ماتریالیسم و امکان آگاهى
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
ماتریالیسم نوعى انحصارگرایى در حوزه وجود است که در دوران مدرن نخست در چارچوب فلسفههاى مکانیکى و با تکیه بر اتمیسم طرح شد. با اینکه این بیان از ماتریالیسم به دلیل جزماندیشى حاکم بر آن اکنون طرفدار چندانى ندارد، هنوز پیشفرضهاى ماتریالیستى در معرفتشناسى حضورى پررنگ دارند. این نوشتار با نگاهى انتقادى به بررسى لوازم این پیشفرضها در ارتباط با دو مؤلفه آگاهى و اختیار مىپردازد. در این مسیر از فیزیکگرایى، رفتارگرایى، الگوى کامپیوترى ذهن و معرفتشناسى طبیعىشده بهمنزله رویکردهایى ماتریالیستى که در معرفتشناسى معاصر حضور دارند بحث خواهد شد و در نهایت لازمه مشترک این رویکردها مبنى بر تعینگرایى و امکان پیشبینى رفتارهاى فردى و جمعى انسانها مورد نقد قرار خواهد گرفت. روش بحث، تحلیلى است و نتیجه این پژوهش بر ناکارآمدى رویکردهاى ماتریالیستى در حوزه علوم انسانى تأکید دارد.