ملازمت اصالت وجود با وجوب ذاتي آن

حسين عشاقي اصفهاني

چكيده

اصالت وجود در ديدگاه صدرالمتألهين با وجوب ذاتى آن ملازم نيست؛ زيرا اصالت وجود به معناى موجود بودن وجود است بدون واسطه در عروض، و وجوب ذاتى وجود به معناي موجود بودن وجود است بدون واسطه در ثبوت. بنابراين پذيرفتن اولي به معناى قبول دومى نيست. اما در ديدگاه قيصرى اصالت وجود با وجوب ذاتى آن ملازم است؛ زيرا در حمل «موجود» بر چيزي، نفى واسطه در عروض با نفى واسطه در ثبوت ملازم است. بنابراين از آنجا كه وجود در اتصاف به هستى به واسطه در عروض نياز ندارد، نمى تواند به واسطه در ثبوت يا علت هستى‌بخش نيازمند باشد‌. در داورى ميان دو ديدگاه، نگارنده بر اساس براهيني، ديدگاه عرفا را ترجيح داده است.

كليد واژه ها: اصالت وجود، وجوب ذاتي، واسطه در ثبوت، واسطه در عروض، صدرالمتألهين، قيصري، سهروردي