Ma`rifat Falsafi, Volume 4, Issue 3, No 15, Year 2025 , Pages 73-126
موصوف صدق در نظریه «مطابقت»
Article Type:
Promotional
Writers:
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :موصوف صدق در نظریه «مطابقت»
Abstract:
یافتن موصوف اولیه و اصیل صدق یکی از دغدغه های معرفت شناسانی است که از نظریه «مطابقت» در تعریف «صدق» دفاع می کنند. در این نوشتار، کوشش شده است ضمن طرح و نقد مهم ترین دیدگاه ها در این حوزه، دیدگاه مورد قبول نگارنده نیز تبیین شود. در این میان، نشان داده شده است که نه مطلق «جمله» به عنوان زنجیره ای درست ساخت و کامل از کلمات در زبان طبیعی، می تواند موصوف حقیقی صدق باشد، نه «جمله خبری» مورد ادعای تارسکی و نه «جمله ابدی» مورد ادعای کواین. افزون بر این، نشان داده شده است که بر خلاف تصور راسل، «باور» نیز نمی تواند موصوف حقیقی صدق باشد; زیرا «باور» به معنای «فعل باور کردن» از مقوله فعل بوده و از محدوده صدق و کذب خارج است. «باور» به معنای «تصدیق» نیز متأخّر از مرتبه صدق و کذب است. «تصدیق» به معنای «فهم صدق قضیه» است. پس ابتدا باید صدق و کذبی باشد تا متعلّق تصدیق واقع شود. باور به معنای «متعلَّق و محتوای باور» هم چیزی در عرض قضیه نیست، بلکه همان چیزی است که در اصطلاح، «قضیه» نامیده می شود. در نهایت، با توجه به مراحل قضیه، اثبات شده که موصوف حقیقی و اصیل صدق عبارت است از: قضیه معقوله یا مرحله ذهنی قضیه که حاکی از خارج است.
References:
- ـ آیر، آ. ج.، زبان، حقیقت و منطق، ترجمه منوچهر بزرگمهر، تهران، دانشگاه صنعتی شریف، بی تا.
- ـ ابن سینا، الاشارات و التنبیهات، شرح نصیرالدین الطوسی، تحقیق سلیمان دنیا، القسم الاول، بیروت، مؤسسة النعمان، بی تا.
- ـ ـــــ ، النجاة، ط. الثانیة، بی جا، بی نا، 1938.
- ـ ـــــ ، دانش نامه علائی منطق و فلسفه اولی، تصحیح احمد خراسانی، تهران، کتابخانه فارابی، 1360.
- ـ ـــــ ، عیون الحکمة، مع شرح عیون الحکمة، فخرالدین الرازی (سه جزء در یک مجلّد)، قم، اسماعیلیان، 1373، جزء اول.
- ـ اتکینسون، آر. اف.، درآمدی به فلسفه اخلاق، ترجمه سهراب علوی نیا، تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب، 1369.
- ـ الاحمدنگری، عبدالنبی، موسوعة مصطلحات جامع العلوم، تحقیق رفیق العجم، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، 1997.
- ـ البیجوری، ابراهیم، حاشیة الباجوری علی السلّم فی علم المنطق، قاهره، مکتبة محمّدعلی صبیح و اولاده، 1966.
- ـ الساوی، زین الدین عمر بن سهلان، البصائر النصیریة فی علم المنطق، مع تعلیقات و شروح محمّد عبده، تحقیق رفیق العجم، بیروت، دارالفکر اللبنانی، 1993.
- ـ المنطق عند الفارابی، تحقیق رفیق العَجَم، بیروت، دارالمشرق، 1985، ج 1.
- ـ الهروی، محمّدزاهد، رسالتان فی التصور و التصدیق القطب الرازی و صدرالدین الشیرازی، تحقیق مهدی شریعتی، قم، اسماعیلیان، 1416.
- ـ ـــــ ، شرح الرسالة المعمولة فی التصور و التصدیق، تحقیق مهدی شریعتی، قم، اعتماد، 1420.
- ـ پاپا، علی، فلسفه تحلیلی، تهران، طرح نو، 1382.
- ـ حلّی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید شرح منطق التجرید، تصحیح محسن بیدارفر، قم، بیدار، 1381.
- ـ رازی، فخرالدین، الانارات فی شرح الاشارات، (بخش منطق)، تصحیح امیر فرهپور، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تهران.
- ـ ـــــ ، منطق الملخّص، تصحیح احد فرامرز قراملکی و آدینه اصغری نژاد، تهران، دانشگاه امام صادق(علیه السلام)، 1381.
- ـ رسائل منطقیة فی الحدود و الرسوم للفلاسفة العرب، (رساله خوارزمی)، تحقیق عبدالامیر الاعسم، بی جا، دارالمناهل، 1993
- ـ سبزواری، ملّاهادی، شرح المنظومة (قسم المنطق)، تحقیق حسن حسن زاده آملی، (تهران، ناب، 1416.
- ـ صفوی، کورش، درآمدی بر معنی شناسی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و هنر اسلامی، 1379.
- ـ طباطبائی، سید محمّدحسین، بدایة الحکمة، تحقیق عباسعلی زارعی، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1422.
- ـ ـــــ ، نهایة الحکمة، تصحیح غلامرضا فیّاضی، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(قدس سره)، 1378، ج 4.
- ـ غزالی، ابوحامد، محک النظر، تحقیق رفیق العجم، بیروت، دارالفکر اللبنانی، 1994.
- ـ فاضل لنکرانی، محمّد، سیری کامل در اصول فقه، تهیه و تنظیم: محمّد دادستان، قم، فیضیه، 1378.
- ـ فرگه، گوتلوب، «اندیشه»، ترجمه محمود یوسف ثانی، مجله ارغنون، ش 7ـ8 «پاییز و زمستان 1374»، ص 87ـ112.
- ـ فولکیه، پل، فلسفه عمومی یا مابعدالطبیعه، ترجمه یحیی مهدوی، چ چهارم، تهران، دانشگاه تهران، 1370.
- ـ کاشف الغطاء، شیخ علی، نقد الآراء المنطقیة و حل مشکلاتها، بیروت، مؤسسة النعمان، 1411، ج 1.
- ـ مجتهد خراسانی، میرزا محمودآقا، رهبر خرد، چ سوم، تهران، خیّام، 1339.
- ـ مروین هیر، ریچارد، زبان اخلاق، ترجمه امیر دیوانی، قم، طه، 1383.
- ـ مصباح، محمّدتقی، آموزش فلسفه، چ سوم، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1382، ج 1.
- ـ منطق ابن زُرعة، (العبارة، القیاس، البرهان)، تحقیق جیرار جیهامی و رفیق العجم، بیروت، دارالفکر اللبنانی، 1994.
- ـ منطق ارسطو، تحقیق عبدالرحمن بَدَوی، بیروت، دارالقلم، 1980، الجزء الاول.
- ـ وارنوک، ج. فلسفه اخلاق در قرن حاضر، ترجمه صادق لاریجانی، چ دوم، تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب، 1367، فصل «احساس گرایی».
- ـ وارنوک، مری، فلسفه اخلاق در قرن بیستم، ترجمه ابوالقاسم فنائی، قم، بوستان کتاب، 1380، فصل «احساس گرایی».
- ـ هاک، سوزان، فلسفه منطق، ترجمه سید محمّدعلی حجّتی، قم، طه، 1382.
- ـ یزدی، ملّاعبداللّه، الحاشیة علی تهذیب المنطق، قم، مؤسسة النشر الاسلامی، 1363.
- - Alston, William P. "A Realist Conception of Truth", in The Nature of Trurh, ed. Michael P. Lynch, London, A Bradford Book, 2001.
- - ----- , A Realist Conception of Truth, London, Cornal University Press, 1996.
- - Austin, J. L., "Truth", in Philosophical Papers, 3d Edition, Oxford University Press, 1979.
- - Baldwin, Thomas, "Mc Taggart, John Mc Taggart Ellis", in Routledge Encyclopedia of philosophy, ed. Edward Craig, London, Routledge, 1998, v. 6.
- - Carr, Brian, "Truth", in An Encyclopaedia of Philosophy, ed. G. H. R. Parkison, London, Routledge, 1996.
- - David, Marian, Correspondence & Disqotation, Oxford: Oxford University Press, 1994.
- - Evritt Nicholas & Fisher, Alec, Modern Epistemology: A New Introduction, New York, McGraw-Hill, 1995.
- - Gale, Richard M., "Propositions, Judgments, Sentences, and Statements", in The Encyclopedia of Philosophy, ed. Paul Edwards New York & London, Macmillan, 1967, v. 6.
- - Hare, R. M. "Universalizability", in Encyclopedia of Ethics, ed. Lawrance C. Becker, New York, Routledge, 2001, v. 3.
- - ----- , "Prescriptivism", in Routledge Encyclopedia of Philosophy, ed. Edward Craig, New York, Routledge, 1998, v. 7.
- - Horwich, Paul, Truth, second edition, New York, Oxford University Press, 1998.
- - James, William, The Meaning of Truth, Cambridge, Harvard University Press.
- - Kirkham, Richard L., Theories of Truth: A Critical Introduction, Massachusetts Instiute of Technology, Fourth printing, 1997.
- - McTaggart, J. McT.E., The Nature of Existence, NewYork, Cambridge University Press, 1988,v. 1.
- - ----- , The Nature of Existence, New York, Cambridge University Press, 1988, v. 1.
- - Quine, W. V. O., "Truth", in The Nature of Truth, ed. Michael P. Lynch, London, A Bradford Book, 2001.
- - ----- , Ontological Rlativity and Other Essays, New York, Columbia University Press, 1969.
- - ----- , Word and Object, Cambridge, The M. I.T. Press, 1960.
- - Russel, Bertrand, "The Philosophy of Logical Atomism", in Logic and Knowledge, London, Routledge, 1994.
- - ----- , "On the Nature of Truth and Falshood", in Theories of Truth, ed. Paul Horwich, England, Dartmouth, 1994.
- - ----- , "Truth and Falsehood", in The Nature of Truth, ed. Michael P. Lynch, London, A Bradford Book, 2001.
- - ----- , My Philosophical Development, London, Routledge, 1959.
- - ----- , Theory of Knowledge, London, Routledge, 1984.
- - Schneewind, J. B., "Mc Taggard, John Mc Taggart Ellis", in The Ensyclopedia of philosophy, ed. paul Edwards, New York, & London, Macmillian, 1967, v. 5.
- - Tarski, Alfred, "The Semantic Conception of Truth and the Foundations of Semantics", in The Nature of Truth, ed. Michael P. Lynch, London, A Bradford Book, 2001.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Sharifi, Ahmadhosein.(2025) موصوف صدق در نظریه «مطابقت». Ma`rifat Falsafi, 4(3), 73-126
Ahmadhosein Sharifi."موصوف صدق در نظریه «مطابقت»". Ma`rifat Falsafi, 4, 3, 2025, 73-126
Sharifi, A.(2025) 'موصوف صدق در نظریه «مطابقت»', Ma`rifat Falsafi, 4(3), pp. 73-126
