معرفت فلسفی، سال سیزدهم، شماره اول، پیاپی 49، پاییز 1394، صفحات 145-170

    ماهیت پیشرفت اسلامى و لوازم تحلیلى آن

    نوع مقاله: 
    پژوهشی
    نویسندگان:
    ✍️ امین رضا عابدی نژاد داورانی / دانشجوى دکترى فلسفه تطبیقى مؤسسه آموزشى وپژوهشى امام خمینى قدس سره / abedidavarani@gmail.com
    محسن اراکی / استاد درس خارج حوزه علمیه قم
    چکیده: 
    مفهوم اصطلاحى پیشرفت اسلامى به معناى تحصیل اهداف ذومراتب نظام هاى اسلامى است. براین اساس  مى توانیم به تحلیل مقوله پیشرفت و تبیین مبانى و لوازم این مفهوم از دیدگاه منابع اسلامى بپردازیم. بدین  منظور عناوینى همچون مبدأ پیشرفت، موضوع پیشرفت، هدف پیشرفت، مسافت پیشرفت، فاعل پیشرفت و  فعل پیشرفت را از نگاه اندیشه اسلامى کانون بحث قرار داده ایم. موضوع مقاله، پیشرفت انسان و به تبع آن  جامعه اسلامى است؛ از این جهت مى توانیم پیشرفت اسلامى را انسان محور بدانیم. مبدأ پیشرفت همان  وضعیت موجود است که از دیدگاه اسلامى ضدارزش به شمار مى آید. منتها و یا غایت پیشرفت هم اهداف  ذومراتب نظام هاى اسلامى به شمار مى روند. اهداف اسلامى اهدافى جامع و متلائم با یکدیگرند. غایت  پیشرفت اسلامى، حرکت استکمالى فرد و اجتماع در اسما و صفات کمالى حضرت حق است. به همین  جهت، مسافت پیشرفت هم اسما و صفات الهى خواهد بود. فاعل پیشرفت در درجه اول مقام ولایت الهى  خداوند سبحان و به تبع او مقام ولایت انبیا و اولیا و عموم افراد جامعه اسلامى هستند؛ از این جهت پیشرفت  اسلامى مبتنى بر اصل ولایت تبیین مى شود. فعل پیشرفت هم تحقق نظام اسلامى خواهد بود. در واقع تحقق  نظام هاى اسلامى فعلى است که علت تامه پیشرفت اسلامى به شمار مى رود.  
    Article data in English (انگلیسی)
    Title: 
    The Nature of Islamic Progress and its Analytical Requirements
    Abstract: 
    The terminological meaning of Islamic progress is obtaining hierarchal objectives of Islamic systems. Accordingly, we may analyze the concept of progress as well as its basics and requirements from the viewpoint of Islamic sources. To do so, we discuss topics such as the starting point of progress, the subject of progress, the objective of progress, the distance of progress, the agent of progress, and the action of progress from the viewpoint of Islamic thought. The subject of this article is human progress and, consequently, the progress of Islamic society. Thus, we may consider Islamic progress to be human-centered. The starting point of progress is the very status quo which is considered anti-value from Islamic point of view. The end or ultimate point of progress is the hierarchal objectives of Islamic system. Islamic objectives are comprehensive and consistent objectives. The ultimate point of Islamic progress is the perfectionist movement of the individual and society towards divine names and attributes of perfection. Accordingly, the distance of progress would also be the very divine attributes and names. The agent of progress is, in the first place, the divine authority of Almighty God and, consequently, the authority of the prophets and divine saints as well as all members of Islamic society. Thus, Islamic progress is stated based on the principle of 'authority' (wilāyat). The action of progress is realization of Islamic system. Indeed, realization of Islamic systems is the ultimate cause for Islamic progress.
    متن کامل مقاله: 

    فصل نامه اى علمى ـ پژوهشى در زمینه علوم فلسفى پاییز 1394

    امین رضا عابدى نژاد / دانشجوى دکترى فلسفه تطبیقى مؤسسه آموزشى وپژوهشى امام خمینى قدس سره                                                                                  abedidavarani@gmail.com

    محسن اراکى / استاد درس خارج حوزه علمیه قم

    دریافت: 29/10/93               پذیرش: 11/6/94

    چکیده

    مفهوم اصطلاحى پیشرفت اسلامى به معناى تحصیل اهداف ذومراتب نظام هاى اسلامى است. براین اساس  مى توانیم به تحلیل مقوله پیشرفت و تبیین مبانى و لوازم این مفهوم از دیدگاه منابع اسلامى بپردازیم. بدین  منظور عناوینى همچون مبدأ پیشرفت، موضوع پیشرفت، هدف پیشرفت، مسافت پیشرفت، فاعل پیشرفت و  فعل پیشرفت را از نگاه اندیشه اسلامى کانون بحث قرار داده ایم. موضوع مقاله، پیشرفت انسان و به تبع آن  جامعه اسلامى است؛ از این جهت مى توانیم پیشرفت اسلامى را انسان محور بدانیم. مبدأ پیشرفت همان  وضعیت موجود است که از دیدگاه اسلامى ضدارزش به شمار مى آید. منتها و یا غایت پیشرفت هم اهداف  ذومراتب نظام هاى اسلامى به شمار مى روند. اهداف اسلامى اهدافى جامع و متلائم با یکدیگرند. غایت  پیشرفت اسلامى، حرکت استکمالى فرد و اجتماع در اسما و صفات کمالى حضرت حق است. به همین  جهت، مسافت پیشرفت هم اسما و صفات الهى خواهد بود. فاعل پیشرفت در درجه اول مقام ولایت الهى  خداوند سبحان و به تبع او مقام ولایت انبیا و اولیا و عموم افراد جامعه اسلامى هستند؛ از این جهت پیشرفت  اسلامى مبتنى بر اصل ولایت تبیین مى شود. فعل پیشرفت هم تحقق نظام اسلامى خواهد بود. در واقع تحقق  نظام هاى اسلامى فعلى است که علت تامه پیشرفت اسلامى به شمار مى رود.

     

    کلیدواژه ها: پیشرفت اسلامى، اهداف پیشرفت، ماهیت پیشرفت، لوازم پیشرفت، موضوع  پیشرفت، نظام اسلامى.

    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عابدی نژاد داورانی، امین رضا، اراکی، محسن.(1394) ماهیت پیشرفت اسلامى و لوازم تحلیلى آن. فصلنامه معرفت فلسفی، 13(1)، 145-170

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    امین رضا عابدی نژاد داورانی؛ محسن اراکی."ماهیت پیشرفت اسلامى و لوازم تحلیلى آن". فصلنامه معرفت فلسفی، 13، 1، 1394، 145-170

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عابدی نژاد داورانی، امین رضا، اراکی، محسن.(1394) 'ماهیت پیشرفت اسلامى و لوازم تحلیلى آن'، فصلنامه معرفت فلسفی، 13(1), pp. 145-170

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    عابدی نژاد داورانی، امین رضا، اراکی، محسن. ماهیت پیشرفت اسلامى و لوازم تحلیلى آن. معرفت فلسفی، 13, 1394؛ 13(1): 145-170