 
    این مقاله درصدد بررسى این مسئله است که چرا در مابعدالطبیعه توماس آکوئیناس، تشکیک در مفهوم وجود به رغم قول او در باب تشابه وجود تصویرپذیر نیست؟ توماس، علاوه بر ارسطو از ابن سینا نیز در بسیارى از مواضع تبعیت کرده است. ارسطو «موجود» را غیر از مشترک معنوى و مشترک لفظى مى داند. ابن سینا، مشترک معنوى را بر دو قسم متواطى و مشکک مى داند و کاربرد سوم لفظ نزد ارسطو را در مشترک معنوى مشکک قرار مى دهد و چون قایل به مسانخت میان علت و معلول است، از تشکیک در مفهوم وجود دفاع مى کند. توماس اگرچه سخنى از «تشابه در وجود» نمى گوید، اما قسم سومى در کنار مشترک معنوى و لفظى به نام لفظ متشابه را مطرح مى کند. اگرچه تحلیل هاى زبان شناختى مؤید مترادف بودن الفاظ تشابه در فلسفه توماس و تشکیک نزد ابن سیناست، تحلیل هاى مابعدالطبیعى توماس شناسان جدید از تشابه بر اساس تناسب متفاوت با تشکیک مفهوم وجود است. تحلیل آنها از تشابه بر اساس نسبت نزدیک به تشکیک مفهوم وجود ابن سیناست؛ اما چون توماس قایل به مسانخت میان خالق و مخلوق نیست، نمى توان این تحلیل توماس شناسان را نیز تفسیرى صحیح از قول توماس درباره تشابه دانست.  
    کلمات کلیدی: 
    تشکیک وجود
    تشکیک
    توماس آکوئیناس
    تشابه
    اسکندر افرودیسى
    ابن سینا
    فرفریوس
    تشابه وجود
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    Gradation and Similarity of Existence for Avicenna and Thomas Aquinas
    Abstract: 
    The present article is seeking to investigate the question of why is, in Thomas Aquinas’ metaphysics, gradation in the concept of existence not imaginable in spite of his belief in similarity of existence. In addition to Aristotle, Thomas has followed Avicenna in many of his positions. Aristotle regarded “being” as something other than synonym and homonym. Avicenna divided “synonym” into two groups: “univocal” and “equivocal”, and considered the third usage of “term” for Aristotle to be in “equivocal synonym”. Since he believes in similarity between cause and effect, he defends gradation and gradation in the concept of existence. Although Thomas does not speak of “similarity in existence”, he speaks of a third type called “analogous term” along with synonym and homonym. Although linguistic analyses support the idea of synonymy of the “analogous terms” in Thomas’ philosophy and “gradation” in Avicenna’s, metaphysical analyses of similarity on the basis of proportion by the new scholars who study Thomas is different from gradation of the concept of existence. Their analysis of similarity on the basis of proportion is close to Avicenna’s gradation of existence. However, since Thomas does not believe in similarity between the creator and the created, we may not consider this analysis of the above scholars as a proper interpretation of Thomas’ view on similarity.
    Keywords: 
    Gradation
    similarity
    Thomas Aquinas
    Avicenna
    Alexander of Aphrodisias
    Porphyry
    Gradation of Existence
    similarity of existence.
    متن کامل مقاله: 

    فصل نامه اى علمى ـ پژوهشى در زمینه علوم فلسفى بهار 1396

    رضا اکبریان / استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس        dr.r.akbarian@gmail.com

    اصغر پوربهرامى / دکتراى فلسفه دانشگاه تربیت مدرس      apourbahrami@yahoo.com

    محمد سعیدى مهر / استاد گروه فلسفه دانشگاه تربیت مدرس  saeedi@modares.ac.ir

    على افضلى / دانشیار گروه کلام مؤسسه پژوهشى حکمت و فلسفه ایران    ali_mafzali@yahoo.com

    دریافت: 11/7/94               پذیرش: 29/9/95

    چکیده

    این مقاله درصدد بررسى این مسئله است که چرا در مابعدالطبیعه توماس آکوئیناس، تشکیک در مفهوم وجود به رغم قول او در باب تشابه وجود تصویرپذیر نیست؟ توماس، علاوه بر ارسطو از ابن سینا نیز در بسیارى از مواضع تبعیت کرده است. ارسطو «موجود» را غیر از مشترک معنوى و مشترک لفظى مى داند. ابن سینا، مشترک معنوى را بر دو قسم متواطى و مشکک مى داند و کاربرد سوم لفظ نزد ارسطو را در مشترک معنوى مشکک قرار مى دهد و چون قایل به مسانخت میان علت و معلول است، از تشکیک در مفهوم وجود دفاع مى کند. توماس اگرچه سخنى از «تشابه در وجود» نمى گوید، اما قسم سومى در کنار مشترک معنوى و لفظى به نام لفظ متشابه را مطرح مى کند. اگرچه تحلیل هاى زبان شناختى مؤید مترادف بودن الفاظ تشابه در فلسفه توماس و تشکیک نزد ابن سیناست، تحلیل هاى مابعدالطبیعى توماس شناسان جدید از تشابه بر اساس تناسب متفاوت با تشکیک مفهوم وجود است. تحلیل آنها از تشابه بر اساس نسبت نزدیک به تشکیک مفهوم وجود ابن سیناست؛ اما چون توماس قایل به مسانخت میان خالق و مخلوق نیست، نمى توان این تحلیل توماس شناسان را نیز تفسیرى صحیح از قول توماس درباره تشابه دانست.

     

    کلیدواژه ها: تشکیک، تشابه، توماس آکوئیناس، ابن سینا، اسکندر افرودیسى، فرفریوس، تشکیک وجود، تشابه وجود.

     

    • بازدید: 51
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اکبریان، رضا، پوربهرامی، اصغر، سعیدی مهر، محمد، افضلی، علی.(1396) تشکیک و تشابه وجود نزد ابن سینا و توماس آکوئیناس. فصلنامه معرفت فلسفی، 14(3)، 47-74

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    رضا اکبریان؛ اصغر پوربهرامی؛ محمد سعیدی مهر؛ علی افضلی."تشکیک و تشابه وجود نزد ابن سینا و توماس آکوئیناس". فصلنامه معرفت فلسفی، 14، 3، 1396، 47-74

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اکبریان، رضا، پوربهرامی، اصغر، سعیدی مهر، محمد، افضلی، علی.(1396) 'تشکیک و تشابه وجود نزد ابن سینا و توماس آکوئیناس'، فصلنامه معرفت فلسفی، 14(3), pp. 47-74

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    اکبریان، رضا، پوربهرامی، اصغر، سعیدی مهر، محمد، افضلی، علی. تشکیک و تشابه وجود نزد ابن سینا و توماس آکوئیناس. معرفت فلسفی، 14, 1396؛ 14(3): 47-74