Ma`rifat Falsafi, Volume 4, Issue 3, No 15, Year 2025 , Pages 127-166

    درآمدی بر احتمال معرفت شناختی

    Article Type: 
    Promotional
    Writers:
    Mojtaba Mesbah / / / M-mesbah@Qabas.net
    Pages: 127-166 Receive Date: 2025/02/20
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :درآمدی بر احتمال معرفت شناختی
    Abstract: 
    در این مقاله، پس از اشاره ای کوتاه به پیشینه مباحث معرفت شناختی درباره درجات معرفت و تفسیر فلسفی احتمال، مقصود از احتمال در مقاله حاضر توضیح داده شده است. احتمال به دو قسم روان شناختی و غیر روان شناختی، و قسم اخیر به دو نوع منطقی و معرفت شناختی تقسیم می شود. پس از بیان ویژگی های انواع احتمال، فایده و اهمیت بحث از هریک از انواع سه گانه مزبور، به ویژه احتمال معرفت شناختی، مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده نتیجه می گیرد که گرچه معرفت و رفتار معقول مبتنی بر احتمال منطقی است، تنها درجه احتمال معرفت شناختی، معرفت موجّه است و می تواند مبنای رفتار موجّه قرار گیرد. از این مبحث می توان برای تعیین ظن معتبر در فقه نیز استفاده کرد.
    Keywords: 
    احتمال
    احتمال روان شناختی
    احتمال منطقی
    احتمال معرفت شناختی
    یقین منطقی
    یقین معرفت شناختی
    معرفت معقول
    معرفت موجّه
    رفتار معقول
    رفتار موجّه
    References: 
    • - ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، همراه با شرح نصیرالدین طوسی و شرح شرح قطب الدین رازی، قم، نشر البلاغه، 1409.
    • ـ ـــــ ، الشفاء: المنطق، قاهره، المطبعة الامیریه، 1375 ق.
    • ـ رازی، فخرالدین، المباحث المشرقیه، تهران، مکتبة الاسدی، 1996.
    • ـ ساوی، عمربن سهلان، البصائر النصیریه فی علم المنطق، همراه با تحقیق و تعلیق محمّد عبده، قاهره، المطبعة الامیریه، 1316ق.
    • ـ شیرازی، قطب الدین، درة التاج، با تصحیح سیدمحمّد مشکوة، چ سوم، تهران، حکمت، 1369.
    • ـ طوسی، نصیرالدین، اساس الاقتباس، تهران، مرکز، 1375.
    • ـ فارابی، ابونصر محمّد، المنطقیات، با تحقیق محمّدتقی دانش پژوه، قم، کتابخانه آیة اللّه مرعشی نجفی، 1410.
    • ـ مصباح، محمّدتقی، آموزش فلسفه، چ دوم، قم، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1379.
    • ـ ـــــ ، تعلیقة علی نهایة الحکمه، قم، مؤسسه در راه حق، 1405.
    • ـ ـــــ ، شرح برهان شفا، تحقیق و نگارش محسن غرویان، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره)، 1384.
    • ـ مظفّر، محمّدرضا، المنطق، چ سوم، بیروت، دارالتعارف، 1400.
    • ـ یزدی، عبداللّه بن شهاب الدین، الحاشیة علی تهذیب المنطق، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1405.
    • - Gillies, Donald, Philosophical Theories of Probability, 2000, London & New York, Routledge, reprinted 2003.
    • - Jeffreys, Harrold, Theory of Probability, Oxford, 1939.
    • - Jonathan E.A., "Rationality of Belief", in Routledge Encyclopedia of Philosophy, CD.
    • - Loewer, Barry, "Probability theory and epistemology", in Routledge Encyclopedia of Philosophy, Edward Craig, ed, CD.
    • - Mellor, D. H., Probability: A Philosophical Introduction, London and New York, Routledge, 2005.
    • - Pascal, B., Pens¨es, 1670, English translation, Penguin, 1972.
    • - Plantinga, Alvin, "Religion & Epistemology", in Routledge Encyclopedia of Philosophy, Edward Craig, ed, London & New York, Routledge, 1998, CD.
    • 40 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, Mojtaba.(2025) درآمدی بر احتمال معرفت شناختی. Ma`rifat Falsafi, 4(3), 127-166

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mojtaba Mesbah."درآمدی بر احتمال معرفت شناختی". Ma`rifat Falsafi, 4, 3, 2025, 127-166

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, M.(2025) 'درآمدی بر احتمال معرفت شناختی', Ma`rifat Falsafi, 4(3), pp. 127-166

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, M. درآمدی بر احتمال معرفت شناختی. Ma`rifat Falsafi, 2025; 4(3): 127-166