اصل «دفع ضرر»

فلسفه سياسي تلفيقي

مزايا و كاستي‌ها

جمعه‌خان افضلي¹

چكيده

رالز نظريه سياسي خود را، كه در اين نوشتار از آن به عنوان «فلسفه سياسي تلفيقي» ياد شده است، عمدتا در دو كتاب مهمش، نظريه‌اي در باب عدالت و ليبراليسم سياسي تبيين كرده است. گرچه وي اصل نظريه خود را در مقاله «عدالت چون انصاف» بيان كرد و بعدها آن را در نظريه‌اي در باب عدالت توسعه داد، اما توجيهات و دلايل آن را به صورت پراكنده بيان كرده است. برخي از اين توجيهات را مي‌توان در كتاب نخست و برخي ديگر را نيز در كتاب دوم او پيدا كرد. در اين مقاله، پس از بيان اصل ديدگاه رالز، توجيهات او براي اصول عدالت از هر دو كتاب ذكر و سپس نقّادي گرديده است.

كليدواژه‌ها: اصل «آزادي برابر»، اصل «تمايز»، اصل «دفع ضرر»، پايداري، عقلانيت، اجماع هم‌پوششي، قرارداد اجتماعي، انسجام.