مبانی و قواعد فلسفی کلام و کتاب الهی در هستیشناسی نوین صدرالمتألهین
/ استادیار گروه معارف دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکزی (اصفهان ـ خوراسگان) / mh.mirdamad@cfu.ac.irچکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
یکی از مباحث الهیات، بحث کلام حق تعالی و متکلم بودن خداوند است. این مسئله با روش حکمت متعالیه صدرالمتألهین، تحت عنوان بحث کلام و کتاب در کتب مختلف صدرالمتألهین آمده است. وی با دیدگاهی وجودشناختی و با ذهن انتزاعی و تجریدی خود و با مدد آیات و روایات به بررسی کلام و کتاب الهی پرداخته و از مبانی فلسفی خود در تبیین مسئله بهره جسته است. صدرالمتألهین نگاهی معرفتشناسانه به هستی دارد و اصولاً میان هستی و هدایت های الهی جدایی نمی بیند. عالم و مراتب آن از نظر او، سراسر دلالت و به مثابه الفاظ انباشته از معنایند و برایناساس هر مرتبه از هستی از حیثی کلام است و از حیث دیگر کتاب؛ اما اینها نه شعر و تخیل است و نه صرف شهود عرفانی، و هنر صدرالمتألهین در همین جاست که با رویکرد وجودشناختی، به تبیین فلسفی ـ حکمی این ساحت از هستی پرداخته است که می توان برای آن قواعدی تنظیم کرد. در این مقاله، این قواعد استخراج و تبیین می شود.
