سال هفدهم، شماره دوم، پياپي 66، زمستان 1398
رضا صادقی / دانشیار گروه فلسفه دانشگاه اصفهان rezasadeqi@gmail.com
دريافت: 11/08/97 پذيرش: 25/05/98
چکيده
با اینکه کانت در تاریخ فلسفه اغلب به‌عنوان معمار اصلی مدرنیته و به‌عنوان فیلسوفی طرفدار عقلانیت، اخلاق و اصالت انسان معرفی شده، اما در چند دهه اخیر آثار بسیاری درباره نقش کانت در ترویج نژادگرایی افراطی منتشر شده است. در این مقاله ضمن بررسی جنبه‌های نژادگرایانه دیدگاه کانت از مبانی و نتایج آن بحث خواهیم کرد. ماتریالیسم و نسبی‌گرایی دو مبنای اصلی نژادگرایی در دوران جدید است. با این حال کانت در نژادگرایی بیشتر تحت تأثیر فیلسوفانی مانند جان لاک و هیوم است که در چارچوبی حقوقی و تجربی از نژادگرایی دفاع کرده‌اند. البته او به دلیل آنکه با تفصیل بیشتری از نژادگرایی دفاع می‌کند و آن را به‌عنوان یک ضرورت توجیه می‌کند، بیشترین نقش را در ترویج نژادگرایی در دوران جدید داشته است و به‌عنوان پایه‌گذار نژادگرایی معرفی شده است. در نقد دیدگاه کانت نیز استدلال خواهد شد که برداشت او از مفهوم نژاد، نامنسجم و غیرعلمی است. شواهدی که کانت به آن تمسک می‌کند تا تفاوت ماهوی نژادهای بشری را نشان دهد غیرمعتبر و جانبدارانه هستند و در نهایت نژادگرایی به عنوان یکی از عوامل اصلی بسط خشونت در جهان معاصر با اخلاق قابل جمع نیست.
کلیدواژه‌ها: نژادگرایی، کانت، اروپامحوری، ملی‌گرایی، ماده‌گرایی، نسبی‌گرایی.
