Ma`rifat Falsafi, Volume 1, Issue 4, No 4, Year 2025 , Pages 27-62
روششناسی حکمت متعالیه
Article Type:
Promotional
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :روششناسی حکمت متعالیه
Abstract:
برای حکمت متعالیه صدرالمتألهین دو معنا می توان در نظر گرفت: یکی، «فلسفه اولی» و دیگری، مکتبی است که با روش ویژه ای، مسائل فلسفی را بررسی می کند. روش شناسی حکمت متعالیه از دیدگاه صدرالمتألهین و نقد و بررسی آن، موضوع این مقاله است. پیروی از این روش، طبعا، دستاوردهای متفاوت با دستاوردهای فلسفه مشّاء و علم کلام و حتی اندکی متفاوت با دستاوردهای شیوه اشراقی و عرفانی خواهد داشت. شیوه حکمت متعالیه دارای دو بُعد سلبی و ایجابی است. ناکفایتی عقل برای دست یابی به حقایق و نارسایی عرفان برای ادراک حقایق و زیان های سطحی نگری و ظاهربینی در بررسی شریعت در بُعد سلبی این مکتب بیان می شود. نقش عقل و وجدان عرفانی و کیفیت امتزاج برهان و وجدان و نقش شریعت در ورای این دو علم به عنوان مصحّح و مؤیّد عقل و عرفان و هماهنگی راه برهان، وجدان و شریعت در وصول به حقایق در بُعد اثباتی این مکتب جا دارد. این مکتب هدف از تعلیم و تعلّم را تنها دست یابی به مجموعه ای از مفاهیم و اصطلاحات و گزاره های ذهنی نمی داند، بلکه هدف را معرفتی می داند که با کمال نفسانی صاحب معرفت همراه است. امتیاز دیگر این مکتب آن است که روش تحقیق آن بر معرفت شناسی متقنی مبتنی است، در عین حال، دارای نارسایی هایی نیز هست و راه نقد در آن مسدود نیست.
References:
- ـ آشتیانی، جلال الدین، شرح مقدمه قیصری، (قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات، 1375)، چاپ چهارم.
- ـ آملی، سید حیدر، جامع الاسرار و منبع الانوار، تصحیح و مقدمه: هنری کربین و عثمان اسماعیل یحیی، (تهران، انجمن ایران شناسی فرانسه، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، 1368)، چاپ دوم.
- ـ ابن سینا، ابی علی حسین بن عبدالله، الاشارات و التنبیهات، مع الشرح للمتحقق نصرالدین محمد بن محمد بن الحسن الطوسی، و شرح الشرح للعلامة قطب الدین محمدبن محمدبن ابی جعفر الرازی، (بی جا، دفتر نشر کتاب، 1403ه.ق)، چاپ دوّم، ج 3.
- ـ الشیرازی، صدرالدین محمدبن ابراهیم، الحکمة المتعالیة فی الاسفار الاربعة العقلیة، (بیروت، دارإحیاء التراث العربی،1981)، چاپ سوم.
- ـ ـــــــــــ، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوکیة، حواشی حکیم سبزواری، تصحیح و تعلیق و مقدمه: سید جلال الدین آشتیانی، (تهران، مرکز نشر دانشگاهی، 1360). چاپ دوّم.
- ـ ـــــــــــ، المبدء و المعاد، مقدمه و تصحیح سید جلال الدین آشتیانی، (قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه، 1422ه.ق)، چ سوم.
- ـ ــــــــــــ، المسائل القدسیة، مندرج در رسائل فلسفی.
- ـ ــــــــــــ، تعلیقات حکمة الاشراق، مندرج در حاشیه شرح حکمةالاشراق (قطب الدین شیرازی)، بیدار، قم.
- ـ ـــــــــــ، رسائل فلسفی، تعلیق و تصحیح و مقدمه: سید جلال الدین آشتیانی، (قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه، 1363)، چاپ دوّم.
- ـ ـــــــــــ، کتاب العرشیة، تصحیح و تعلیق: فاتن محمد خلیل اللبون فولادکار، (بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، 1420ه).
- ـ ـــــــــــ، کتاب المشاعر، ترجمه بدیع الملک میرزا عمادالدولة و ترجمه و مقدمه و تعلیقات فرانسوی هنری کربین، (تهران، کتابخانه طهوری، 1363)، چاپ دوّم.
- ـ ـــــــــــ، مفاتیح الغیب، مع تعلیقات للمولی علی النوری، مصحح و مقدمه: محمد خواجوی، (مشهد، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگی، 1363).
- ـ القیصری، داوود بن محمد، شرح القیصری علی فصوص الحکم للشیخ الاکبر محی بن العربی، (قم، بیدار، 1363ش).
- ـ سهروردی، شهاب الدین یحیی، مجموعه مصنفات شیخ اشراق، تصحیح و مقدمه هنری کربین، ج دوّم، «کتاب حکمة الاشراق»، (تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1397ق).
- ـ عابدی شاهرودی، علی، مفاتیح الغیب، مقدّمه مصحح.
- ـ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، داراحیاء التراث العربی، (بیروت، مؤسسة التاریخ العربی، 1412ه)، چ اول.
- ـ مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، (تهران، صدرا، 1380)، چاپ ششم، ج 13، مقالات فلسفی، «مقاله صدرالمتألهین».
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Aboutorabi, Ahmad.(2025) روششناسی حکمت متعالیه. Ma`rifat Falsafi, 1(4), 27-62
Ahmad Aboutorabi."روششناسی حکمت متعالیه". Ma`rifat Falsafi, 1, 4, 2025, 27-62
Aboutorabi, A.(2025) 'روششناسی حکمت متعالیه', Ma`rifat Falsafi, 1(4), pp. 27-62
