Ma`rifat Falsafi

منطق دانان از زمان ارسطو تقسیم مفهوم به کلی و جزئی را پذیرفته اند. معیار این تقسیم بر قابلیت صدق مفهوم بر کثیر و عدم آن استوار است. از سویی، این معیار موجب بحث هایی درباره مفهوم "اله"، "واجب الوجود" و کلیات فرضی مانند "لا شی ء" و "لا ممکن" شده است که آیا این امور کلی اند یا نه. منطق دانان کوشیده اند کلیّت این مفاهیم را تثبیت نمایند. گرچه این تلاش قرین توفیق نبوده است، اما مدعای آنان درست است. از سوی دیگر، در جزئیت مفهوم ـ مثلا "زید" تشکیک شده است. بر اساس این تشکیک، تقسیم مفهوم به کلی و جزئی بی مورد تلقّی می شود؛ چرا که هر مفهومی کلی است. صدرالمتألّهین از نحوه نگاه به مفهوم و علّامه طباطبائی از راه ارتباط مفاهیم خیالی و حسی به امر عینی، جزئیت مفاهیم جزئی را توجیه کرده اند و بدین سان تقسیم مفهوم به کلی و جزئی را به اثبات رسانیده اند.