Ma`rifat Falsafi, Volume 6, Issue 1, No 21, Year 2025 , Pages 135-179

    پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mojtaba Mesbah / Associate Professor - Department of Philosophy, Imam Khomeini Educational and Research Institute / M-mesbah@Qabas.net
    Pages: 135-179 Receive Date: 2025/03/07 Accept Date: 2025/03/07
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت
    Abstract: 
    در برخی تفاسیر فلسفی از احتمال، مانند تفسیر کلاسیک، تفسیر منطقی و تفسیر معرفت‏شناختی، رجوع به مجموعه‏ای به نام فضای نمونه یا فضای وصفی برای محاسبه احتمال لازم است. در این محاسبات، بر اساس اصل عدم تفاوت، احتمال عناصر اولیه یکسان فرض می‏شود. اما درباره خود این اصل، که اساس حساب احتمالات در تفاسیر مزبور است، دو مسئله اساسی وجود دارد که در مباحث فلسفی احتمال قابل طرح است. اول، اعتبار معرفت‏شناختی خود این اصل است، و دوم، پارادوکس‏هایی است که از به کارگیری این اصل ناشی می‏شوند. اما تاکنون پاسخی درخور به هیچ‏یک از این دو مسئله داده نشده است. در این مقاله، ابتدا با اشاره به تفاسیر مختلف احتمال، نشان داده می‏شود که کدام تفاسیر نیازمند این اصل هستند. همچنین اصل عدم تفاوت به طور کلی و نیز در احتمال معرفت‏شناختی، بر اساس اصل علیت و با ارجاع به علم حضوری توجیه می‏شود. مهم‏ترین بخش این مقاله، طرح هشت پارادوکس همراه با پاسخ‏هایی است که برای حل آنها ارائه شده و با ناتمام دانستن این پاسخ‏ها، راه‏حل جدیدی بر اساس تفسیر احتمال معرفت‏شناختی ارائه می‏شود.
    Keywords: 
    احتمال معرفت‏ شناختی
    اصل عدم تفاوت
    پارادوکس‏های احتمال
    پارادوکس‏های اصل عدم تفاوت
    References: 
    • ـ صدر، سيد محمّدباقر، الاسس المنطقية للاستقراء، بيروت، دارالفكر، 1391ق.
    • ـ مصباح، محمّدتقي، آموزش فلسفه، تهران، شركت چاپ و نشر بين‏الملل، 1379، چ دوم.
    • ـ مصباح، مجتبي، «درآمدي بر احتمال معرفت‏شناختي» معرفت فلسفي 15 (بهار 1386)،ص 127ـ166.
    • - Carnap, Rudolf, Logical Foundations of Probability, Chicago, The University of Chicago Press, 1967.
    • - Gillies, Donald, Philosophical Theories of Probability, London & New York, Routledge, 2003.
    • - Jaynes, E. T., "The Well-Posed Problem", Foundations of Physics 4 (1973), pp. 477-492.
    • - Keynes, John Maynard, A Treatise on Probability, London, Macmillan & Co., Limited, 1943.
    • - Mikkelson, Jeffery M., "Dissloving Wine/Water Paradox", British Journal for the Philosophy of Science 55 (2004), pp. 137-145.
    • - Schlesinger, George N., The Sweep of Probability, University of Notre Dame Press, 1991.
    • 64 reads
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, Mojtaba.(2025) پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت. Ma`rifat Falsafi, 6(1), 135-179

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mojtaba Mesbah."پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت". Ma`rifat Falsafi, 6, 1, 2025, 135-179

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, M.(2025) 'پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت', Ma`rifat Falsafi, 6(1), pp. 135-179

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mesbah, M. پارادوکس ‏های اصل عدم تفاوت. Ma`rifat Falsafi, 2025; 6(1): 135-179