فصلنامهاى علمى ـ پژوهشى در زمينه علوم فلسفى پاييز 1395
محمدعلى اسماعيلى / سطح 4 جامعهالمصطفى العالميه و دانشجوى دكترى كلام مركز تخصصى كلام mali.esm91@yhaoo.com
دريافت: 20/2/94 پذيرش: 12/4/95
چكيده
وجود رابط در سخنان فلاسفه پيش از صدرالمتألهين در دو مورد به كار مىرفت: 1. وجود رابط در قضايا؛ 2. وجود فىنفسه لغيره. صدرالمتألهين در پرتو مبانى حكمت متعالى، وجود امكانى را عين ربط و تعلق به واجبالوجود دانست و هرگونه استقلال را از آنها سلب كرده، اسم «وجود رابط» را بر آنها نهاد. مسئله ماهيت نداشتن وجودات امكانى (وجود رابط در حكمت متعاليه) مورد اختلاف است. علامه طباطبائى، آنها را فاقد ماهيت دانسته و از طريق وجود تلازم ميان ماهيتدارى و استقلال مفهومى، بر ماهيت نداشتن آنها برهان اقامه كرده است. اين نظريه، نتايج فلسفى متفاوتى دارد كه برخى از آنها در مسائلى همچون جايگاه مباحث ماهيت در فلسفه، تقسيم ممكن به جوهر و عرض، تفسير مقولات نسبى و تفسير مسافت حركت مشهود است. در اين نوشتار با روش توصيفى ـ تحليلى به بررسى ادله و نتايج اين ديدگاه پرداختهايم.
كليدواژهها: وجود رابط، وجود رابطى، ماهيت، استقلال مفهومى، علامه طباطبائى.
