نقد و بررسى ديدگاه جورج مور در باب فهم عرفى

فصل‏نامه‏اى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى پاييز 1395

مصطفى عزيزى علويجه / استاديار جامعه‏المصطفى العالميه                 M.azizi56@yahoo.com

سيداحسان رفيعى علوى / دانشجوى دكترى حقوق عمومى دانشگاه علامه طباطبايى                     rafiealavy@mailfa.com

دريافت: 25/6/94               پذيرش: 19/4/95

چكيده

فلسفه فهم عرفى كه نخست توسط توماس ريد و سپس توسط جورج ادوارد مور پايه‏ريزى شد، با هدف مبارزه با شكاكيت و ايدئاليسم، تأثيرى چشمگير در معرفت‏شناسى پس از خود داشت. آنچه درباره «فهم عرفى» اهميت دارد عبارت است از: 1. تحليل مفهومى «فهم عرفى» و تبيين شاخصه‏هاى آن؛ 2. منشأ و سرچشمه گزاره‏هاى «فهم عرفى»؛ 3. ملاك صدق و كذب و ميزان اعتبار «فهم عرفى». در اين نوشتار اين سه مسئله از منظر جورج مور بررسى شده و سپس نظريه او در باب «فهم عرفى» در بوته نقد قرار داده شده و چالش‏هاى جدى آن مطرح گرديده است. در پايان با يك رهيافت تطبيقى، ميان نظريه «فهم عرفى» و بحث «بديهيات»، سنجشى صورت گرفته است.

كليدواژه‏ها: فهم عرفى، جورج ادوارد مور، داده حسى، بديهى، شناخت واقعيت.