Ma`rifat Falsafi, Volume 9, Issue 2, No 34, Year 2025 , Pages 33-62
Mental Existence; A Comparative Study of Ibn Sina and Fakhr Razi
Article Type:
Research
Writers:
Abstract:
Mental existence is one of the hot issues in philosophy. Agnosticists and Sophists have tried, unsuccessfully, to deny it, and it has added to its import as well as its epistemological direction. Such philosophers as Ibn Sina and Fakhr Razi are among avant-gardes to deal with this issue, and paved the way for more discussion in this regard. Surprisingly, Ibn Sina’s efforts have sometimes been neglected, and Fakhr Razi is thought to have rejected this idea.
The authors want to show the inaccuracy of such claims, and to prove otherwise. They do this through interpreting different passages in the two philosophers’ works, some of which suffer from ambiguity, along with explaining the nature of mental existence and arguments for their existence. Moreover, a comparison between the two seems helpful in this regard.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :سنجش تطبیقى مسئله وجود ذهنى از دیدگاه ابن سینا و فخر رازى
Abstract:
بىگمان مسئله وجود ذهنى از مسائل پردامنه و بحثانگیزى است که ذهن انبوهى از فیلسوفان را به خود مشغول کرده است. تلاشهاى بىثمر شکاکان و سوفسطاییان در طول تاریخ، اهمیت افزون این مسئله را که سویه معرفتشناختى بحث علم را نیز رقم مىزند، نمایانتر مىسازد. فیلسوفانى چون ابنسینا و فخر رازى که از طلایهداران بحث در این موضوع بودهاند، مجالى فراخ را جهت واکاوى مسئله فراهم آوردهاند؛ اما از آنجایى که گاه کوشش فراوان ابنسینا در پرداخت مسئله وجود ذهنى مورد تردید واقع مىشود و یا به فیلسوفى چون فخر رازى نسبت انکار وجود ذهنى داده مىشود. از اینرو، این پژوهش بر آن است تا هم تلاش گسترده ابنسینا را در این باب ارج نهد و هم ناروایى نسبت انکار به رازى را فاش سازد. این امر مهم از رهگذر تبیین ماهیت و اثبات وجود ذهنى از دیدگاه فیلسوفان یادشده و کشف قناع اضطراب از کلمات فخر رازى، به همراه سنجش تطبیقى میان دو دیدگاه دستیافتنىتر شده است.
References:
- ـ ابنسينا، المباحثات، تحقيق محسن بيدارفر، قم، بيدار، 1371.
- ـ ـــــ ، النجاة من الغرق فى بحر الضلالات، ويرايش محمدتقى دانشپژوه، تهران، دانشگاه تهران، 1364.
- ـ ـــــ ، تعليقات، تحقيق عبدالرحمن بدوى، قم، مركز نشر مكتب الاعلام الاسلامى، بىتا.
- ـ ـــــ ، دانشنامه علايى (الهيات)، مقدّمه محمد معين، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، بىتا.
- ـ ـــــ ، رسائل فلسفى، قم، بيدار، بىتا.
- ـ ـــــ ، شفا (الهيات)، قم، كتابخانه آيتاللّه العظمى مرعشى نجفى، 1405ق.
- ـ ـــــ ، شفا (منطق)، قم، كتابخانه آيتاللّه العظمى مرعشى نجفى، 1404ق.
- ـ جرجانى، مير سيدشريف، شرح المواقف، بيروت، دارالكتب العلمية، 1419ق.
- ـ حلّى، حسنبن يوسف، جوهر النضيد، تحقيق محسن بيدارفر، قم، بيدار، 1381.
- ـ رازى، فخرالدين، المباحث المشرقية، قم، بيدار، 1411ق.
- ـ ـــــ ، المطالب العالية، بيروت، دارالكتب العربى، 1407ق.
- ـ ـــــ ، شرح الاشارات و التنبيهات، شرح خواجه نصيرالدين طوسى، مقدّمه و تصحيح عليرضا نجفزاده، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1384.
- ـ سبزوارى، ملّاهادى، شرح المنظومه، تهران، ناب، 1413ق.
- ـ سهروردى، شهابالدين، مجموعه مصنفات، تصحيح، تحقيق و مقدّمه هانرى كربن، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1373.
- ـ طوسى، نصيرالدين، تلخيص المحصل، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامى دانشگاه مكگيل، 1359.
- ـ ـــــ ، شرح الاشارات و التنبيهات، قم، نشر البلاغه، 1383.
- ـ مطهّرى، مرتضى، شرح منظومه، تهران، حكمت، 1360.
- ـ ـــــ ، مقالات فلسفى، تهران، حكمت، 1370.
- ـ مظفر، محمدرضا، المنطق، تعليق غلامرضا فياضى، قم، جامعه مدرسين، 1384.
- ـ معلمى، حسن، پيشينه و پيرنگ معرفتشناسى اسلامى، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامى، 1386.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمدبن ابراهيم شيرازى)، الحكمة المتعالية فى الاسفار العقلية الاربعة، بيروت، داراحياء التراثالعربى، بى تا
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
, Mohammad javad, Muallemi, Hasan.(2025) Mental Existence; A Comparative Study of Ibn Sina and Fakhr Razi. Ma`rifat Falsafi, 9(2), 33-62
Mohammad javad ; Hasan Muallemi."Mental Existence; A Comparative Study of Ibn Sina and Fakhr Razi". Ma`rifat Falsafi, 9, 2, 2025, 33-62
, M, Muallemi, H.(2025) 'Mental Existence; A Comparative Study of Ibn Sina and Fakhr Razi', Ma`rifat Falsafi, 9(2), pp. 33-62
