Ma`rifat Falsafi, Volume 6, Issue 1, No 21, Year 2025 , Pages 11-48

    امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین

    Article Type: 
    Research
    Writers:
    Mohammad Hoseinzadeh yazdi / استاد گروه فلسفه مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) / mohammad_h@qabas.net
    چکیده و کلیدواژه فارسی (Persian)
    Title :امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین
    Abstract: 
    یکی از مهم‏ترین مباحث معرفت‏شناسی دینی این است که برای دست‏یابی به معرفت دینی، چه منبع یا ابزاری کارایی دارد؟ آیا راه معرفت در برابر ما گشوده است یا اینکه در انسدادی معرفتی به سر می‏بریم؟ پاسخ هر فرد بدین پرسش بر مبنای معرفت‏شناختی ویژه آن فرد مبتنی است. اگر او این دیدگاه را پذیرفته باشد که از راه عقل نمی‏توان دین را شناخت، پاسخ وی به پرسش مذکور ممکن است این باشد که منبع شناخت دینْ تجربه دینی، شهود، نقل وحی یا دلیل نقلی یا گواهی حاکی از وحی است. امّا اگر این فرد پذیرفته باشد که از راه عقل می‏توان دین را شناخت، پاسخ او به پرسش مزبور این خواهد بود که گزاره‏های بنیادین عقاید دینی را می‏توان از راه عقل اثبات کرد؛ از این‏رو، عقل مهم‏ترین منبع شناخت این بخش از دین است. در این نوشتار، به امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین می‏پردازیم و آنچه را ممکن است مانع از دست‏یابی به چنین معرفتی شود بررسی و ارزیابی می‏کنیم.
    References: 
    • ـ ابن‏سينا (حسين‏بن عبداللّه)، الشفا، البرهان، قاهره، الاميرية، 1375ق.
    • ـ بحراني، شيخ يوسف، الحدائق الناضرة، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامي، بي‏تا.
    • ـ بهمنيار، التحصيل، تهران، دانشگاه تهران، 1349.
    • ـ حسين‏زاده، محمّد، درآمدي به معرفت‏شناسي و مباني معرفت ديني، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1385.
    • ـ ـــــ ، پژوهشي تطبيقي در معرفت‏شناسي معاصر، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1382.
    • ـ ـــــ ، «شكاكيت و نسبيت‏گرايي»، معرفت فلسفي 5 (پاييز 1383)، ص 57ـ108.
    • ـ ـــــ ، فلسفه دين، قم، بوستان كتاب، در دست چاپ، چ سوم.
    • ـ ـــــ ، معرفت بشري: زيرساخت‏ها، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، در دست چاپ.
    • ـ ـــــ ، معرفت‏شناسي، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1381، چ هشتم.
    • ـ ـــــ ، منابع معرفت، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1386.
    • ـ طباطبائي، سيد محمّدحسين، بداية الحكمة، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامي، 1422، چ هجدهم.
    • ـ ـــــ ، نهاية الحكمة، قم، مؤسسه‏النشر الاسلامي، بي‏تا.
    • ـ طوسي، نصيرالدين، اساس الاقتباس، تصحيح مدرس رضوي، تهران، دانشگاه تهران، 1326.
    • ـ ـــــ ، منطق التجريد، در: حسن‏بن يوسف حلّي، جوهرالنضيد، قم، بيدار، 1381.
    • ـ فروغي، محمّدعلي، سير حكمت در اروپا، تهران، زوّار، 1381، چ سوم.
    • ـ كانت، ايمانوئل، تمهيدات، ترجمه غلامعلي حداد عادل، تهران، مركز نشر دانشگاهي، 1367.
    • ـ گيسلر، نرمن، فلسفه دين، ترجمه حميدرضا آيت‏اللهي، تهران، حكمت، 1384.
    • ـ مجتهدي، كريم، افكار كانت، تهران، پژوهشگاه علوم انساني و مطالعات فرهنگي، 1386.
    • ـ مصباح، محمّدتقي، تعليقه علي نهايه‏الحكمة، قم، درراه حق، 1405.
    • ـ ـــــ ، شرح برهان شفا، قم، مؤسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، 1386.
    • ـ مطهّري، مرتضي، مجموعه آثار، قم، صدرا، 1377، چ ششم، ج 6 (اصول فلسفه و روش رئاليسم.
    • ـ ملّاصدرا (صدرالدين محمّدبن ابراهيم شيرازي)، الحكمة المتعالية في الاسفار العقليه الاربعة، قم، مصطفوي، بي‏تا.
    • ـ هارتناك، يوستوس، نظريه معرفت در فلسفه كانت، ترجمه غلامعلي حداد عادل، تهران، فكر روز، 1376.
    • - Copleston, Frederick, A History of Philosophy, Newman Press, 1985.
    • - Kant, Immanuel, Critique of Pure Reason, Trans. by J.M.D. Meiklejohn, New York, St. Martins Press, 1965.
    • - Kierkegaard, Soren, Philosophical Fragments, Trans. by H. V. Hong etal. Princeton, Princeton University Press, 1985.
    Cite this article: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinzadeh yazdi, Mohammad.(2025) امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین. Ma`rifat Falsafi, 6(1), 11-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Mohammad Hoseinzadeh yazdi."امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین". Ma`rifat Falsafi, 6, 1, 2025, 11-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinzadeh yazdi, M.(2025) 'امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین', Ma`rifat Falsafi, 6(1), pp. 11-48

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    Hoseinzadeh yazdi, M. امکان دست‏یابی به معرفت عقلی در حوزه دین. Ma`rifat Falsafi, 2025; 6(1): 11-48