Ma`rifat Falsafi, Volume 8, Issue 4, No 32, Year 2025 , Pages 101-136
Non-detailed Knowledge with Detailed Unveiling; a Critique of Three Theories in God’s Knowledge of Things
Article Type:
Research
Writers:
Mohammad mahdi kamali
/ Ph.D Student of Islamic Philosophy and Theology, Razavi University of Islamic Sciences / m.mkamali@yahoo.com
/ Ph.D Student of Islamic Philosophy and Theology, Razavi University of Islamic Sciences / m.mkamali@yahoo.comAbstract:
In the Islamic Philosophical tradition, the two important theories about God’s knowledge of things (before and after creation) are those of Ibn Sina and Mulla Sadra. Ibn Sina, based on his philosophical system, interprets God’s knowledge through representational forms, while Mulla Sadra suggests the theory of “non-detailed knowledge and detailed unveiling” on the basis of the principle of “Simple Reality”, and other foundations of his Hikmat Muta‘āliyah, especillay the principality of existence.
This article, first and foremost, wants to explain, and semantically analyze, Mulla Sadra’s theory in this regard. Then it tries to review the foundations and principles that have led him to this stance. And finally, it compares Mulla Sadra’s theory to that of Allamah Tabataba’i in order to show that there is still room for discussion on this important issue.
چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
Title :علم اجمالى در عین کشف تفصیلى (تحلیل و نقد سه نظریه در مسئله علم خدا به اشیا)
Abstract:
کیفیت علم خداوند به اشیا (پیش و پس از ایجاد)، همواره، یکى از مسائل مهمّ فلسفه اسلامى بوده که دو نظریه ابنسینا و ملّاصدرا درباره آن از اهمیت بیشترى برخوردار است. ابنسینا با توجه به نظام فلسفى خود، علم بارىتعالى را از طریق صور ارتسامى طرحریزى مىکند؛ ولى ملّاصدرا با استفاده از قاعده «بسیطالحقیقه»، و بنابر مبانى بدیع حکمت متعالیه (به ویژه اصالت وجود)، نظریه «علم اجمالى در عین کشف تفصیلى» را مطرح مىسازد. نگارش مقاله حاضر، نخست با هدف تبیین و تحلیل معناشناختى نظریه ملّاصدرا انجام مىگیرد. سپس، به بررسى مبانى و اصولى خواهیم پرداخت که ملّاصدرا را به نظریه خاص خود رهنمون ساخته است. در نهایت، بررسى خواهیم کرد که: آیا سخن ملّاصدرا آخرین نظریه در این مسئله است یا اینکه مىتوان با نقد و تحلیل آن به نظریه دیگرى رسید؟ به همین مناسبت، نظریه علّامه طباطبائى را مطرح کرده و مقایسهاى اجمالى بین آن و نظریه ملّاصدرا ارائه دادهایم.
References:
- ـ ابنسینا، الاشارات و التنبیهات، تهران، مطبعهالحیدرى، 1379ق.
- ـ ــــــ ، التعلیقات، تحقیق عبدالرحمن بدوى، بیروت، مکتبة الاعلامالاسلامى، 1404ق.
- ـ ــــــ ، المبدأ و المعاد، اهتمام عبداللّه نورانى، تهران، مؤسسه مطالعات اسلامى، 1363.
- ـ ــــــ ، الهیات شفاء، تصحیح سعید زاید، قم، مکتبة آیهاللّه المرعشى، 1404ق.
- ـ ــــــ ، دانشنامه علائى (الهیات)، مقدّمه و تصحیح محمّد معین، چ دوم، همدان، دانشگاه بوعلىسینا، 1383.
- ـ ارسطو، متافیزیک (مابعدالطبیعه)، ترجمه شرفالدین خراسانى، تهران، حکمت، 1377.
- ـ استیس، والتر ترنس، تاریخ انتقادى فلسفه یونان، ترجمه یوسف شاقول، قم، مفید، 1385.
- ـ بغدادى، ابوالبرکات، المعتبر فى الحکمة، چ دوم، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1373.
- ـ جوادى آملى، عبداللّه، رحیق مختوم، تدوین و تنظیم حمید پارسانیا، چ سوم، قم، اسراء، 1386.
- ـ ــــــ ، شرح حکمت متعالیه، تهران، الزهراء، 1372.
- ـ ــــــ ، شمسالوحى تبریزى، قم، اسراء، 1386.
- ـ داماد، میر محمّدباقر، مصنّفات میرداماد، تحقیق عبداللّه نورانى، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، تهران، 1381ـ1385.
- ـ راسل، برتراند، تاریخ فلسفه غرب، ترجمه نجف دریابندرى، چ ششم، تهران، کتاب پرواز، 1373.
- ـ ژیلسون، اتین، خدا و فلسفه، ترجمه شهرام پازوکى، تهران، حقیقت، 1374.
- ـ سهروردى، شهابالدین، مجموعه مصنّفات شیخ اشراق، تصحیح هانرى کربن، چ دوم، تهران، مؤسسه مطالعات و تحقیقات فرهنگى، 1373.
- ـ شهرزورى، شمسالدین محمّد، شرح حکمهالاشراق، تصحیح و تحقیق و ترجمه حسین ضیایى تربتى، چ دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى و مطالعات فرهنگى، 1380.
- ـ شیرازى، قطبالدین، درّهالتاج، به اهتمام و تصحیح سیدمحمد مشکوة، چ سوم، تهران، حکمت، 1369.
- ـ ــــــ ، شرح حکمهالاشراق، به اهتمام عبداللّه نورانى و مهدى محقق، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگى، 1383.
- ـ طباطبائى، سید محمّدحسین، اصول فلسفه و روش رئالیسم، پاورقى مرتضى مطهّرى، چ ششم، قم، صدرا، 1368.
- ـ ــــــ ، نهایة الحکمة، تحقیق و تعلیق عباسعلى زارعى سبزوارى، چ دوم، قم، اسلامى، 1427ق.
- ـ طوسى، خواجه نصیرالدین، اجوبهالمسائل النصیرى (بیست رساله)، به اهتمام عبداللّه نورانى، تهران، پژوهشگاه علوم انسانى، 1383.
- ـ ــــــ ، شرح الاشارات و التنبیهات مع المحاکمات، قم، نشرالبلاغة، 1375.
- ـ قوامصفرى، مهدى، نظریه صورت در فلسفه ارسطو، تهران، حکمت، 1382.
- ـ کاپلستون، فردریک، تاریخ فلسفه (یونان و روم)، ترجمه سید جلالالدین مجتبوى، چ پنجم، تهران، سروش، 1385.
- ـ کلینى، محمّدبن یعقوب، اصول کافى، چ دوم، تهران، چاپ اسلامیه، 1362.
- ـ مطهّرى، مرتضى، مجموعه آثار، تهران، صدرا، 1368، ج 5.
- ـ ملّاصدرا (صدرالدین محمّدبن ابراهیم شیرازى)، الحکمة المتعالیة فى الاسفار العقلیة الاربعة، چ سوم، بیروت، دار احیاءالتراث، بىتا.
- ـ ــــــ ، الشواهد الربوبیة فى المناهج السلوکیة، تصحیح و تعلیق سید جلالالدین آشتیانى، چ دوم، مشهد، المرکز الجامعى للنشر، 1360.
- ـ ــــــ ، العرشیة، تصحیح غلامحسین آهنى، تهران، مولى، 1361.
- ـ ــــــ ، المبدأ و المعاد، تصحیح سید جلالالدین آشتیانى، تهران، انجمن حکمت و فلسفه ایران، 1354.
- ـ ــــــ ، المشاعر، به اهتمام هانرى کربن، چ دوم، تهران، کتابخانه طهورى، 1363.
- ـ ــــــ ، شرح الهدایة الاثیریة، تصحیح محمّدمصطفى فولادکار، بیروت، موسسة التاریخالعربى، 1422ق.
Cite this article:
RIS
Mendeley
BibTeX
APA
MLA
HARVARD
VANCOUVER
Akbariyan, Reza, kamali, Mohammad mahdi.(2025) Non-detailed Knowledge with Detailed Unveiling; a Critique of Three Theories in God’s Knowledge of Things. Ma`rifat Falsafi, 8(4), 101-136
Reza Akbariyan; Mohammad mahdi kamali."Non-detailed Knowledge with Detailed Unveiling; a Critique of Three Theories in God’s Knowledge of Things". Ma`rifat Falsafi, 8, 4, 2025, 101-136
Akbariyan, R, kamali, M.(2025) 'Non-detailed Knowledge with Detailed Unveiling; a Critique of Three Theories in God’s Knowledge of Things', Ma`rifat Falsafi, 8(4), pp. 101-136
